Trong 150 năm qua, “Những người khốn khổ” của Victor Hugo đã khẳng định giá trị của một tác phẩm văn học vĩ đại bậc nhất. Sự vĩ đại nằm ở chính những số phận tầm thường, cơ cực…
Nếu như những người con của Đức Hưng Đạo Vương, trai là danh tướng tài ba, gái là nữ kiệt anh hùng được người đời đều biết đến thì trong số các cháu của ông nổi trội nhất là Trần Quang Triều lại không phải bởi tài võ lược mà là nhờ tài văn chương.
Văn học là tấm gương phản chiếu trung thành cuộc sống, là sản phẩm văn hoá tinh thần của thời đại. Văn học thời Lý – Trần cũng vậy, không ngoài quy luật trên.
Không phải sự vô tư buông lời nào cũng đạt được thành công, cũng như không thể đánh đồng sự vô tư ấy với “giả vờ”giản dị hay lười nhác trong sáng tạo để tạo ra những câu thơ vô hồn, mòn sáo…
Bắt đầu với giả thuyết về khả năng tự sản sinh cốt truyện trong nghiên cứu truyện kể dân gian, các nhà nhân loại học Anh thế kỷ 19 đã gắn tác phẩm văn học dân gian với hiện thực lịch sử xã hội của dân tộc mà nó phát sinh và truy tìm cội nguồn văn học từ bản chất tâm lý tộc người.
Là nhà văn nổi tiếng đến thế, nhưng Nguyễn Công Hoan chỉ coi viết văn như một nghề tay trái, vì năm 1926, ông tốt nghiệp cao đẳng sư phạm, làm nghề dạy học ở nhiều nơi…
Nếu xem xét hoạt động của Tự Lực Văn Đoàn từ tầm nhìn gần, không lý tưởng hóa, người ta sẽ thấy Tự Lực Văn Đoàn ra đời và hoạt động như một nhóm lợi ích.
Một vấn đề cần nhìn thẳng là văn học thời kỳ 1945-1975 đôi khi rơi vào sơ lược, công thức giáo điều trong xây dựng hình mẫu nhân vật người chiến sĩ.