Dân tộc Việt Nam trong lịch sử dựng nước và giữ nước đã sớm nhận ra một sự thật rằng “văn hoá còn dân tộc còn”, từ đó chủ quyền lãnh thổ cùng với độc lập dân tộc cũng sẽ mãi mãi vững bền.
Chỉ rộng cỡ xấp xỉ 10 km2 nhưng Lý Sơn đang sở hữu trong mình hàng trăm ngôi mộ gió gắn liền với những hùng binh Hoàng Sa đã hy sinh vì nghĩa lớn vượt biển ra Hoàng Sa, Trường Sa, thân thể của họ đã hoà quyện vào biển cả của quê hương, đất nước.
Đội Hoàng Sa kiêm Bắc Hải là một chương vô cùng quan trọng trong nỗ lực của nhà Nguyễn nhằm thực thi chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa trên Biển Đông.
Sử liệu địa dư, phương chí và địa đồ cổ trong kho tàng văn hiến Trung Quốc tính đến cuối đời Thanh chưa từng thể hiện sự xác nhận chủ quyền đối với các quần đảo trên biển Đông ngoài Hải Nam.
Năm 1776, Lê Quý Đôn đã tranh thủ thời gian “đi dạo núi sông, hỏi di tích, xem xét lệ cũ, tìm kiếm nhân tài, tùy bút chép ra thành quyển gọi tên là Phủ biên tạp lục”
Các thư tịch cổ Việt Nam còn lại đến nay cho thấy các triều đại phong kiến Việt Nam đã đặc biệt chú trọng tới vùng biển.
Chính sử Trung Quốc trong hàng nghìn năm luôn khẳng định lãnh thổ của họ chỉ kéo dài tới đảo Hải Nam và Hoàng Sa, Trường Sa chưa bao giờ thuộc chủ quyền của Trung Quốc.
Ngài Thân Trọng Huề, nguyên là thượng thư Bộ Binh, đã viết “những hòn đảo này luôn luôn thuộc chủ quyền của nước An-Nam, việc này không có gì để bàn cãi cả”.
Làm sao để hai địa danh “Hoàng Sa” và “Trường Sa” xuất hiện trên một quả địa cầu được sản xuất ở nước ngoài? Tôi đã mất 2 năm để trả lời câu hỏi ấy.
Chủ quyền của Việt Nam đối với quần đảo Hoàng Sa (bị Trung Quốc cưỡng chiếm) đã được nêu trong một bài viết mới đây của phóng viên Mỹ Lendon.