Phật giáo chỉ nở rộ và đi vào xã hội phương Tây vào nửa sau của thế kỷ 20 khi nền văn minh vật chất của phương Tây rơi vào bế tắc. Người ta hướng về các truyền thống tâm linh phương Đông mong tìm lời giải đáp.
Tôi viết bài này khi chứng kiến các hoạt động đậm màu sắc báng bổ giáo lý nhà Phật của sư Thích Trúc Thái Minh chùa Ba Vàng. Từ vụ “nữ sinh giao gà”, “oan gia trái chủ”, “khất tiền mặt” đến vụ “xá lợi tóc Phật”…
Đời là bể khổ, đúng là lời Phật dạy, nhưng lời dạy ấy mới là một nhận thức thực tại. Xử lý thực tại ấy ra sao để con người lặn trong bể khổ lại tìm ra nguồn vui, đấy mới là mục đích của người tu Phật…
Nếu mấy thứ nhảm nhí được tuyên truyền ở chùa Ba Vàng là thật, cả nhân loại không cần phải làm gì nữa, chỉ cần đến đảnh lễ, cúng dường xá lợi Phật là sống tốt trong nhiều đời, nhiều kiếp.
Phật tử đều biết câu “Tin ta mà không hiểu ta là phỉ báng ta” của Đức Phật – nhằm nhắc nhở việc tu học phải đúng chánh pháp, tránh mang mê tín đến cửa chùa.
Có những câu hát thật bình dị, chân chất, không cao siêu hoa mỹ ngôn từ, nhưng lại đi vào lòng người và ở lại rất lâu. Một trong những câu hát đó là: “Sống trong đời sống cần có một tấm lòng…”.
Ở nước Việt thời nào cũng có những vị thiền sư tận tuỵ hy sinh cho đất nước, cho dân tộc và nhiều ngôi chùa lại thờ các vị anh hùng cứu nước, anh hùng văn hóa.
Có lẽ biểu tượng duy nhất của nghệ thuật Phật giáo là sự im lặng cao cả, vô ngôn trong dáng ngồi với bàn tay cầm búp sen và nụ cười mỉm của Đức Phật. Nghệ thuật ở đây là phi nghệ thuật.
Đúng như tên gọi, bài thơ được viết vào một ngày xuân khi Trần Nhân Tông đã rời bỏ vị thế của một thái thượng hoàng để xuất gia tu Phật. Đó chính là mùa xuân muộn trong quãng đời của Người.