Những chính sách mang danh khai hóa, “Pháp – Việt đề huề”… thực chất là hành động nhằm che đậy bản chất bóc lột của chủ nghĩa thực dân mà người Pháp áp dụng ở Việt Nam.
Chúng tôi đã chôn họ xuống cát như những con chuột, những người đàn ông An Nam rất xấu xí, gầy gò, rách rưới, khốn khổ, chỉ được trang bị giáo, súng cũ gỉ…
Tội ác diệt chủng kinh hoàng của trùm phát xít Hitler vẫn đứng sau “kỷ lục” do một vị quân vương khát máu đi trước lập, song ít được lịch sử nhắc đến, đó là Leopold II của đế quốc Bỉ.
Năm 1858, liên quân Pháp – Tây Ban Nha chính thức tấn công Đà Nẵng, sau đó đưa quân vào đánh chiếm miền Nam. Từ đây theo gót giày thực dân từ Nam ra Bắc, nước mất chùa tan…
“Sứ mệnh khai hóa” là đặc trưng riêng biệt của chủ nghĩa thực dân Pháp mà các nhà lý luận thực dân Pháp đề cao để phân biệt với kiểu thực dân “con buôn” của Anh hay Hà Lan.
Từ 1860-1880, những toan tính của Chính quyền thuộc địa Pháp trong việc cơ cấu đô thị Hà Nội vững chắc đã thay đổi. Những kẻ đi chinh phục không còn cho thấy nhu cầu phải xoá sạch cái cũ trước khi xây dựng.
Cuốn “Tâm lý học dân tộc An Nam” bị chỉ trích gay gắt, không phải vì Paul Giran chỉ ra sự thấp kém của người An Nam, mà vì ông đã đặt dân tộc An Nam dưới lăng kính của kẻ thực dân đi “khai hóa văn minh”.
Cuộc chinh phục đế quốc Aztec của Tây Ban Nha năm 1520 –1521 đã ảnh hưởng đến việc thống trị châu Mỹ của châu Âu và mở ra một tuyến đường thương mại qua Thái Bình Dương.
.jpg "Karl Marx: Người ủng hộ nhiệt thành cho sự giải phóng nhân dân Ả Rập")
Đối với Marx, việc nghiên cứu các xung đột chính trị mới và các khu vực địa lý ngoại vi là nền tảng cho sự phê phán hệ thống tư bản chủ nghĩa.
Không khó để hiểu được tại sao phong trào chống Pháp lại lên cao và lan rộng như vậy. Từng đô hộ nhiều quốc gia châu Phi, nước Pháp đã để lại một di sản lịch sử đầy phức tạp, nhạy cảm trên nhiều phương diện.