⠀
Henri Rousseau – chân dung một họa sĩ ‘hồn nhiên’ lỗi lạc
Khi một bức tranh của Rousseau được bày bán trên đường phố, nghệ sĩ trẻ Pablo Picasso ngay lập tức nhận ra tài năng của Rousseau và đến gặp ông. Năm 1908 Picasso đã tổ chức bữa tiệc vinh danh cho Rousseau…
Henri Félix Julien Rousseau (21/5/1844 – 2/9/1910) là họa sĩ Pháp Hậu Ấn tượng trong lĩnh vực Naive (ngây thơ, chất phác) hoặc nguyên thủy cách. Ông cũng được biết đến với tên Le Douanier (nhân viên hải quan), một cái tên hài hước về nghề nghiệp, nhạo báng cuộc sống của mình, ông được công nhận là một thiên tài tự học có tác phẩm chất lượng nghệ thuật cao.
Henri Rousseau sinh ra ở Laval , Pháp trong một gia đình làm thợ thiếc. Ông học trung học Laval . Ông nội trú vì cha ông đã trở thành con nợ, nhà họ bị tịch thu và gia đình phải rời khỏi thị trấn. Ông thuộc mức tầm thường (VN gọi là học dốt) trong số học sinh của trường, nhưng lại giành được giải thưởng cho các bản vẽ và lĩnh vực âm nhạc. Ông từng làm việc cho một luật sư và ngành luật, nhưng vì một tội khai man nho nhỏ (do hồn nhiên), ông đã tìm cách trú ẩn trong quân đội, phục vụ được bốn năm, bắt đầu vào năm 1863. Với cái chết của cha, Rousseau chuyển đến Paris vào năm 1868 với tư cách là một nhân viên chính phủ, làm việc nhằm đỡ đần cho người mẹ góa bụa. Năm 1868 ông kết hôn với Clémence Boitard 15 tuổi (cũng do hồn nhiên), con gái chủ nhà ông thuê, người mà đã cho ông sáu đứa con (chỉ một còn sống ! ). Năm 1871, ông được bổ nhiệm việc thu thuế đối với hàng hoá nhập vào Paris . Vợ ông qua đời vào năm 1888 và 10 năm sau ông kết hôn với Josephine Noury năm 1898. Ông bắt đầu vẽ nghiêm túc trong đầu những năm 40 tuổi và ở tuổi 49 ông nghỉ hưu để dành toàn thời gian cho nghệ thuật của mình.
Rousseau cho rằng ông không có thầy, mặc dù ông có thừa nhận được “một số lời khuyên” từ hai họa sĩ Félix Auguste-Clément và Jean-Léon Gérôme. Về cơ bản, ông đã tự học và được coi là một “họa sĩ hồn nhiên “hay nguyên thủy.
Bức tranh nổi tiếng nhất của ông miêu tả cảnh rừng, mặc dù ông không bao giờ rời Pháp hoặc nhìn thấy một khu rừng ! Cảm hứng của ông đến từ cuốn sách minh họa các vườn thực vật ở Paris . Ông đã gặp một bạn lính, người đã sống sót sau cuộc viễn chinh Pháp tới Mexico và lắng nghe câu chuyện của họ về các nước cận nhiệt đới, về các khu rừng, nơi họ đã đến.Ông mô tả chuyến thăm thường xuyên của ông với Jardin des Plantes : “Khi tôi đi vào trong nhà kính và tôi nhìn thấy cái cây kỳ lạ của vùng đất kỳ lạ, có vẻ như tôi nhập vào một giấc mơ.” Cùng với những cảnh kỳ lạ của ông trong tranh, còn có một lượng nhỏ tranh về thành phố và vùng ngoại ô.
Ông đã và thậm chí coi thường một số nhà phê bình nghệ thuật ngày nay cho là nghệ thuật của ông như một cái gì đó tốt đẹp để nhìn vào nhưng không phải là nghệ thuật nghiêm chỉnh, phong cách như trẻ con của Rousseau đã cho ông nhiều nhà phê bình, họ hoặc bị choáng bởi ông hoặc chế nhạo ông. Ông rất cực đoan và không biết rằng các nghệ sĩ coi ông như vô học thức. Nhiều nhà quan sát nhận xét rằng ông đã vẽ như một đứa trẻ, nhưng các tác phẩm cho thấy sự tinh tế với một kỹ thuật đặc biệt .
Từ 1886, ông trưng bày thường xuyên trong Phòng triển lãm Indépendants, các tác phẩm của ông không được đặt ở nơi dễ thấy. Tác phẩm Con cọp trong cơn bão nhiệt đới được triển lãm vào năm 1891 – và thu hút ngày càng tăng trong những năm qua – dịp đầu tiên Rousseau được xem xét lại nghiêm chỉnh, nghệ sĩ trẻ Félix Vallotton đã viết: “con hổ của ông ngạc nhiên với con mồi của nó nên không thể bỏ qua, đó là alpha và omega của bức tranh.” Năm 1893, Rousseau chuyển đến một phòng vẽ ở Montparnasse , nơi ông sống và làm việc đến khi chết vào năm 1910. Hầu hết các bức tranh nổi tiếng ông được sáng tác vào thời gian 1897. Khi một bức tranh của Rousseau được bày bán trên đường phố, nghệ sĩ trẻ Pablo Picasso ngay lập tức nhận ra tài năng của Rousseau và đến gặp ông. Năm 1908 Picasso đã tổ chức bữa tiệc vinh danh cho Rousseau, không khí vừa nghiêm trang vừa khôi hài tại xưởng của ông ở Le Bateau-Lavoir.
Sau khi nghỉ hưu vào năm 1893, Rousseau bổ sung trợ cấp cho mình bằng công việc bán thời gian là chơi violin trên đường phố. Một thời gian ngắn, ông vẽ một số bìa cho tạp chí Le petit.
Rousseau trưng bày bức tranh cuối cùng của ông The Dream vào năm 1910 tại Phòng triển lãm Independants, một vài tháng trước khi qua đời vào ngày 02 Tháng 9 1910 tại Bệnh viện Necker ở Paris. Tại đám tang của ông, bảy người bạn đứng nghiêm trang, gồm có: Cimetière de Bagneux , họa sĩ Paul Signac, Manuel Ortiz de Zarate , các cặp vợ chồng nghệ sĩ Robert Delaunay , Sonia Terk , nhà điêu khắc Brâncuşi và chủ nhà của Rousseau. Rousseau được chôn trong ngôi mộ của một người ăn xin, nhưng sự vĩ đại của ông bắt đầu được thừa nhận rộng rãi ngay sau khi ông chết.
Tác phẩm của Rousseau gây một “ảnh hưởng sâu rộng … trên nhiều thế hệ nghệ sĩ tiên phong, bắt đầu với Picasso, bao gồm cả Jean Hugo , Léger , Beckmann và phái siêu thực” theo Roberta Smith – một nhà phê bình nghệ thuật viết trong The New York Times . Các nhà phê bình còn cho thấy sự ảnh hưởng của Rousseau với thơ của Wallace Stevens.
Theo THCSTHUONGDINH.PHUBINH.EDU.VN
Tags: Hội họa, Henri Rousseau