Nhiều tài liệu do người Phương Tây đã soạn từ xa xưa ghi nhận các nhà nước Việt Nam đã thực thi chủ quyền đối với hai quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa từ lâu đời.
Côn Đảo là tên một quần đảo ngoài khơi thuộc tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, cách Vũng Tàu 97 hải lý và cách sông Hậu 45 hải lý. Côn Đảo hay Côn Sơn cũng hay dùng cho tên của hòn đảo lớn nhất trong quần đảo này.
Là một trong số các khu vực hải thương năng động bậc nhất thế giới thời cổ, trung và cận đại sơ kì, Vịnh Bắc Bộ và khu vực Biển Đông nói chung là điểm đến của nhiều thương nhân và thương thuyền ngoại quốc.
Thành lập từ thời nhà Lý, thương cảng Vân Đồn đã góp phần vào sự phát triển chung của lịch sử dân tộc Đại Việt. Điều đó được thể hiện ở các mặt từ kinh tế, an ninh chủ quyền đến truyền thống văn hoá, phong tục tập quán… mang đặc trưng của vùng biển Đông Bắc.
Ngài Thân Trọng Huề, nguyên là thượng thư Bộ Binh, đã viết “những hòn đảo này luôn luôn thuộc chủ quyền của nước An-Nam, việc này không có gì để bàn cãi cả”.
Các thư tịch cổ Việt Nam còn lại đến nay cho thấy các triều đại phong kiến Việt Nam đã đặc biệt chú trọng tới vùng biển.
Gia Long là vị vua đầu tiên của vương triều Nguyễn – ngay khi lên ngôi, đã thể hiện một tầm nhìn xa đối với chủ quyền biển đảo – phần lãnh thổ không thể tách rời với đất liền của Việt Nam.
Thật đáng xấu hổ khi rất nhiều người tự xưng là hiểu biết về chủ đề này vẫn tiếp tục duy trì những xuyên tạc lịch sử như vậy.
Biển, đảo là một bộ phận cấu thành phạm vi chủ quyền thiêng liêng của Tổ quốc, cùng với đất liền tạo ra môi trường sinh tồn và phát triển đời đời của dân tộc ta.
Nếu không có tầm nhìn và sự quyết đoán trong hành động của đô đốc Giáp Văn Cương, Trường Sa có thể khó khăn hơn bây giờ, không toàn vẹn như vậy giờ.