Hai tác phẩm của vua Trần Nhân Tông là Cư trần lạc đạo phú và Đắc thú lâm tuyền thành đạo ca đã góp phần định hình nền văn học tiếng Việt mới…
Đúng như tên gọi, bài thơ được viết vào một ngày xuân khi Trần Nhân Tông đã rời bỏ vị thế của một thái thượng hoàng để xuất gia tu Phật. Đó chính là mùa xuân muộn trong quãng đời của Người.
Câu chuyện Thượng hoàng Trần Nhân Tông giúp vua Trần Anh Tông tỉnh thức bỏ uống rượu, tập trung lo triều chính là một ví dụ tiêu biểu về sự quan tâm của ông cho sự ổn định, phồn vinh của Đại Việt.
Từ năm 1280 đến năm 1310, trong vòng 30 năm, các vị quốc chủ Champa và Đại Việt đã viết nên những dòng sử tương đối hòa thuận trong lịch sử quan hệ giữa hai nước
Vua Trần Nhân Tông có một mảng văn chữ Hán mà cho đến nay chưa được công bố và nghiên cứu chưa đầy đủ. Đó là 22 lá thư gửi cho vua quan nhà Nguyên.
Quay lại thăm nom con cái, thấy Trần Anh Tông thăng quan tước cho hàng trăm người, Phật Hoàng Trần Nhân Tông tức giận đến mức vất cái danh sách dài dằng dặc ấy ra giữa sân rồng và nói như thét lên…
Ngay khi lần giở lại các trang sử biên niên, đôi lúc không khỏi ngạc nhiên bởi ứng xử của những ông vua nhà Trần rất… khác người.
Trần Nhân Tông là vị vua văn võ toàn tài. Hai lần (1285 và 1288) cầm quân ra trận, đánh lui giặc Nguyên Mông, đem lại thái bình cho đất nước và khi chiến đấu, lúc tu hành có một hồn thơ triết học, vừa yêu đời, vừa siêu thoát…
Đại Việt sử ký toàn thư mô tả, khi mới sinh, ông như “được tinh anh của thánh nhân, đạo mạo thuần túy, nhan sắc như vàng, thể chất hoàn toàn, thần khí tươi sáng, hai cung đều cho là lạ, gọi là Kim Tiên đồng tử, vai bên tả có nốt ruồi đen, cho nên có thể cáng đáng được việc lớn”.
Không chỉ là vị vua anh minh, người duy nhất được tôn làm Phật hoàng, ông còn là vị vua có tầm ảnh hưởng quốc tế lớn nhất của dân tộc Việt Nam.