Tràn về Dinh Độc Lập như một dòng thác, lực lượng Tăng – Thiết giáp đã tạo nên những khoảnh khắc ghi dấu vào lịch sử trong ngày giải phóng Sài Gòn, thống nhất đất nước 30/4/1975.
Phạm Xuân Ẩn có nhãn quan của một nhà trí thức, một nhà tình báo cộng sản sống trong môi trường tư bản. Ông cảm thấy dằn vặt, đau đớn vì “hòa bình rồi mà sống với các đồng chí của mình khó thế”.
Lịch sử đã đặt nhiều gia đình người dân miền Nam rơi vào hoàn cảnh có người thân vừa ở phía bên này, vừa ở phía bên kia, ngay cả họ hàng tôi cũng như vậy… Đó là một vết thương chung của dân tộc cần được giữ lành thay vì lại tiếp tục làm nó thêm rỉ máu.
Cầm hóa đơn trên tay, trưởng phòng hỏi: “Ủa chú không gửi giá à?”. Chúng tôi quay lại nhà hàng lấy thêm hóa đơn mới, số tiền ghi trên đó gấp ba lần số chi thực tế cho bữa tối qua.
“Trong 13 năm viết về chiến tranh Việt Nam, tôi chưa bao giờ mơ nó kết thúc theo cách như buổi chiều nay. Tôi nghĩ rằng nó có thể kết thúc bằng một cuộc thanh toán chính trị giống như ở Lào. Thậm chí, một trận đánh sinh tử với thành phố còn lại trong tàn phá”.
Trước 1975, họ là lính Việt Nam Cộng Hoà. Chiến tranh biên giới nổ ra, họ lên đường sang Campuchia chiến đấu trong màu áo bộ đội Cụ Hồ. Và họ khát khao được sống một cuộc sống bình thường.
Trang bìa tạp chí Time ngày 12/5/1975 có một bức bản đồ Việt Nam màu đỏ và ngôi sao vàng ở vị trí của Sài Gòn được chú thích: “Ho Chi Minh City”…
Từ Trại Davis, với các hoạt động thực hiện Hiệp định Paris, lần đầu tiên hình ảnh chiến sĩ Giải phóng, chiến sĩ Quân đội nhân dân Việt Nam xuất hiện tại Sài Gòn.
Gần nửa thế kỷ đã trôi qua, lời kêu gọi được ghi âm và phát đi vào giờ phút lịch sử của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn vẫn còn vang vọng trong lòng khán giả nhiều thế hệ.
Ngày 30/4/1975, xe tăng T-54 số hiệu 843 đã dẫn đầu đội hình vào Sài Gòn, trên đường đến Dinh Độc Lập đã bắn cháy 3 xe tăng và bọc thép của địch…