Hình tượng loài mèo trong nền nghệ thuật nhân loại

Loài mèo, kể cả mèo hoang và mèo nhà, có những mối liên hệ mật thiết với con người. Song, trải qua hàng nghìn năm, mối quan hệ giữa người và mèo có những thay đổi rất lớn.

Con người đã từng xem mèo như những tay săn cừ khôi, sùng kính chúng như thần linh, và cũng có lúc tiêu diệt chúng vì coi là ma quỷ. Nhưng, dù thế nào, loài vật này vẫn rất quyến rũ con người; luôn được xem như một biểu tượng của vẻ đẹp huyền bí và sức mạnh. Vì vậy, chúng trở thành mục tiêu và đề tài của rất nhiều nhà văn và nghệ sĩ.

Có lẽ, một biểu tượng nghệ thuật nổi tiếng nhất về loài mèo là Nữ thần Mèo Bastet của người Ai Cập. Rất nhiều tác phẩm điêu khắc và hội họa cổ đã miêu tả hình ảnh của nữ thần mang đầu mèo đã được tìm thấy ở nhiều nơi trong khu vực thung lũng sông Nin.

Các nghệ sĩ Nhật Bản tỏ ra xuất sắc hơn cả trong việc miêu tả chân dung mèo. Nhiều bức họa còn tồn tại đến ngày nay mà trong quá khứ chúng bị xem như là có ma thuật. Mọi người tin rằng, nếu các bức họa này được treo ở nhà hay đến chùa sẽ làm cho loài chuột cao chạy xa bay. Mèo Maneki Neko được mọi người tin tưởng rằng sẽ đem lại hạnh phúc và may mắn nhất. Ðó là lý do vì sao những tín đồ Phật giáo Nhật Bản sùng kính mèo sau khi chết. Có cả một ngôi đền Gotokuji ở Tokyo thờ cúng loài mèo. Có những linh mục được giao phó coi sóc ngôi đền và tụng kinh cho những linh hồn mèo. Trang điểm cho những ngôi đền là những tác phẩm điêu khắc, những bức họa hay bức chạm trổ hình mèo. Trong mỗi tác phẩm đó, hình tượng mèo giơ móng vuốt ra phía trước như chào đón. Ðó là tư thế ngồi cổ điển của mèo Maneki Neko.

Loài mèo còn được phác họa trong rất nhiều tác phẩm của các họa sĩ hội họa nổi tiếng như Leonardo da Vinci, Paul Gauguinh, Pablo Picasso. Có lẽ con mèo nổi tiếng nhất trên thế giới là con mèo Felix – ‘ngôi sao’ trong nhiều phim hoạt hình có động vật tham gia. Những con mèo nổi tiếng khác trong phim hoạt hình là Con mèo khùng (Krazy Kat) và mèo Tôm (Tom và Jerry), cả hai con mèo này đều có bạn đồng hành là chuột.

Hình ảnh mèo cũng xuất hiện trong những tác phẩm nổi tiếng của nhạc sĩ Gioachino Rossini và Maurice Ravel, trong đó các nhạc sĩ này đã bày tỏ tình yêu đối với loài mèo. Những câu chuyện ngụ ngôn và cổ tích về mèo là phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa tinh thần của loài người. Truyện ngụ ngôn ‘Con mèo đi hia’ đã được dựng phim và dịch ra hầu hết các ngôn ngữ và giành được cảm tình của không ít độc giả, đặc biệt là thiếu nhi. Câu chuyện cổ tích Dick Whittington và con mèo của ông trở nên rất nổi tiếng. Cá tính và vẻ đẹp của mèo đã khơi nguồn cảm hứng cho nhiều áng thơ của T.S Eliot.

Ðộc giả mọi lứa tuổi cũng rất ham thích một loạt các tác phẩm viết về mèo. Mèo cũng trở thành hình tượng để các nhà văn viễn tưởng đưa ý tưởng của mình vào nhằm diễn đạt nhiều ý đồ. Quả thực loài mèo đã trở thành một hình tượng kỳ thú, nhất là trong lĩnh vực nghệ thuật. Hình tượng mèo đã trở thành một phần trong dấu ấn văn hóa của con người.

Theo NHÂN DÂN ONLINE

Tags: ,