Việc Hồ Quý Ly chịu nhục đầu hàng rồi bị dẫn sang Yên Kinh trong tư thế tù binh khiến nhiều người bất mãn. Nhưng liệu Hồ Quý Ly có toan tính gì khác hay không?
Có lẽ ít có nhân vật lịch sử nào lại chịu nhiều sự bi phẫn và đau đớn hơn Hồ Quý Ly, ông là một kẻ sinh nhầm thời, và ông cũng là một kẻ tội nhân làm mất nước. Cay đắng thay.
Hồ Quý Ly đã có những toan tính lắt léo nhằm tránh rắc rối ngoại giao với nhà Minh. Thế nhưng, nhà Minh khi đó rất cường thịnh, đã tìm mọi cách xóa bỏ màn kịch này để thực hiện dã tâm.
Giai đoạn sau cuộc đời Hồ Nguyên Trừng không được sử sách chính thống Việt Nam nhắc đến. Nhiều văn bản Trung Quốc còn lưu lại đến ngày nay đều thống nhất dùng họ Lê cho Hồ Nguyên Trừng và con cháu ông.
“Thần cơ sang pháo” được đúc bằng sắt hoặc đồng, có nhiều cỡ, lớn thì kéo xe, nhỏ thì dùng giá đỡ hay vác vai, có đầy đủ các bộ phận của loại súng “thần công” ở những thế kỷ sau này.
Để chọn đất đóng đô, nhà Hồ đã dựa vào thuật phong thủy để tìm long mạch rất cẩn thận. Xem khắp các vùng trong nước, Hồ Quý Ly sau cùng lựa chọn động An Tôn làm nơi xây đô thành cho triều đại của mình.
Nhà Hồ chính là một trong những triều đại xây dựng được nền quân sự hùng mạnh bậc nhất lịch sử nước ta. Tuy nhiên, khi quân Minh kéo sang xâm lược, cha con Hồ Quý Ly đã nhanh chóng thất bại.
Mặc dù Đại Việt ban đầu học công nghệ thuốc súng từ Trung Quốc, người Việt cũng xuất khẩu một số kỹ thuật sang vùng đất phương Bắc.
Sự sụp đổ của thành Đa bang không chỉ chôn vùi sự nghiệp của vương triều Hồ, mà còn đánh dấu sự thất bại của phép dùng binh chỉ đơn thuần dựa vào quân đội, vũ khí, thành quách.