Phùng Khắc Khoan vì trung thành với nhà Lê đã không ra làm quan cho nhà Mạc và cũng không tha thiết với nhà Trịnh. Dưới thời Vua Lê Thế Tông, ở tuổi 70, ông được cử đi sứ nhà Minh.
Bạch Liêu là trường hợp rất đặc biệt trong lịch sử Việt Nam, đỗ Trạng nguyên nhưng không ra làm quan, không chức vị, tước phong gì nhưng vẫn là một đại thần.
Nguyễn Công Trứ là nhân vật kiệt xuất trong lịch sử Việt Nam, nổi tiếng là vị quan thanh liêm, tài trí hơn người nhưng có lối sống tự do và vô cùng ngang tàng, ngạo nghễ.
Người Việt Nam đầu tiên sang Mỹ là ông Trần Trọng Khiêm, với đầy ắp những thăng trầm nơi đất khách và ý chí kiên cường khi về nước khai hoang lập ấp…
Trong bối cảnh bị thực dân Pháp xâm lược, triều đình nhà Nguyễn phân hóa giữa đánh hay hòa, Đặng Huy Trứ chủ trương kháng chiến nhưng trước hết phải canh tân đất nước để có tiềm lực và sức mạnh.
Cùng với Lương Thế Vinh, Vũ Hữu là nhà toán học lớn của nước ta. Theo sử sách, khi được vua giao trọng trách xây cửa thành, ông đã tính toán chính xác tới mức không thừa, thiếu viên gạch nào.
Với quan điểm Thiền tông mang màu sắc rất riêng, với sự nghiệp hoằng truyền thiền pháp rực rỡ, Chân Nguyên được coi là cây đuốc rực rỡ của Phật giáo Việt Nam trong thế kỷ 17.
Cái chết của hoạn quan thời vua Lê là bài học cho kẻ nào còn mang trong mình tư tưởng kỳ thị vùng miền, xem thường người phương xa, quên đi cái nghĩa “đồng bào”.
Ngay sau khi lên ngôi, vua Lý Thái Tổ đặc biệt quan tâm đến vùng miền núi, biên cương, nơi có vị trí chiến lược, trọng yếu đối với việc bảo vệ đất nước, chống ngoại xâm.
Một trong những yếu tố dẫn tới sự hình thành Nhà nước đầu tiên là do nhu cầu tự vệ chống ngoại xâm, do đó quân sự thời Hùng Vương là mặt được quan tâm phát triển hơn các lĩnh vực khác.