Trong vô vàn các ý kiến về việc nên ở phố hay về quê, có một trang fanpage tạo nội dung gọn lỏn: “Chọn lương ở phố 12 triệu hay 7 triệu ở quê”. Rất nhiều bình luận tranh cãi nảy lửa xung quanh vấn đề này.
Anh hàng xóm công nhân nhắn tin tâm sự với tôi: “Chắc năm nay cho thằng nhóc sắp vào lớp một nghỉ ở nhà một năm”. “Hồi xưa ông bà già cũng giấu bớt hai tuổi nên đi học muộn hơn so với bạn bè”…
Sau chuyển bay lên rìa vũ trụ của mình, người sáng lập tập đoàn Amazon – tỉ phú Jeff Bezos đã làm sống lại lý thuyết giá trị thặng dư của chủ nghĩa Marx, thể hiện qua công thức c + L = W.
Những người thuộc tầng lớp trung lưu như tôi còn cầm cự, xoay sở được do có nền tảng như tấm bằng đại học hay một quỹ tiết kiệm nho nhỏ. Những lao động nghèo, không nhiều người có điều kiện này.
Thế hệ Millennials (những người sinh năm 1981 đến 1996) nợ nần và nghèo khó hơn cha mẹ, ông bà họ. Đây không chỉ là xu hướng ở Mỹ mà còn diễn ra ở Việt Nam và COVID-19 càng khoét sâu thêm tình trạng này.
Ở một xóm trọ nằm cạnh khu công nghiệp Bắc Thăng Long, tôi gặp hai nữ công nhân trong căn phòng trọ nhỏ. Một người đã tốt nghiệp cao đẳng, còn một người, tốt nghiệp Đại học Khoa học xã hội nhân văn Hà Nội.
Những suy nghĩ ấu trĩ của sinh viên mới ra trường cướp đi của họ nhiều cơ hội việc làm và khiến các nhà tuyển dụng e ngại. Mong lắm một sự thay đổi trong cách nghĩ, cách làm của thế hệ người Việt trẻ.
“Tối nay ăn gì?”, tôi nghĩ nhiều đến những người công nhân trong nhà máy bị đóng cửa và lao động thời vụ. Họ hỏi với nghĩa, tối nay không biết còn gì để ăn hay không?
Hàng triệu thanh niên Trung Quốc đang chối bỏ những định nghĩa truyền thống về sự thành công. Tâm lý phản kháng ấy được phản ánh qua các từ lạ tai như “neijuan” hoặc “tangping”.
Với nhiều người, do cần kíp tiền bạc ngay trước mắt để sinh nhai, để mua xe máy chạy giao hàng, làm vốn kinh doanh nhỏ duy trì cuộc sống gia đình, họ đã chọn hy sinh luôn cái “sinh mệnh tuổi già”…