Để nhanh chóng giải Hán hóa, Đại Việt đã tìm thấy một cứu cánh an toàn từ phương Nam, đó là Champa và văn hóa Chăm.
Nhờ ánh sáng y học hiện đại, những chứng bệnh bí ẩn của nhiều bậc vua chúa trong lịch sử các triều đại phong kiến Việt Nam đã được phơi bày.
Dưới chế độ quân chủ ngày xưa, của Trung Hoa cũng như của Việt Nam, có một biệt lệ : Người viết sử (sử quan) làm việc độc lập, không tuân theo các chỉ thị của vua chúa.
Chúng ta nói nhiều về một Việt Nam cường tráng. Đó là Việt Nam anh dũng, tài hoa, nhân văn, với địa linh nhân kiệt… Nhưng thực tế, bên cạnh những ngày khỏe mạnh, Việt Nam cũng có lúc ốm đau.
Bằng trí thông minh, lòng quả cảm, người Việt đã dùng nhiều cách đánh sáng tạo, linh hoạt khiến cho quân giặc bất ngờ, kinh sợ. Một trong những cách đánh đó là sử dụng đội quân “đặc công nước” tinh nhuệ.
Nạn cờ bạc ở nước ta thời xưa gieo rắc ảo tưởng giàu sang, khiến đến vua cũng có người ham chiếu bạc, quan bỏ việc say đỏ đen. Cờ bạc khiến khuynh gia bại sản, người mất mạng…
Tài quân sự của người Việt không chỉ thể hiện bằng các chiến công trong lịch sử, mà còn qua chân dung những vị tướng thành danh ở xứ người.
Bên cạnh những vị vua trụy lạc, một số ông vua được nhớ tới như những người u mê, nhu nhược hoặc tàn bạo. Đáng lên án hơn cả là những vị vua luồn cúi trước ngoại bang.
Vua Đinh Tiên Hoàng lấy mẹ của kẻ thù làm vợ, vua Lê Đại Hành lấy vợ của vua Đinh Tiên Hoàng, vua Trần Thái Tông lấy vợ của anh trai ruột, vua Lê Thần Tông lấy vợ của bác họ…
Ngược dòng lịch sử, lật giở cảo thơm có thể thấy các bậc tiền nhân đã tạo nên sự hưng thịnh của kỷ nguyên văn minh Đại Việt với những sách lược tài tình, đầy trí tuệ.