⠀
Lính đánh thuê trên mặt trận thông tin: Trường hợp Israel
Trong khuôn khổ tổ hợp điều tra Forbidden Stories, nhiều cơ quan truyền thông trên thế giới đã phanh phui Team Jorge, công ty có trụ sở tại Tel Aviv (Israel), chuyên cung cấp tin giả làm ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống chính trị và kinh tế nhiều quốc gia.
Theo Báo The Guardian, người đứng đầu Team Jorge là Tal Hannan, 50 tuổi, một cựu nhân viên thuộc lực lượng đặc biệt của quân đội Israel. Vào vai khách hàng, 3 nhà báo từ Radio France, Haaretz và TheMarker đã tiếp cận được Team Jorge và nắm được các hoạt động của công ty này qua những câu chuyện khoe thành tích như: can thiệp vào chiến dịch thao túng công luận trên hồ sơ năng lượng hạt nhân tại bang California (Mỹ); can thiệp vào cuộc vận động tranh cử tổng thống Senegal hồi 2019, giúp ông Macky Sall tái đắc cử; hay nhúng tay vào chiến dịch bôi nhọ Xavier Justo, người đã phơi bày ra ánh sáng vụ tham nhũng Quỹ đầu tư nhà nước Malaysia (1MDB) liên quan đến cựu thủ tướng nước này – Najib Razak.
Với gói phần mềm tinh vi có tên Mục tiêu hoặc giải pháp tác động của truyền thông tiên tiến, Team Jorge kiểm soát một đội quân đông đảo gồm hàng ngàn tài khoản giả mạo trên Twitter, LinkedIn, Facebook, Telegram, Gmail, Instagram và YouTube… Nhờ đó, mà theo quảng cáo của Team Jorge, công ty này đã lập nhiều chiến công từ châu Phi đến châu Âu, Đông Nam Á và châu Mỹ Latinh. Để có được dịch vụ từ Team Jorge, các khách hàng phải trả từ vài trăm ngàn đến chục triệu USD, tùy thuộc vào độ phức tạp của từng phi vụ. Nhà cung cấp dịch vụ thông tin giả này của Israel lưu ý rằng, khi thanh toán, các thân chủ càng kín đáo càng tốt.
Theo các nhà điều tra, tuy không “bách chiến bách thắng”, nhưng tất cả các chiến dịch nói trên đều gây hoang mang dư luận. Mục tiêu sau cùng là đẩy một doanh nghiệp, một định chế vào thế bị động. Team Jorge cũng có thể thổi phồng một vụ tai tiếng nào đó vì các mục đích chính trị, tung tin giả xúi giục đầu tư vào một dự án vô bổ để giúp chủ nhân dự án đó làm giàu… Về cách thức hoạt động, Team Jorge tìm mọi cách “moi” thông tin cần thiết, bất chấp những hành vi bất hợp pháp, khi thì đột nhập vào hộp thư điện tử của các đối tượng cần nhắm tới, lúc thì tống tiền nạn nhân… như: từng “lục lọi” hộp thư Gmail của một doanh nhân Indonesia, hay một bộ trưởng ở Mozambique, thăm dò tài khoản trên Telegram của một quan chức ở Kenya…
Một điểm đáng chú ý khác là Tal Hanan từng là sáng lập viên một cơ quan trong lĩnh vực an ninh chống khủng bố và do thám kinh tế của Israel. Một trong số các cộng tác viên thân cận nhất của ông chủ Team Jorge từng là nhân viên mật vụ Israel. Điều tra trên Báo Le Monde ghi nhận: “Một thân một mình, các toán lính đánh thuê thông tin này chẳng đạt được nhiều kết quả. Do vậy, Team Jorge đã dựa vào hệ thống an ninh của Israel, nơi mà hãng này có những đầu mối liên lạc quý giá để tìm kiếm thêm hợp đồng”.
Có thể thấy, sản xuất tin giả và thao túng công luận là một lĩnh vực càng lúc càng có nhiều đối tượng muốn tham gia và đây là một thị trường mới có tính cạnh tranh rất cao. Các đối thủ của Team Jorge đang khá năng động tại các khu vực cận Đông, châu Phi và kể cả tại các nước phương Tây. Mạng xã hội, các phương tiện truyền thông kỹ thuật số, do thám qua internet… là vũ khí, sân chơi của đội ngũ lính đánh thuê trên mặt trận thông tin như Team Jorge.
Nhóm nhà báo điều tra Team Jorge đến từ 30 tờ báo trên thế giới. Dự án này là một phần của cuộc điều tra sâu rộng về vấn nạn tin giả, được điều phối bởi Forbidden Stories, một tổ chức phi lợi nhuận của Pháp.
Theo SÀI GÒN GIẢI PHÓNG
