⠀
‘Chiều Matxcơva’ – trở về với một nước Nga thơ mộng và bình yên
Chiều Matxcơva, hay Chiều ngoại ô Matxcơva (Подмосковные Вечера), là tên một bài hát tiếng Nga trữ tình nổi tiếng trong và ngoài nước Nga, được rất nhiều người Việt biết và yêu thích.
Bài hát do nhạc sĩ Vasili Solovyov Sedoi soạn nhạc, phần lời của Mikhail Matusovsky sáng tác là ca khúc được viết cho một bộ phim tài liệu về một sự kiện thể thao lớn ở Liên Xô hồi cuối thập niên 1950.
Điều khá ngạc nhiên là chính nhạc sĩ cũng không ngờ bài hát của mình sau này sẽ nổi tiếng như thế. Vì không gửi tham gia Cuộc thi ca khúc quốc tế tại Liên hoan Thanh niên và sinh viên quốc tế tổ chức tại Moskva mùa hè năm 1957, nên Soloviov Sedoi đã hết sức bất ngờ khi “Chiều ngoại ô Matxcơva” được Ban Giám khảo trao tặng giải nhất và Huy chương vàng. Sau Liên hoan, bài hát nhanh chóng lan truyền và được đông đảo khán giả yêu thích.
Chiều Matxcơva là một trong những ca khúc được đề nghị phát thanh nhiều nhất theo thư yêu cầu của thính giả Liên Xô trước đây. Từ năm 1964, giai điệu bài ca này được lấy làm nhạc hiệu của Đài Phát thanh Tin tức và Âm nhạc Mayak (Hải đăng) ở Liên Xô.
Năm 2004, ca sĩ người Bỉ Helmut Lotti đã gây ấn tượng với thế giới khi anh trình diễn bản tiếng Anh của ca khúc này, dưới tựa đề “Moscow Nights”, trong album “From Russia With Love”.
Khi về tới Việt Nam, Chiều Matxcơva đã trở thành bài hát Nga “đi cùng năm tháng” cùng với những tình khúc nổi tiếng khác như Kachiusa, Triệu bông hồng, Kalinka v.v…
Người đầu tiên dịch Chiều Matxcơva sang tiếng Việt là ông Vương Thịnh (1934-2010), nguyên Vụ trưởng Vụ Hợp tác Quốc tế – Bộ Văn hóa Thể thao Du lịch Việt Nam. Sinh năm 1934, ông Vương Thịnh quê tại Bắc Giang, là một trong hàng trăm học viên Việt Nam được học lớp Nga ngữ đầu tiên ở Moskva những năm 1954-1956. Sau khi từ Liên Xô trở về nước, Vương Thịnh đã tự dịch ca khúc Chiều Matxcơva đang nổi tiếng hồi đó ra tiếng Việt. Sau đó, ông còn cộng tác với Cao Thụy (sau là Đạo diễn điện ảnh) dịch tiếp ca khúc Đôi bờ. Bản dịch Chiều Matxcơva của ông (cùng bài hát “Đôi bờ”) được in thành tờ gấp khổ nhỏ, phát hành hàng ngàn bản ở miền Bắc Việt Nam và nhanh chóng được người yêu âm nhạc Việt Nam đón nhận…
Lời bài hát tiếng Việt:
Chiều thanh vắng là đây âm thầm gió rì rào
Rừng cây chim muông lắng suốt canh thâu
Hỡi em! Thấu chăng tình trong lòng bao trìu mến
Matxcơva bên chiều vắng thanh bình
Hỡi em! Thấu chăng tình trong lòng bao trìu mến
Matxcơva bên chiều vắng thanh bình
Dòng sông nước nhẹ trôi xuôi về phía chân trời
Màn đêm lung linh sáng ánh trăng soi
Vợi xa thoáng đưa về bao lời ca nồng ấm
Chứa chan vui trong chiều vắng yêu đời
Vợi xa thoáng đưa về bao lời ca nồng ấm
Chứa chan vui trong chiều vắng yêu đời
Kìa em ngước nhìn ai đôi màu mắt nâu huyền
Dường như bao lưu luyến mối tơ duyên
Sao không nói nên lời, trong lòng bao trìu mến
Matxcơva trong chiều vắng thanh bình!
Sao không nói nên lời, trong lòng bao trìu mến
Matxcơva trong chiều vắng thanh bình!
Lời bài hát tiếng Nga
Не слышны в саду даже шорохи
Всё здесь замерло до утра
Если б знали вы, как мне дороги
Подмосковные вечера.
Если б знали вы, как мне дороги
Подмосковные вечера.
Речка движется и не движется,
Вся из лунного серебра.
Песня слышится и не слышится
В эти тихие вечера
Песня слышится и не слышится
В эти тихие вечера.
Что ж ты милая, смотришь искоса,
Низко голову наклоня?
Трудно высказать и не высказать
Bсё, что на сердце у меня.
Трудно высказать и не высказать
Bсё, что на сердце у меня.
А рассвет уже всё заметнее
Так, пожалуйста, будь добра!
Hе забудь и ты эти летние
Подмосковные вечера!
Hе забудь и ты эти летние
Подмосковные вечера!
S.T
Tags: Văn hóa Nga, Vasily Solovyov-Sedoi, Liên Xô, Nga, Âm nhạc