Một đứa trẻ biết ngôi trường hôm nay đến từ đồng tiền chạy chọt của cha mẹ, lớn lên sẽ dễ dàng đồng thuận và tham gia hành vi hối lộ như một phần tất yếu của cuộc sống.
Khi số đông còn tắc lưỡi với tham nhũng nhỏ, coi chuyện đó là cảm thông được, thì chắc chắn vẫn sẽ còn những ụ nổi gỉ sét của Vinalines, những hợp đồng bán đất như cho.
Tham nhũng tinh thần đã trở thành hiện tượng xã hội “ngầm” ở Việt Nam, hủy hoại nhân cách con người.
Khác với đất đai, niềm tin là loại tài sản có mức khấu hao rất nhanh. Và đó là thứ khi mất đi thì rất khó để thu hồi lại, như những văn bản ký sai thẩm quyền.
Đã có nhiều vụ xử quan lại lợi dụng quyền thế mà sách nhiễu, bòn rút của công, lấy tiền của dân được ghi chép trong sử sách.
Theo cách hiểu đơn giản nhất, tham nhũng là “sự lạm dụng quyền lực công” phục vụ cho “lợi ích tư”. Chống tham nhũng là chống lạm quyền.
Khi được giao một việc gì đó, điều đầu tiên mà một số cán bộ nghĩ tới là “ta có được lợi gì trong đó, có kiếm chác được gì không, người nhà của mình, lợi ích nhóm thân quen của mình có lợi gì…”.
Lợi ích nhóm là sự biến tướng hay phát triển của chủ nghĩa cá nhân. Nó nguy hiểm hơn hẳn chủ nghĩa cá nhân vì nó dám nhân danh tổ chức, nhân danh tập thể để “làm quan phát tài”.
Việc những cán bộ đã từng có thời “làm mưa làm gió” nay ra hầu tòa đã cho thấy pháp luật đã dần đi đúng “đường nó phải đi”.
Nếu tình trạng tham nhũng đất đai không được kiểm soát, nhà nước không chỉ mất đi nguồn thu ngân sách, mà còn cả niềm tin của nhiều công dân.