NHẬT KÝ HÀNH TRÌNH – Ernesto Che Guevara

37 – Xuôi dòng sông Ucayali

Như những nhà thám hiểm, chúng tôi mang balô lên chiếc La Cenepa, một con tàu nhỏ, ngay trước khi nó nhổ neo. Như đã thỏa thuận, viên thuyền trưởng cho chúng tôi ngồi chỗ hạng nhất cùng với những hành khách ưu tiên. Sau vài tiếng còi hụ, con tàu rời bến và bắt đầu chặng thứ hai trong cuộc hành trình của chúng tôi đến San Pablo. Khi những căn nhà của Pucallpa bắt đầu xa khuất chỉ còn lại toàn là cảnh những khu rừng nhiệt đới bạt ngàn, thì người ta bắt đầu tụm lại quanh những bàn cờ bạc. Chúng tôi cũng dè dặt đến gần nhưng rồi Alberto bị lôi cuốn vào đám cờ bạc và thắng 90 đồng sol. Alberto thắng làm những tay cờ bạc trên tàu căm ghét, bởi vì ban đầu anh chỉ đặt cược với 1 đồng tiền địa phương. Vào ngày đầu tiên chúng tôi chẳng có mấy cơ hội để trao đổi thân mật với hành khách trên tàu và chúng tôi cố giữ vẻ kín đáo, không tham dự vào những cuộc chuyện trò của họ. Thức ăn trên tàu rất kham khổ và nghèo nàn. Tàu không chạy vào ban đêm vì sông quá cạn. Hầu như không có con muỗi nào, và thậm chí cho dù người ta bảo với chúng tôi đây là điều bình thường, chúng tôi vẫn không tin, bởi vì giờ đây chúng tôi đã quen với cách nói phóng đại của người dân ở đây khi họ phải đối phó với những tình huống khó khăn.

Sáng sớm hôm sau tàu lại tiếp tục cuộc hành trình. Một ngày trôi qua êm ả. Chúng tôi làm quen với một cô gái khá dễ tính; có lẽ cô ta nghĩ rằng chúng tôi còn vài đồng pêsô cho dù chúng tôi có than thở bất cứ khi nào nói đến chuyện tiền bạc. Đến tối khi tàu dừng lại ở dọc bờ sông, những đàn muỗi ào ạt tấn công suốt đêm. Alberto lấy miếng lưới che mặt và cuộn mình trong chiếc túi ngủ, do đó có thể ngủ được một chút, nhưng tôi lại cảm thấy cơn suyễn bắt đầu hành hạ, vì vậy tôi chịu trận giữa muỗi và suyễn nên mãi cho đến sáng vẫn không tài nào chợp mắt được. Tôi đã quên cái đêm hôm đó nhưng vẫn còn nhớ cái cảm giác trên vùng mông với quá nhiều vết muỗi đốt. Cả ngày hôm sau tôi ngủ gà ngủ gật, mượn đỡ một cái võng ở một góc nào đó và cố chợp mắt được một chút. Cơn suyễn vẫn chưa có dấu hiệu dịu bớt và tôi buộc lòng phải dùng tiền mua thuốc suyễn. Thuốc men làm dịu cơn suyễn được một chút. Chúng tôi mơ màng nhìn ra con sông đến tận khu rừng nhiệt đới với cây cối mang đầy vẻ huyền bí. Cơn suyễn và những đàn muỗi có làm tôi ngần ngại đôi chút, nhưng những khu rừng nguyên sinh đang vẫy gọi những tâm hồn như chúng tôi đến nỗi cơn đau về thể xác và trở ngại của thiên nhiên chỉ làm sục sôi khát vọng phiêu lưu mà thôi. Mấy ngày trôi qua thật đơn điệu. Trò giải trí duy nhất là cờ bạc mà chúng tôi không thể tham gia thoải mái vì không thể mạo hiểm hết mức như vậy với túi tiền eo hẹp. Hai ngày nữa lặng lẽ trôi qua. Thường thì chuyến đi kéo dài trong bốn ngày nhưng vì sông quá cạn nên chúng tôi phải dừng lại mỗi đêm, làm cuộc hành trình kéo dài thêm và biến chúng tôi thành mục tiêu béo bở của những đàn muỗi. Mặc dù ngồi ở chỗ hạng nhất thì được ăn thức ăn ngon hơn và ít bị muỗi chích hơn, tôi không chắc là ngồi ở ghế hạng nhất là tốt nhất. Chúng tôi thấy gần gũi với những thủy thủ bần hàn hơn là giới trung lưu đi vé hạng nhất. Dù giàu có hay không, họ vẫn cố bám víu vào cái quá khứ vàng son nên không thể thân mật với hai kẻ lữ hành không một xu dính túi như chúng tôi được. Họ vẫn có cái dốt nát cố hữu, nhưng những thắng lợi nhỏ nhoi mà họ đã đạt được trong cuộc sống đã ăn sâu vào đầu óc họ nên những ý kiến họ đưa ra đều chán ngắt và đầy tự phụ. Tôi triệt để tuân thủ chế độ ăn kiêng, nhưng cơn suyễn ngày càng tệ hại hơn.

Một cử chỉ âu yếm của cô gái dễ tính đã đánh thức những kỷ niệm trong tôi trước chuyến đi. Đêm hôm đó muỗi nhiều quá làm tôi không ngủ được. Tôi nghĩ đến Chichina, bây giờ ở một nơi xa xôi đang say sưa với giấc mộng đẹp. Mặc dù giấc mơ đã tan rồi nhưng nó cũng để lại nơi tôi sự ngọt ngào hơn là cay đắng. Tôi gởi tặng nàng một nụ hôn thật dịu dàng và thật lâu của một người bạn cũ, người đã biết và hiểu nàng. Rồi tôi thấy tôi đang đi trên một con đường đến Malagueno, một sảnh đường thật lớn của nhiều đêm không ngủ, nơi nàng thường thì thầm những lời kỳ diệu bên tai người yêu. Mắt tôi ngước nhìn cổng thiên đường bao la; bầu trời đầy sao lấp lánh như thể đang trả lời câu hỏi sâu nơi đáy tim tôi: “Tất cả những điều này có đáng không?”

Hai ngày nữa: cũng chẳng có gì thay đổi. Ngã ba sông Ucayali và sông Maranon tạo ra con sông lớn nhất thế giới cũng chẳng có gì siêu việt: chỉ là hai khối nước bùn kết hợp làm một – rộng hơn một chút, có lẽ sâu hơn một chút, ngoài ra chẳng còn gì khác. Thuốc Adrenalin đã hết và cơn suyễn ngày càng tệ hại hơn; tôi chỉ ăn được một ít cơm và uống trà. Vào ngày cuối cùng, gần đến nơi thì chúng tôi gặp bão phải dừng lại. Những đàn muỗi như những đám mây bu quanh chúng tôi tệ hại hơn bao giờ hết, như thể chúng muốn báo thù vì chúng tôi sắp sửa rời bỏ chúng. Tôi có cảm giác đêm hôm ấy dài vô tận với những tiếng đập muỗi trong tuyệt vọng, với những cảm giác hồi hộp, lo âu, bực bội, với những canh bài quyến rũ như ma túy và với những câu nói tình cờ thốt lên để duy trì những cuộc trò chuyện và để giết thời gian. Đến sáng, mọi người hối hả lo chuyện lên bờ nên có một cái võng còn trống và tôi nằm xuống đó. Như đắm chìm trong cơn mê, tôi có cảm giác như sợi dây trói buộc quanh người tôi bung ra, ném tôi lên những tầng trời cao, hoặc lôi tôi xuống vực thẳm, tôi cũng không biết nữa… Alberto lay tôi thật mạnh. “Này Pelao(1), đến nơi rồi.” Dòng sông mênh mông mở ra trước mặt chúng tôi một thị trấn như nằm thấp dưới mặt nước với một số nhà cao tầng, vây quanh là khu rừng nhiệt đới và phía dưới là vùng đất đỏ.

Đó là ngày Chủ Nhật, là ngày chúng tôi đến Iquitos. Chúng tôi cập bến vào sáng sớm và đến gặp trực tiếp trưởng phòng Dịch vụ Hợp tác quốc tế. Chúng tôi có giấy giới thiệu gặp bác sĩ Chavez Pastor, nhưng ông ta không có mặt tại Iquitos. Dù sao thì họ cũng rất tử tế, bố trí chúng tôi tại khu sốt vàng da và cho chúng tôi ăn uống tại bệnh viện. Cơn suyễn của tôi vẫn còn rất tệ và tôi vẫn thở khò khè cho dù đã tiêm bốn mũi Adrenalin trong một ngày. Ngày hôm sau tôi cảm thấy chẳng khá hơn chút nào và tôi phải nằm bẹp trên giường cả ngày. Hôm sau nữa tôi kiên quyết tuân thủ triệt để chế độ ăn kiêng vào buổi sáng, bớt nghiêm ngặt hơn vào buổi tối và giảm bớt phần cơm. Cơn suyễn cũng giảm được một chút. Buổi tối chúng tôi xem phim “Stromboli” do Rosselli làm đạo diễn và Ingrid Bergman là diễn viên chính. Bạn không còn thứ hạng nào khác ngoài hạng tệ nhất dành cho bộ phim. Ngày thứ tư rõ ràng là ngày quan trọng đối với chúng tôi. Người ta thông báo rằng chúng tôi sẽ lên đường vào ngày hôm sau. Thông báo đó làm chúng tôi vui vẻ hẳn lên, bởi vì bệnh suyễn chết tiệt đó làm tôi bẹp gí trên giường chẳng đi đâu được. Vào sáng sớm ngày hôm sau, chúng tôi bắt đầu chuẩn bị tinh thần để ra đi. Tuy nhiên, cả một ngày trôi qua mà chúng tôi vẫn còn dậm chân tại chỗ: người ta thông báo rằng phải đến chiều hôm sau mới đi được. Đinh ninh rằng theo lịch trình thì tàu sẽ rời bến trễ, chúng tôi ngủ như chết. Sau khi đi dạo, chúng tôi đến thư viện, tại đây người trợ lý hối hả chạy đến báo tin rằng chiếc El Cisne khởi hành lúc 11giờ 30 sáng. Lúc đó đã 11giờ 05. Chúng tôi vội vàng thu xếp hành lý và bởi vì tôi vẫn chưa hết suyễn, chúng tôi đành phải đi taxi, tốn mất nửa đồng libra Peru để chạy qua tám dãy phố. Chúng tôi đến bến tàu và biết rằng đến ba giờ chiều tàu mới nhổ neo, mặc dù người ta yêu cầu chúng tôi lên tàu trước một giờ. Chúng tôi không đủ can đảm để trái lệnh mà đi ăn tại bệnh viện. Tốt hơn hết là đừng ăn tại bệnh viện, bởi vì bây giờ chúng tôi có thể “quên” những ống thuốc mà họ đã cho chúng tôi mượn. Chúng tôi ăn thức ăn đắt tiền nhưng lại quá dở với một thổ dân thuộc bộ tộc Yagua. Hắn mặc khố bằng rơm, vòng đeo cổ cũng bằng rơm. Tên hắn là Benjamin nhưng hắn không nói tiếng Tây Ban Nha. Ngay trên vai trái hắn có một vết sẹo do đạn bắn ở cự ly gần. Hắn nói đó là do kẻ thù bắn.

Đêm hôm đó muỗi lại tấn công da thịt hầu như vẫn còn tươi mới của chúng tôi. Chúng tôi được biết thêm một chi tiết quan trọng là có thể đi từ Manao đến Venezuela bằng đường sông. Ngày hôm sau trôi qua êm ả và chúng tôi ngủ thật nhiều để bù cho những đêm bị hàng đàn muỗi chích. Vào một giờ đêm hôm đó, khi tôi vừa thiu thiu ngủ thì người ta đánh thức tôi dậy nói rằng đã đến San Pablo. Họ nói bác sĩ Bresciani, giám đốc trại phong rất hân hoan chào đón và dành một phòng cho chúng tôi ở qua đêm.

XEM TIẾP: 38 – Nhớ cha

Tags: ,