⠀
Điều thú vị từ một câu chuyện lịch sử được kể lại qua lăng kính hai dân tộc
Biên niên sử Mã Lai (Sejarah Melayu/ Malay Annals) chép rằng một ông vua nhà Minh ở Trung Hoa nghe tiếng quốc vương Malacca Sultan Mansur Shah là người vĩ đại nên cho sứ chở nhiều vật phẩm quý giá đến tặng.
Quốc vương Mansur Shah cũng cho sứ sang đáp lễ, vua Minh ngỏ lời cùng sứ giả rằng trẫm muốn gả công chúa cho quốc vương Mansur Shah, mong quốc vương sang gặp mặt và nhân thể rước công chúa. Sứ thần Malacca đáp rằng quốc vương tôi bận lắm, dễ gì qua đây được, nhưng nếu ngài có ý tốt vậy thì cứ đưa công chúa sang, chắc chắn quốc vương tôi sẽ không từ chối. Công chúa Hoàng Lệ Bảo được gả làm thứ phi cho quốc vương Malacca với hoàn cảnh như vậy.
Trong thư tạ ơn, quốc vương Shah bày tỏ lòng kính trọng người đã bất ngờ đưa tặng mỹ nhân, lời lẽ khiêm cung nói rằng sẽ coi hoàng đế Trung Hoa như là “cha” mình. Vua Minh nghiễm nhiên chấp nhận lời xưng tụng, khoan khoái lắm và ban chiếu thư khen ngợi lòng thành của Shah, lại nhắn nhủ nên giữ tròn phận làm con.
Các nghi thức ngoại giao vừa kết thúc thì bỗng vua Minh đổ bệnh, nhức đầu chóng mặt gần như phát cuồng, thuốc thang vô hiệu, các ngự y bó tay. Một thầy thuốc dân dã làu thông thiên văn địa lý tự đến xin khám, xong nói rằng nguy rồi, bệ hạ mắc họa từ lời nói, ngài đã dám nhận làm cha một bậc thánh vương, phạm tội với trời đất rồi.
Cũng may là có thuốc chữa, thầy thuốc tìm ra bệnh nói rằng phương thuốc duy nhất là cho sứ sang Malacca, xin rước chậu nước rửa chân của quốc vương Shah đem về, bệ hạ dùng nước ấy tắm gội và nếm uống rồi vái lạy trời đất, thành tâm xin rút lại lời đã nói, ý đã nghĩ. Quả nhiên vua Minh khỏi bệnh khi hành xong nghi thức ấy. Trong lúc cầu khẩn, vua Minh còn nói tôi sẽ không còn dám xem quốc vương Malacca là bề dưới, và cũng dặn dò con cháu không được có ý nghĩ ấy.
Phần Ngoại quốc truyện trong Minh sử cũng có chép về vương quốc Mãn Lạt Gia (tức phiên âm tên nước Malacca), nhưng toàn nói chuyện các đời vua Malacca đến thần phục và xin triều cống Trung Hoa. Về đời vua thứ sáu là Sultan Mansur Shah, Minh sử chép với tên Tô Đan Mang Tốc Sa, liên quan đến quốc vương này thì thấy nói rằng: “Năm Thiên Thuận thứ ba (1459), vương tử Mãn Lạt Gia là Tô Đan Mang Tốc Sa sai sứ đến cống, mệnh cho cấp sự trung Trần Gia Du đem sắc sang phong”.
Trong lịch sử Malaysia, vương quốc Malacca chỉ tồn tại hơn một thế kỷ (~1403-1511), với sáu hoặc tám đời vua. Sejarah Melayu tuy nói là bộ sử nhưng thật ra rất mơ hồ về năm tháng, các nhà sử học Đông Tây phải kết nối với nhiều nguồn sử liệu khác mới có thể chứng thực được một số sự kiện biên chép trong đó. Hư thực khó lường.
Sử gia Trung Hoa hiện đại khi dịch Sejarah Melayu (Mã Lai kỷ niên) cũng chuyển ngữ trung thực, nhưng kèm theo nhận xét rằng người Mã Lai chép sử như viết tiểu thuyết, coi sử nhà Minh không thấy có vua nào gả con cho quốc vương Malacca, và người Mã Lai có óc khoa đại quá đáng, làm gì có chuyện động trời là vua Minh uống nước rửa chân của quốc vương Malacca…
Cắt xong vài lát sử bỗng dưng bối rối, không rõ hồi thế kỷ 15 trung tâm thế giới nằm ở đất Trung nguyên nơi trị vì của mấy anh con trời hay nằm chỗ eo biển Malacca, chỗ mà các quốc vương được thánh Ala phái đến nữa.
Thôi thì bỏ qua chuyện sử dụng ngòi bút của sử quan Mã Lai và sử quan Trung Hoa, những người bên ngoài có thể mường tượng những trung tâm thế giới thuộc sở hữu của từng dân tộc, từng tôn giáo, các vì vua cứ thần phục qua thần phục lại cho nó bình đẳng, còn trung tâm thế giới thì chỗ nào cũng có thể vậy.
Theo TUỔI TRẺ ONLINE
