Từ lâu Trung Quốc đã lặng lẽ thực thi chiến lược đưa Hán ngữ tiến đến trở thành ngôn ngữ thế giới, một ngôn ngữ thông dụng sau Anh ngữ. Vì sao người Trung Quốc có tham vọng lớn như vậy?
Ngày 1/1/1882, chính quyền thực dân đã buộc người Việt ở Nam kỳ “phải dùng chữ quốc ngữ”. Nội dung quan trọng này nằm trong nghị định ra ngày 6/4/1878 “về việc dùng tiếng An Nam bằng mẫu tự Latin”, thống đốc Nam kỳ Lafont ký.
Tôi không biết ở các ngoại ngữ thông dụng của thế giới thì ra sao, nhưng tôi biết tiếng Việt của tôi có những cái thật đáng yêu. Khả năng trừu tượng hóa của các từ thành một sức chuyển tải lớn hơn chính từ đó.
“Ngáo Ộp”, “Mẹ Mìn”, “Ba Bị” là cái thể loại gì mà trẻ em Việt mới đôi ba tuổi đã sợ vãi tè ra quần khi nghe nhắc đến tên? Cùng du hành về Việt Nam một thế kỷ trước để tìm hiểu điều này.
Tục ngữ Việt Nam có câu “Lưỡi không xương nhiều đường lắt léo”. Hóa ra sự tha hóa tiếng nói ở ta đã bắt đầu từ lâu lắm. Điều cần nói thêm là đến nay trong xã hội hiện đại, khuynh hướng này ngày càng phổ biến.
Người Việt từ xưa khi đặt tên cho con thường không quên chữ đệm: “văn” cho con trai, “thị” cho con gái để phân biệt giới tính ngay trong cách gọi hàng ngày.
Mới hay, ngôn ngữ thực sự là tấm gương phản chiếu văn hóa dân tộc và tác động của luật âm dương (trong âm có dương, trong dương có âm; âm sinh dương, dương sinh âm) thật là rộng lớn và sâu xa!
