Lào đã vay hàng tỉ USD từ Trung Quốc để tài trợ cho các dự án đường sắt, đường cao tốc và đập thủy điện, khiến dự trữ ngoại hối của nước này cạn kiệt.
Vai trò của Lào không quá rõ ràng trong cuộc cạnh tranh Mỹ – Trung, nhưng Lào lại là nhân tố quan trọng để Trung Quốc kiểm soát và chi phối các nước Đông Nam Á, đặc biệt là Việt Nam.
Lào đang phải đối mặt với một trong những cuộc khủng hoảng kinh tế nghiêm trọng nhất từ trước đến nay, lạm phát tăng phi mã và gánh một khoản nợ không thể trả được.
Trùm cờ bạc Zhao Wei khởi xướng Đặc khu kinh tế Tam giác Vàng vào năm 2007 sau khi giành được hợp đồng thuê 3.000 ha đất với thời hạn 99 năm từ chính phủ Lào.
Sức ép kinh tế của Trung Quốc tràn qua Lào đã làm Việt Nam mất thế độc quyền. Năm 2013, Việt Nam vẫn là nhà đầu tư lớn nhất tại Lào. Đến nay, tình thế đã thay đổi.
Vị trí chiến lược của Lào rất quan trọng đối với cả Việt Nam và Trung Quốc. Trong bối cảnh tình hình Biển Đông ngày càng nóng, vai trò quan trọng của Lào sẽ không ngừng được nâng lên.
Bất luận những quan điểm về giá trị thực chất, chi phí cơ hội và rủi ro đáng kể của tuyến đường sắt cao tốc là gì, nó cũng đã sắp sửa hình thành. Như người ta thường nói, đoàn tàu đã rời ga.
Lào đã trở thành một trong những quốc gia rơi vào bẫy nợ của Trung Quốc ngày càng sâu hơn và nợ tích lũy đã vượt quá 60% nền kinh tế của đất nước.
Nếu dự án đường sắt cao tốc không đem lại lợi ích kinh tế, người dân Lào sẽ phải gồng mình gánh nợ Trung Quốc.
Chính phủ Lào và Campuchia đã quyết định dựa vào Trung Quốc để có thể phát triển. Trọng tâm của họ lúc này là giải quyết các hậu quả của sự phụ thuộc vào Trung Quốc.