Nhiều tài liệu do người Phương Tây đã soạn từ xa xưa ghi nhận các nhà nước Việt Nam đã thực thi chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa từ lâu đời.
Lập luận rằng Việt Nam nên chuyển hướng bố phòng sang phía Tây lục địa với cái giá phải trả là phía Đông biển cả là một điều sai lầm vì Việt Nam coi trọng cả hai địa vực.
Một đặc điểm nổi bật của lịch sử Việt Nam mà các nhà sử học dễ nhận thấy là, trong tiến trình lịch sử, kể từ khi hình thành nhà nước đầu tiên, dân tộc ta đã phải chống ngoại xâm rất nhiều lần.
“Không điều kiện”, hiểu theo nghĩa trực tiếp của nó là: không có bất cứ điều kiện nào, lý do gì có thể cản trở hay làm thay đổi được việc đạt được mục đích đã định ra…
Việc xác lập đường biên giới Việt -Trung nói chung và phần tiếp giáp giữa Tây Bắc với tỉnh Vân Nam (Trung Quốc) nói riêng trong lịch sử cũng như hiện nay có những phức tạp và đặc thù riêng.
Kho tàng văn hiến Trung Quốc tính đến cuối đời Thanh chưa từng thể hiện sự xác nhận chủ quyền đối với các quần đảo trên biển Đông.
Ngài Thân Trọng Huề, nguyên là thượng thư Bộ Binh, đã viết “những hòn đảo này luôn luôn thuộc chủ quyền của nước An-Nam, việc này không có gì để bàn cãi cả”.
Các thư tịch cổ Việt Nam còn lại đến nay cho thấy các triều đại phong kiến Việt Nam đã đặc biệt chú trọng tới vùng biển.
Việc Trung Quốc xác định lại “đường cơ sở” ở Vịnh Bắc Bộ là một động thái rất đáng chú ý, thu hút sự quan tâm lớn của dư luận trong và ngoài khu vực.
Do tính chất phức tạp của lịch sử nên cho đến nay vấn đề chủ quyền lãnh thổ ở Nam Bộ vẫn còn có những nhận thức chưa thật đầy đủ.