Ai không từng tự hỏi có một trí thông minh nào đằng sau vũ trụ hay không? Ai không từng tự hỏi có phải trái đất là hành tinh duy nhất nuôi dưỡng sự sống của các tạo vật? Đối với tôi, đây là những sự tò mò tự nhiên trong tâm thức con người.
Gạt ra bên đường những điều bịa đặt vô tận của triết học kinh viện, quan điểm về đời sống, về thực tiễn, phải là quan điểm thứ nhất và cơ bản của lý luận về nhận thức.
“…Ở Làng Mai chúng tôi đang sống đơn giản. Tăng, ni, và cư sĩ – chúng tôi sống với nhau như một gia đình. Không ai có xe riêng. Không ai có tài khoản riêng. Không ai có điện thoại riêng. Trên thực tế, chúng tôi có những người Cộng sản thực sự”.
Chủ nghĩa tiêu dùng phương Tây đi ngược lại với khái niệm Phật học về “phát triển”. Thế giới đang tìm một “con đường phát triển” toàn diện hơn, gồm cả tấm lòng và trí tuệ.
Nhật Bản đã chịu ảnh hưởng của văn hóa Trung Quốc không thua gì Việt Nam. Nhưng họ đã sớm ra khỏi quỹ đạo tư tưởng của Trung Quốc từ bao giờ, bằng cách nào?
Nho giáo Việt Nam chỉ giống Nho giáo Trung Quốc về cách học, cách thi cử. Còn trong thực tế nó đã tiếp biến theo văn hoá Việt để trở thành Nho giáo Việt Nam.
Thật kì lạ là, ngày càng nhiều người phương Tây tìm thấy những điều lý giải cho những bất ổn trong cuộc sống của họ từ chính Phật giáo hơn là tôn giáo của chính họ.
Tư duy phương Đông và phương Tây do đặc thù của xã hội mỗi nơi qui định, nên khác nhau ở nhiều điểm. Đó là cách tiếp cận; tính chất, mục đích, đối tượng; phương pháp nhận thức…
Dấu ấn của tư tưởng biện chứng về tự nhiên này vẫn hiện hữu trong lối suy nghĩ và cách hành xử trong cuộc sống của nhiều người phương Đông, trong đó có người Việt Nam ta.
Triết học so sánh Đông – Tây là một lĩnh vực mới của triết học, tập trung vào đối chiếu, so sánh một cách có chủ đích, nhắm chuyển tải tư tưởng triết học từ nền văn hóa này sang nền văn hóa kia.