30 năm trước, cả Mỹ lẫn giới quan sát quốc tế đều ám ảnh về khả năng Nhật Bản “nhảy cóc” vượt qua Mỹ. Ngày nay, nỗi sợ đó đang lặp lại với sự tương đồng kỳ lạ, dù rằng Trung Quốc khác biệt nhiều với Nhật Bản.
Có nhiều lo ngại về việc Trung Quốc có thể sử dụng các dự án lắp đặt cáp ngầm để lôi kéo các quốc gia Thái Bình Dương vào quỹ đạo của nước này bằng cách đưa họ vào “bẫy nợ”.
“Nếu Mỹ muốn tỉ thí chạy đường ngắn thì chúng ta thi chạy đường dài với họ. Nếu Mỹ muốn đua đường dài thì ta sẽ đua chạy marathon với họ. Chạy càng lâu thì Mỹ càng không chịu nổi chúng ta”.
“Trung Quốc có ý đồ muốn trở thành siêu cường lớn nhất thế giới – và được chấp nhận là một Trung Quốc chứ không phải là một thành viên danh dự của phương Tây”.
Thái độ khắc nghiệt của Mỹ đối với Nga khiến người ta nhìn thấy sự tàn khốc của cuộc cạnh tranh giữa các nước lớn, cũng làm thiên hạ nhận rõ các thủ đoạn địa chính trị của Mỹ.
Nhìn chung, xét theo xu thế phát triển hiện nay, Trung Quốc và Mỹ sẽ phải đi trên con đường rất gập ghềnh để có thể khôi phục lại mối quan hệ bình thường về mọi mặt.
Trong 2 tháng qua, chính phủ mới ở Mỹ đã nhanh chóng triển khai hàng loạt hoạt động thực hiện rõ chủ trương đối ngoại với Trung Quốc.
Ông Tập quyết tâm phá bỏ sự phụ thuộc của Trung Quốc vào Mỹ và xây dựng một siêu cường ngang hàng. Trung Quốc mà Biden phải đối mặt không còn là Trung Quốc mà ông từng biết.
Nếu nhìn thoáng qua, dường như ông Biden đang đi theo con đường của người tiền nhiệm Donald Trump, đẩy hai cường quốc lớn nhất thế giới đi thẳng tới tình thế đối đầu.
Tuyên bố đầy tự tin của Dương Khiết Trì đại diện cho một sự thay đổi cơ bản trong động lực Mỹ – Trung, động thái mà Trung Quốc đã kiên nhẫn chờ đợi trong 120 năm qua.