Quy luật thị trường với mục đích lợi nhuận tối đa và khuynh hướng thương mại hóa đơn thuần đã tác động mạnh mẽ lên văn hóa nghệ thuật thời đổi mới.
Báo chí đưa tin rất nhiều về nghệ sĩ hở hang, bán dâm, côn đồ, thiếu văn hóa… Vậy thì tội nghiệp cho nghệ sĩ quá. Sao không hiểu rằng chính những giới mại dâm, ma cô, côn đồ… đang chen chân vào đội lốt nghệ sĩ để tư lợi?
Nạn háo danh, sính bằng cấp đang trở thành một căn bệnh mà xem ra ngày càng khó chữa… Chẳng ở đâu như Việt Nam, lượng sinh viên đại học thất nghiệp quá lớn; trong khi đó lao động thì thiếu kỹ năng làm việc, tay nghề kém, lười, thích ăn nhậu…
Rừng bê tông” là hậu quả của quá trình đô thị hóa mất kiểm soát tại nhiều thành phố lớn ở châu Á, nơi các tòa nhà cao tầng chen chúc nhau.
Trên nghị trường, có đại biểu quốc hội phát biểu công khai về việc tiếp cận dự luật từ góc độ văn hóa, thậm chí dẫn cả thơ của Hồ Chủ tịch để nói về thú uống rượu mà ông gọi là văn hóa của cả nhân loại.
Đứng trước lợi ích, con người dễ dàng quên đi sự nghiêm minh của luật pháp vì luật không có mặt ngay tức thì. Lúc này, chỉ có đạo đức mới cứu rỗi được họ.
Đem một hòn đá lên bàn thờ tổ tiên để ngày đêm khấn vái, mang hình tượng sư tử hung tợn của văn hóa ngoại đặt trong các di tích, đình chùa, công sở mình mà không hề biết gì về nó là một việc có lẽ chỉ nên xảy ra vào thời mông muội.
Những cánh đồng 5 tấn một hecta giờ chỉ còn là ký ức văn học. Từ một năm hai vụ lúa, ruộng chỉ cấy một vụ, rồi bỏ hoang. Cứ cách vài ngày, ông trưởng thôn lại nhận được một lá đơn xin trả ruộng.
Có lẽ đây chính là một nguyên nhân quan trọng của sự hỗn loạn xã hội, suy giảm đạo đức vì các giá trị tốt đẹp nhất của văn hóa bị xói mòn khi văn hóa đã bị “bật gốc”.