Ngày 5/3/1979, trong tình thế cấp bách chống lại hơn nửa triệu quân Trung Quốc xâm lược biên giới phía Bắc, Chủ tịch nước Tôn Đức Thắng đã ra lệnh tổng động viên toàn quân, toàn dân kháng chiến.
Trong số thám báo, chỉ điểm có những người là hàng xóm, thậm chí là anh em họ hàng vừa hôm trước còn tay bắt mặt mừng, còn ngồi ăn chung một mâm cỗ thì hôm sau đã là những kẻ đối địch.
“Dĩ nhiên, một trong những hành vi ghê tởm, hèn hạ, khốn nạn nhất mà chúng ta từng chứng kiến – và nó sẽ khó lòng bị vượt qua bởi kẻ khác – là sự xâm lược Việt Nam vào lúc này”.
Với TBT Lê Duẩn, cuộc chiến tranh biên giới năm 1979 không chỉ là một cuộc chiến tranh giữa hai đất nước, đó còn là sự tan vỡ mối quan hệ bạn bè hơn 20 năm giữa ông và Đặng Tiểu Bình.
Những người đã đi qua cuộc chiến tranh biên giới 1979 vẫn nhớ như in từng nơi máu của các chiến sĩ, của người dân đổ xuống mảnh đất này. Và trong những giọt máu ấy có cả máu từ trái tim quả cảm của nhà báo Nhật Bản Isao Takano.
Theo quan điểm của Bắc Kinh, cuộc chiến 1979 là nhằm trả đũa chính sách thù nghịch với Trung Quốc và sự bành trướng của Việt Nam tại Đông Nam Á cũng như tham vọng toàn cầu của Liên Xô.
Pháo đài Đồng Đăng năm 1979, đảo chìm Gạc Ma năm 1988, những dấu mốc, những địa chỉ anh hùng trong cuộc chiến đấu bảo vệ chủ quyền đất nước, không thể lãng quên, không thể chìm khuất.
“Chúng ta không muốn hận thù dân tộc. Tôi lặp lại: tôi nói điều này bởi vì tôi chưa bao giờ cảm thấy căm thù Trung Quốc. Tôi không cảm thấy như thế. Đó là họ đánh chúng ta”.
Trong lịch sử chiến tranh Trung-Việt, cuộc xung đột năm 1979 có thời gian ngắn nhất, nhưng là cuộc tấn công xâm lược mạnh nhất của Trung Quốc vào lãnh thổ Việt Nam.
Với những cái đầu nóng, thực hiện giải pháp nửa vời là không thể. Moskva đã quyết định hành động rất cứng rắn và quyết liệt ngay từ ban đầu.