Quan hệ Việt – Trung bắt đầu rạn nứt năm 1968 khi Việt Nam đồng thời giao hảo với cả Liên Xô và Trung Quốc trong bối cảnh mối quan hệ 2 nước này xuất hiện nhiều xung đột căng thẳng.
Theo tướng Lưu Á Châu, Trung Quốc đã giúp Mỹ trả mối hận Việt Nam để đổi lấy sự viện trợ ồ ạt của Mỹ về kinh tế, kỹ thuật, khoa học kỹ thuật và cả viện trợ quân sự, tiền vốn cho Trung Quốc.
Hàng trăm người đã bị giết ở đó. Tôi nhìn thấy một chị bị chặt hết hai đùi, nằm trên khoảnh đất. Nhìn mắt chị, biết chị còn sống và xin cứu, nhưng chúng tôi chẳng thể làm gì. Tôi sẽ không bao giờ quên được…
Cuộc xâm lược Việt Nam được Trung Quốc tiến hành trên hai hướng. Cánh Đông do Thượng tướng Hứa Thế Hữu (Xu Shiyou), cánh Tây do Thượng tướng Dương Đắc Chí (Yang Dezhi) chỉ huy.
Đặng Tiểu Bình đã lấy các sĩ quan và binh lính làm bia đỡ đạn và làm bậc thang leo lên quyền lực. Đây là một nguyên nhân quan trọng dẫn tới cuộc chiến xâm lược Việt Nam.
Tướng Hứa Thế Hữu đưa ra tư tưởng chỉ đạo cho cuộc chiến tranh này là “ngưu đao sát kê” tức là “dùng dao mổ trâu để cắt tiết gà”, với nguyên tắc tác chiến gồm ba điểm.
Ngày 17/2/1979 Trung Quốc đưa quân xâm lược 6 tỉnh phía Bắc nước ta, nhưng ít ai biết, cùng ngày Bắc Kinh gửi thư lên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc xuyên tạc, tố ngược Việt Nam.
Ngày càng có nhiều người Trung Quốc, nhất là các học giả và những người lính đã từng tham gia cuộc chiến tranh năm ấy nhận rõ sự thực, dũng cảm nói lên những tiếng nói phản bác lại những điều mà họ đã ngộ nhận.
Sau khi thống nhất đất nước, Việt Nam đã cố gắng hết sức để giữ quan hệ tốt với cả Liên Xô lẫn Trung Quốc, kiên quyết không để bên nào lôi kéo đưa ra những phát ngôn làm mất lòng bên kia.
Hàng vạn người Hoa từ các nơi dắt díu, gồng gánh lên biên giới để trở về Trung Quốc. Khi người Hoa kéo lên đông thì phía bên kia đóng cửa biên giới…