Trí tuệ người Việt đã nhiều lần tỏa sáng dưới hình hài các sáng chế qua nhiều thời kỳ lịch sử khác nhau.
Nhưng khi đang ở đỉnh cao quyền lực, thái sư Lê Văn Thịnh rơi vào tấn bi kịch đau đớn với vụ án “hóa hổ” ở hồ Dâm Đàm đầy oan nghiệp, dẫn đến kết cục bi thảm năm Ất Hợi (1096).
Trạng Lường Lương Thế Vinh nổi tiếng với nhiều giai thoại cho thấy ông tài trí hơn người như câu đố cân voi, đo độ dày của một tờ giấy.
Một trong những nhân vật nổi tiếng về tài xử án trong sử Việt là quan Thượng thư bộ Hình Nhữ Đình Hiền, ông làm quan trải 5 triều vua thời kỳ vua Lê – chúa Trịnh ở Đàng Ngoài, danh tiếng lẫy lừng một thời.
Với đức tính thông minh, hiếu học, người Việt sớm khẳng định được trí tuệ của mình trong buổi đầu lịch sử. Trong đó, nhiều người đã trở thành trạng nguyên nơi đất khách.
Nguyên nhân nào dẫn đến cái chết của Vua Đinh Tiên Hoàng, Lê Thái Tông hay Kiến Phúc…? Cho đến nay, tất cả vẫn là những nghi án cung đình chưa có lời giải chính xác…
Có một sự thật đau đớn và kiêu hãnh trong lịch sử thế giới rằng: Bất cứ mọi quốc gia nhỏ yếu nằm bên cạnh nước lớn thì đều phải gồng mình chống đồng hóa dân tộc.
Tinh giảm đội ngũ và dưỡng liêm là các biện pháp mà các triều đại phong kiến Việt Nam đã sử dụng, đặc biệt là vua Lê Thánh Tông.
Nhiều vị vua Việt được ghi nhận như những người chống tham nhũng quyết liệt, thể hiện qua những quy định pháp luật được xây dựng chặt chẽ với hình phạt nghiêm khắc dành cho hành vi tham nhũng.