Triều Lê Sơ giai đoạn cuối lâm vào khủng hoảng trầm trọng. Chính trong bối cảnh suy vong ấy đã có những người mang dòng máu hoàng tộc được đưa lên ngai vàng nhưng lại không được công nhận là vị vua chính thống.
Trong chiến trận thời xưa, nhiều loài động vật như voi, trâu, bò, chó, ong, rắn… đã được sử dụng để gây thương vong lớn cho đối phương. Nhưng dùng mèo như một phần sức mạnh quân đội thì đúng là hiếm thấy.
Có những điều lệ trong bộ luật Hồng Đức dành sự ưu tiên quyền “bình đẳng giới” cho phụ nữ, điều hiếm thấy trong lịch sử phong kiến Việt Nam.
Những trận đánh phía Tây lúc đầu, theo lời sử quan thì vẫn có vẻ thắng thế nhưng thật ra kết quả không mấy khả quan. Trận 1467, tướng Khuất Đả báo thắng trận nhưng chỉ thấy quân Lào đã lẩn tránh trước…
Sau câu đối của ông lão cưỡi bò, viên quan huyện hống hách, kiêu ngạo, chuyên ức hiếp dân lành phải quỳ xuống đất lạy như tế sao.
Phùng Khắc Khoan vì trung thành với nhà Lê đã không ra làm quan cho nhà Mạc và cũng không tha thiết với nhà Trịnh. Dưới thời Vua Lê Thế Tông, ở tuổi 70, ông được cử đi sứ nhà Minh.
Do thực tại địa lý, do hoàn cảnh nhân văn và lịch sử và do những quan niệm về chính trị, vấn đề biên giới giữa Việt Nam và Trung Quốc là một vấn đề vô cùng phức tạp và tế nhị.
Cùng với Lương Thế Vinh, Vũ Hữu là nhà toán học lớn của nước ta. Theo sử sách, khi được vua giao trọng trách xây cửa thành, ông đã tính toán chính xác tới mức không thừa, thiếu viên gạch nào.
Trong bất kỳ giai đoạn lịch sử nào, tệ tham nhũng luôn là mối nguy hại đối với quốc gia. Từ thời phong kiến, vấn đề này đã được đưa vào nội dung của bài thi.
Có những bậc minh quân thường cải trang vi hành trong dân để tìm hiểu thế sự. Nhờ đó mà họ biết được nhiều sự thật về cuộc sống của dân, về đạo đức, tài năng quan lại dưới quyền.