Giải oan cho nghi án thông dâm giữa vua Lê Đại Hành và thái hậu Dương Vân Nga, có một giai thoại kể về mối tình thời trẻ giữa ông và Dương thị ở Ninh Bình mà ít người biết đến.
Sư Vạn Hạnh (938 – 1025) được xem là cố vấn của vua Lê Đại Hành, là người thầy của Lý Công Uẩn, đã hướng dẫn cho vị này một thời gian dài trước và sau khi triều Lý thành lập. Ông cũng là một nhà tiên tri.
“Bạo ngược, tính hay chém giết, ác bằng Kiệt, Trụ”. Trong tâm trí nhiều người Việt Nam, Lê Long Đĩnh là ông vua xấu xa đồi bại nhất trong lịch sử dân tộc. Sự thật có phải như vậy không?
Năm 980 vua nước Tống sai Lư Đa Tốn đem thư sang dụ hàng vua nước ta là Lê Đại Hành. Một tờ thủ dụ hàng ngộ nghĩnh, xáo trộn văn chương quân sự, lời lẽ ngoại giao với những luận bàn về y học…
Thân ở ngôi cao mà nào có yên chỗ. Người thì bị ám sát mà chết, kẻ thì bị bỏ đói mà đi. Đó là những kết cục hẩm hiu của hai ông vua ba ngày vắn số trong dòng lịch sử Việt Nam.
Quốc sư Khuông Việt (933 – 1011) không chỉ là một nhà tu hành mà còn là một nhà chính trị, một nhà ngoại giao tài ba của nước Việt. Trước ông chưa có ai được phong Tăng thống tại Việt Nam (lãnh đạo toàn bộ tăng chúng Phật giáo).
Người Trung Quốc không chỉ nể sợ uy vũ của Lê Đại Hành mà ngay cả đồng tiền do ông phát hành cũng khiến Bắc triều lo lắng. Đồng tiền Thiên Phúc trấn bảo đã làm rối loạn tiền tệ Trung Quốc thời đó.
Trong thế kỷ thứ mười những yếu tố căn bản của một nền văn minh Việt Nam độc lập đã hình thành do sự đóng góp của toàn thể nhân dân Cổ Việt dưới sự lãnh đạo của ba nhà Ngô, Đinh, và Tiền Lê.
Chuyện xẩy ra vào đời vua Lê Đại Hành, cuối thế kỷ thứ 10, lúc nền tự chủ của Đại Cồ Việt còn đang ở giai đoạn củng cố để tự khẳng định, còn Chiêm Thành thì đang ở vào thời kỳ cực thịnh.
Việc nhà Tiền Lê lên thay nhà Đinh, chuyện lên ngôi của vua Lê Đại Hành đến nay vẫn ẩn chứa những bí mật lịch sử chưa thể giải đáp.