Ngày nay tại Hải Nam (Trung Quốc) vẫn còn nhiều tảng đá lớn ghi rõ đó là “chân trời góc bể” của Trung Quốc, cuốn “Địa dư đồ khảo”, một tư liệu cổ của nước này cho biết.
Nước Pháp nhận thức tầm quan trọng Hoàng Sa, Trường Sa đối với phòng thủ Đông Dương, đã tiếp quản 2 quần đảo này với tư cách nhà nước bảo hộ.
“Khoảng cách đến Đại Việt là bảy canh đường, bảy canh khoảng 700 dặm. Thời quốc vương trước, hàng năm có sai thuyền đánh cá đi dọc theo bãi cát lượm vàng bạc khí cụ của các thuyền thu tất vào…”.
Trong năm 1988, việc Không quân Việt Nam vượt qua khó khăn để vươn tới Trường Sa đã làm thay đổi hẳn tương quan giữa ta và Trung Quốc theo hướng có lợi cho ta.
Chuyện “không nổ súng trước” đã bị lập lờ đổi thành “không được nổ súng”. Đây là luận điệu xuyên tạc phục vụ mục đích chính trị cá nhân của các thành phần chống phá Việt Nam.
Mặc dù tương quan lực lượng chênh lệch, phương tiện vũ khí hạn chế, cán bộ và chiến sĩ Hải quân Nhân dân Việt Nam đã chiến đấu dũng cảm, quyết tử đến cùng để bảo vệ chủ quyền hải đảo của Tổ quốc.
Báo cáo của CIA nhận định: “Bắc Kinh có thể đã quyết định tấn công vào mùa xuân năm nay (1988) vì nhận thấy rằng sự chú ý của quốc tế đang hướng về tìm kiếm giải pháp cho vấn đề Campuchia…”.
Mở đất là cương thổ, mở nước là biên đảo và còn có cả những chuyến hải trình vạn dặm của tổ tiên ta mà các bảo vật khai quật được từ những con tàu đắm dưới đáy Biển Đông đã phần nào nhắc lại nghị lực phi thường ấy.
Giá trị lịch sử, văn hoá của thương cảng Vân Đồn và tầm ảnh hưởng của nó đến lịch sử Quảng Ninh nói riêng, đất nước nói chung, đã được nhiều nhà khoa học khẳng định.