Tháp Phú Diên là tòa tháp Chăm mới nhất được phát hiện. Di tích này nằm sâu dưới lòng cồn cát từ 5 – 7 mét, thấp hơn mực nước biển 3-4 mét.
Chuyện xẩy ra vào đời vua Lê Đại Hành, cuối thế kỷ thứ 10, lúc nền tự chủ của Đại Cồ Việt còn đang ở giai đoạn củng cố để tự khẳng định, còn Chiêm Thành thì đang ở vào thời kỳ cực thịnh.
Có tuổi đời gần 1.000 năm, bức tượng rồng độc đáo này là minh chứng cho sự khéo léo, óc sáng tạo và tính hài hước của các nghệ sĩ Chăm xưa.
Bảo vật quốc gia – tượng nữ thần Devi là sự kết tinh quan niệm về vẻ đẹp phụ nữ của người Chăm, có thể được ví như tượng thần Vệ nữ của nền văn hóa Champa.
Sự xung đột của hai nhà nước phong kiến Đại Việt và Champa là không thể tránh khỏi, bởi trong tư duy của giới lãnh đạo phong kiến thì tư tưởng bành trướng luôn đóng vai trò chỉ đạo.
Ngược dòng Mekong, quân Champa thực hiện cuộc tấn công bất ngờ vào vương quốc Khmer năm 1177. Họ đã đốt phá thành Angkor đầy vàng bạc và châu báu và giết luôn vua Khmer.
Điểm lại những nghiên cứu về thể chế chính trị của Champa, từ những quan điểm cho rằng Champa là một vương quốc theo kiểu tập quyền đến quan điểm coi đây là một liên bang (hoặc liên hiệp).
Giá trị nổi bật của Thánh địa Mỹ Sơn ngày nay là hơn 70 công trình kiến trúc cổ xưa với kỹ thuật xây dựng vẫn chưa được giải đáp thấu đáo.
Dựa vào một số tư liệu cổ của Trung Quốc, Việt Nam, những bia đá và tư liệu tiếng Chăm, đã có một cái nhìn sơ lược về lịch sử của vương quốc Champa.
Người Chăm chủ yếu được biết đến trong lịch sử là những thương nhân, thủy thủ và chiến binh, đồng thời họ cũng là những thợ thủ công thiện nghệ và kiến trúc sư tài năng.