Ba thập kỷ sau khi Liên Xô sụp đổ, Mỹ phải đối mặt với Trung Quốc, một đối thủ rất lớn và khao khát trở thành số một. Quan hệ kinh doanh và lợi nhuận, những cái trước đây giúp củng cố mối quan hệ, đã trở thành cái để cạnh tranh.
Cho đến cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, cả Mỹ lẫn Trung Quốc đều hiểu phải dựa vào nhau để vượt qua khủng hoảng. Thế nhưng khi chiếc áo toàn cầu hóa trở nên chật chội với cả hai thì xung đột ngấm ngầm âm ỉ, rồi bùng phát.
Nước Mỹ không đáng phải có một tổng thống như Donald Trump, nhưng ông ta chính xác là vị tổng thống Mỹ mà Trung Quốc đáng phải đối đầu.
Dù luôn nói rằng muốn mở cửa nền kinh tế với thế giới, nhưng Trung Quốc duy trì kiểm soát chặt chẽ đối với lĩnh vực công nghệ và truyền thông. Bắc Kinh đã ra lệnh cấm đối với nhiều thương hiệu của Mỹ.
Lịch sử của những nỗ lực nhằm kiềm chế Trung Quốc thời hiện đại đều không có kết cục vui vẻ. Liên Xô đã thử kiềm chế Trung Quốc vào năm 1960 khi Mao Trạch Đông tuyên bố không lo ngại về chiến tranh hạt nhân…
Việc bao vây kinh tế do Mỹ đứng đầu sẽ buộc Trung Quốc phải tạo ra khối kinh tế tự cung tự cấp của chính mình. Điều này sẽ làm tổn thương đến nhiều nền kinh tế châu Á vốn có quan hệ làm ăn với Trung Quốc và Mỹ, bao gồm cả Nhật Bản.
Nếu Lý Quang Diệu nói đúng, các nhà lãnh đạo ở cả Trung Quốc và Mỹ sẽ đương đầu với một thách thức lớn trong vài thập niên tới với thực tế là cường quốc mới trỗi dậy thách thức cường quốc cũ.
Vùng giao thoa chiến lược khi được nới rộng ra có thể giảm thiểu nguy cơ mất kiểm soát, nhất là trong giai đoạn đầy thách thức khi Trung Quốc trỗi dậy. Nhưng đâu là vùng giao thoa để hai nước có thể cùng chung quan điểm, cùng lời ích để đi đến hợp tác?
Hiện tại, so sánh sức mạnh hai nước Trung – Mỹ đã có sự biến đổi sâu sắc. Khoảng cách thực lực hai nước ngày càng thu nhỏ dần, trọng tâm trong quan hệ hai bên từ một số vấn đề cụ thể chuyển sang trật tự quốc tế và quy tắc trò chơi.
Với Trung Quốc, trật tự khu vực là một trật tự dựa trên những khía cạnh văn hóa độc đáo của Châu Á và mang tính linh hoạt. Với Mỹ thì đó là trật tự dựa trên những cam kết và luật lệ chặt chẽ trên cơ sở mạng lưới đồng minh.