Ký ngày 4/11/2002 tại Phnompenh, DOC là văn kiện chính trị đầu tiên mà ASEAN và Trung Quốc đạt được có liên quan đến vấn đề Biển Đông và được coi là bước đột phá trong quan hệ ASEAN – Trung Quốc về vấn đề Biển Đông.
Trong quan hệ giữa Trung Quốc và ASEAN về vấn đề Biển Đông, chúng ta không thể quên một điều cốt yếu: Sự mất cân xứng về công nghệ và quân sự, những cơ hội và nguy hiểm của việc khai thác chung… có lợi cho Bắc Kinh.
Không ai nghi ngờ nhu cầu cần phải có các lực lượng an ninh Trung Quốc tham gia duy trì và củng cố an ninh, hòa bình khu vực trong thế kỷ này và cả về sau. Nhưng không quốc gia châu Á nào muốn phụ thuộc Trung Quốc.
Thời báo Hoàn cầu của Trung Quốc đăng bài dưới nhan đề “Trung Quốc muốn một Đông Nam Á như thế nào?” nói về hai nguyện vọng của Trung Quốc.
Chỉ còn “Đông Phổ của Đông Nam Á” – tức Việt Nam là chưa có quan hệ hợp tác kỹ thuật quân sự với Bắc Kinh. Sau khi chiến thắng Pháp, Mỹ và cả chính Trung Quốc, nước này không quen với việc khuất phục trước một ai đó…
Quyền kiểm soát lớn hơn đối với sông Mekong giúp Trung Quốc có tiếng nói quyết định trong việc sử dụng nguồn lực chủ chốt của sông và ép các nước phải đi theo tính toán chính trị của mình.
Đông Nam Á là một trong những khu vực có chi tiêu cho vũ khí cao nhất trên toàn cầu trong thập kỷ qua. Tại sao các quốc gia Đông Nam Á lại vũ trang cho mình rầm rộ đến vậy?
Tại một ngôi làng miền Bắc Thái Lan, mọi thứ dọc bờ sông bị tàn phá. Hoa màu ven sông như cà chua và bắp cải bị quét đi hết. Các bè cá bị hư hại nghiêm trọng…
Cái giá để tạo ra tuyến vận chuyển mới cho hàng hóa Trung Quốc xâm chiếm khu vực là những tổn thất nặng nề về môi trường và xã hội của các nền kinh tế Đông Nam Á.
Kế hoạch 5 năm phát triển sông Mekong do Trung Quốc khởi xướng đang gây lo ngại trong giới chuyên gia, đặc biệt là về động cơ chính trị của Bắc Kinh.