⠀
Những kiệt tác kiến trúc kỳ thú của Antoni Gaudi
Kiến trúc sư thiên tài Antoni Gaudi là cha đẻ của những Di sản thế giới kỳ quặc nhất. Ông đã có 7 tác phẩm được UNESCO công nhận là Di sản thế giới, trong đó có nhà thờ Sagrada Familia và hai tòa nhà Casa Batllo, Casa Mila. Các công trình của Antoni Gaudi quả thật là những kiệt tác kiến trúc nghệ thuật để cho muôn đời.
Antoni Gaudi sinh ngày 25/7/1852 tại Rues, một thành phố nhỏ thuộc tỉnh Taragona, phía nam Tây Ban Nha. Người cha Francesc Gaudi làm nghề rèn sắt, còn mẹ Comet Antonia sinh trưởng trong một gia đình có truyền thống làm gốm nổi tiếng. Gaudi là con trai út trong gia đình có 5 anh chị em. Thời thơ ấu, cậu bé Gaudi ít tham gia chơi đùa với các bạn cùng trang lứa mà thích đắm mình trong những không gian thiên nhiên. Điều này đã ảnh hưởng rất lớn tới các tác phẩm kiến trúc vô cùng phong phú của Gaudi sau này.
Chàng thanh niên Gaudi với những đam mê của mình đã theo học và tốt nghiệp Trường Cao đẳng Superior d’Aquitectura Barcelona (1873 – 1877). Năm 1878, Gaudi còn học thêm về Triết học, Kinh tế, Lịch sử và Mỹ học. Với chuyên ngành Kiến trúc, ông xuất sắc ở 2 môn Trail drawings và Projects (Thiết kế và Dự án), còn lại các môn khác đều yếu. Chính vì vậy, khi ký tên trong Chứng chỉ nghề nghiệp cho Gaudi, kiến trúc sư bậc thầy Elies Rogent nói: “Ai biết chúng ta trao chứng chỉ này cho thằng đần hay thiên tài? Thời gian sẽ trả lời”.
Không vì thế mà tự ái, chàng kiến trúc sư trẻ Gaudi ngay từ đó đã duy trì mối quan hệ chặt chẽ và tốt đẹp với ngôi trường đào tạo ông đến cuối cuộc đời sáng tạo nghệ thuật của mình. Phong cách Tân nghệ thuật của dòng kiến trúc hậu hiện đại, Gaudi đã sáng tạo ra một không gian nghệ thuật kiến trúc lãng mạn – kỳ ảo – ấn tượng. Tương phản với phong cách kiến trúc châu Âu kinh điển, với các dãy phố mái ngói, tường phẳng, các ô cửa cân đối, hài hòa, ban công hoa sắt uốn tỉ mỉ…, các công trình của Gaudi nổi bật về tỷ lệ kiến trúc, gây sốc vì các vòm cuốn không cột đỡ, màu sắc, hình khối sặc sỡ và tương phản cực mạnh. Toàn bộ công trình đều được gắn gốm màu, làm cho khối kiến trúc trở thành một tác phẩm điêu khắc gốm tuyệt mỹ và đồ sộ. Thật sự khi thưởng ngoạn vẻ đẹp bên ngoài cũng như khi chiêm ngưỡng nội thất các công trình của Gaudi, ta như bị lạc vào thiên đường của nghệ thuật.
Công viên Guell.
Antoni Gaudi đánh giá rất cao vai trò của nghệ thuật điêu khắc trong không gian kiến trúc. Vì vậy, trong các công trình của ông bao giờ cũng đầy ắp tác phẩm điêu khắc mô phỏng con người và thiên nhiên. Công trình được coi là hoành tráng của ông là Thế giới cổ tích ở Công viên Guell. Hai tác phẩm kiến trúc ấn tượng nhất của Gaudi là nhà thờ Sagrada Familia, tòa nhà Casa Batllo và Casa Mila. Hai ngôi nhà này thuộc sở hữu tư nhân và đều được UNESCO công nhận là Di sản thế giới.
Tòa nhà Casa Batllo.
Tọa lạc tại góc phố, Casa Batllo được gắn gốm màu khắp bề mặt kiến trúc như một rừng hoa muôn màu, rực rỡ dưới ánh mặt trời. Những ô cửa sổ và ban công được Gaudi thiết kế như những con mắt, sinh động và ấn tượng bởi những hình thù đắp nổi kỳ dị. Antoni Gaudi đã làm thay đổi quan niệm về trần nhà, hông thường phẳng, dốc hoặc vòm tròn… cân đối. Trần nhà do ông thiết kế là những đường lượn xoáy ốc, lồi lõm, cao thấp tự do, mô phỏng như hang động tự nhiên. Cửa sảnh, cửa ra vào, cửa sổ, Gaudi thiết kế khung gỗ hoặc sắt uốn với các hình mô phỏng cỏ cây phóng khoáng, các ô kính màu tạo cho cửa như những tác phẩm phù điêu lộng lẫy. Và tất nhiên các bộ cửa có kích thước không giống nhau.
Tòa nhà Casa Mila.
Tòa nhà Casa Mila không sặc sỡ về màu sắc nhưng lại là tác phẩm điêu khắc có thể nói là đẹp nhất về hình khối trong không gian. Những ống khói được cách điệu thành những nhóm tượng với các khối âm – dương tuyệt đẹp.
Nhà thờ Sagrada Familia.
Năm 1883, Antoni Gaudi được trao Dự án thiết kế và xây dựng nhà thờ Sagrada Familia tại Barcelona. Ông đã dành hầu hết thời gian và tâm trí, cuộc đời còn lại để theo đuổi công trình vĩ đại này. Khởi công năm 1883 nhưng công trình đã phải ngưng trệ vì nguồn tài chính hạn hẹp do các tín đồ đóng góp, cùng lúc đó Thế chiến II bùng nổ. Hơn 30 năm sau, công trình mới được thi công tiếp. Antoni Gaudi vừa là kiến trúc sư, nhà thiết kế và tổng công trình sư lỗi lạc. Ông đã tài tình trong việc hợp tác chặt chẽ với những nghệ nhân tài ba vào loại bậc nhất thời bấy giờ trong các chuyên ngành như: uốn sắt, kính màu, khảm điêu khắc và nội thất đồ gỗ… để tạo ra một không gian kiến trúc độc đáo .
Vòm trần nhà thờ Sagrada Familia.
Những ý tưởng táo bạo và kỳ dị trong kiến trúc và thiết kế của Gaudi lúc đó nhận được cả sự ngưỡng mộ tột cùng cũng như những chỉ trích gay gắt của giới chuyên môn và công chúng ở Tây Ban Nha. Ý tưởng của Gaudi là nhà thờ Sagrada Familia sẽ được xây dựng với 18 ngọn tháp, 12 tháp tượng trưng cho 12 vị thánh Tông Đồ, 4 tháp biểu tượng cho 4 vị thánh đã truyền bá Phúc âm là St.Lucke, St.Mack, St.John và St.Mathiew, 1 tháp biểu tượng cho Đức Mẹ Maria, còn tháp cao nhất 170m sẽ là hình tượng Chúa Giesu. Ngọn tháp này sẽ cao nhất Barcelona.
Antoni Gaudi qua đời sau một tai nạn giao thông vào ngày 10/6/1926 tại Barcelona. Hiện nay nhà thờ Sagrada Familia mới hoàn thiện được 10 tháp, 4 tháp đang xây dựng. Dự kiến, nhà nước Tây Ban Nha sẽ cấp kinh phí để hoàn thành tiếp 4 tháp vào năm 2026 nhân kỷ niệm 100 năm ngày mất của Antoni Gaudi.
Theo ĐẠI BIỂU NHÂN DÂN
