Giải thoát bản thân khỏi sự ràng buộc của những dục vọng, từng bước nâng cao tri thức của mình về vạn vật (cách vật), về thế giới con người (biết người, yêu thương con người) là con đường hoàn thiện chân chính của Quân tử.
Triều Trần luôn luôn được coi là triều đại có sự phát triển rực rỡ của các tôn giáo. Trên bình diện chung của những nhận thức và quan điểm về Nho – Phật – Đạo, với mỗi tôn giáo các vị vua nhà Trần lại thể hiện một thái độ và một cách hành xử riêng.
Với nhiều nhà Nho Việt Nam thời phong kiến, con người không hoàn toàn bị chi phối, khuất phục bởi mệnh và mệnh trời; trái lại, con người có thể cải biến mệnh nhờ vào sự nỗ lực của bản thân mình.
“Thuyết của Khổng Tử nói về chánh trị thì chú trọng về vua quan mà không nói đến dân, dân chỉ ngồi không mà nhờ người trên sắp đặt lo liệu cho mình mà thôi”.
Một số học giả phương Tây đã cho rằng, văn hoá truyền thống phương Đông bao hàm những tư tưởng độc tài, phi dân chủ và cái “truyền thống tồi tệ” đó là nguồn gốc sâu xa của những “vi phạm nhân quyền” trong khu vực này ngày nay.
Người phương Đông luôn xem trọng tự nhiên, sống hòa đồng với thiên nhiên. Đây là cách con người ứng xử với thiên nhiên hay còn gọi là đạo đức môi trường.
Sự xuất hiện của Công giáo ở Việt Nam ngay từ buổi đầu đã là sự kiện tôn giáo đặc thù. Đó là việc truyền bá một tôn giáo hoàn toàn xa lạ với các tôn giáo truyền thống.
Nhiều người cho rằng Nho Giáo đã được người Tàu truyền bá mạnh mẽ vào nước ta qua chính sách đồng hóa của họ. Điều này không hoàn toàn đúng.
Nho giáo là một học thuyết chính trị – xã hội có số phận đặc biệt. Trải qua hàng nghìn năm, nó vẫn là một “học thuyết sống”, chứ không phải chỉ được trưng bày trong các “bảo tàng”.