Dưới sự trị vì của con người ấy, lãnh thổ Việt Nam là rộng lớn nhất lịch sử, trở thành một trong hai quốc gia mạnh nhất Đông Nam Á, với dân số và quy mô kinh tế còn lớn hơn cả Philippines và Myanmar cộng lại.
Ở ngôi Thiên tử, hưởng cuộc sống vương giả thì chết cũng phải đế vương. Thế nhưng, một số vua chúa Việt Nam đã chịu những cái chết thảm khốc.
Theo các sử gia thời xưa, ngay từ lúc sinh ra, Lê Thái Tổ, Lý Thái Tông, Trần Nhân Tông, Quang Trung đều mang tướng lạ, điềm báo ở ngôi thiên tử.
Từ một quan võ cấp thấp, nhờ tài trí, mưu lược, Mạc Đăng Dung soán ngôi nhà Lê, xưng vua lập nên triều đại nhà Mạc ở nước ta.
Đồng bào vùng Lam Sơn ngày nay vẫn thường gọi Lê Lợi là đạo Cham và Nguyễn Thận ở Mục Sơn là đạo Mục. Căn cứ vào những tài liệu đã có và thành phần cư dân ở vùng Lam Sơn hiện nay phần lớn là người Mường…
Nhiều vị vua chúa đã được lịch sử Việt Nam ghi danh vởi những chiến công quân sự xuất sắc, trước hoặc sau khi lên nắm quyền.
Trong lịch sử nước nhà có gần 30 trường hợp các ông vua lên ngôi khi còn là trẻ con. Làm vua khi còn nhỏ tuổi như vậy sướng hay khổ?
“Riêng về phần Trẫm, trong hai mươi năm ở ngôi, Trẫm đã trải qua bao nhiêu cay đắng. Trẫm muốn được làm Dân một nước tự do, hơn làm Vua một nước bị trị”.
Vua Lý Nhân Tông nói đau lòng nếu làm mất đất của tổ tiên còn Lê Thánh Tông kiên quyết không để mất một tấc đất một thước núi của tiền nhân.
Thân ở ngôi cao mà nào có yên chỗ. Người thì bị ám sát mà chết, kẻ thì bị bỏ đói mà đi. Đó là những kết cục hẩm hiu của hai ông vua ba ngày vắn số trong dòng lịch sử Việt Nam.