⠀
Đại dịch COVID-19 và phép thử về sự hiệu quả của các chính quyền
Trong bối cảnh nhiều nước trên thế giới đang chật vật với cuộc chiến chống dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19, Việt Nam đang được xem là hình mẫu lý tưởng trong việc phòng chống dịch bệnh nguy hiểm này.
Dịch bệnh COVID-19, khởi phát từ thành phố Vũ Hán, Trung Quốc từ những ngày cuối năm 2019 đến nay đã lan ra đến hơn 200 quốc gia và vùng lãnh thổ. Ban đầu, chính quyền Hồ Bắc có những chủ quan nhất định và muốn giấu dịch.
Tuy nhiên, sang những ngày đầu năm 2020, tốc độ lan truyền chóng mặt của dịch cùng với số người tử vong hàng ngày đạt đến hàng trăm ở thành phố Vũ Hán. Chính quyền tỉnh Hồ Bắc rúng động. Hàng loạt quan chức cao cấp như Bí thư Tỉnh ủy Hồ Bắc, Bí thư Thành ủy Vũ Hán đã bị cách chức.
Đến cuối tháng 2, khi COVID-19 cơ bản được khống chế ở Trung Quốc thì đã có hơn 80,000 người nhiễm bệnh và hơn 3,000 người chết, thiệt hại kinh tế trong 2 tháng đầu năm ước tính là 196 tỷ USD (theo ông Chu Bân, cựu giám đốc quỹ IMF).
Hàn Quốc, ban đầu chỉ tập trung kiểm soát đo thân nhiệt người nhập cảnh ở các sân bay, cửa khẩu mà không kiểm soát các hoạt động của giáo phái Tân Thiên Địa nên đã tạo kẻ hở cho dịch COVID bùng phát dữ dội vào cuối tháng 2. Tính đến đến giữa tháng 3, số ca nhiễm ở xứ sở kim chi là 8.162 trường hợp, số ca tử vong là 75 người.
Sau những lúng túng ban đầu, nhờ sự kết hợp ứng dụng công nghệ thông tin để bạch hóa dữ liệu dịch tễ cùng sự hợp tác tích cực của cộng đồng, Chính phủ Hàn Quốc đã sớm kiểm soát được tình hình.
Nhưng thiệt hại nhiều hơn cả là các nước phương Tây như Italy, Tây Ban Nha, Pháp, Anh và Mỹ mặc dù ở những nước này điều kiện dân sinh, cơ sở vật chất và dịch vụ y tế thuộc loại tốt nhất thế giới. Sự chủ quan ban đầu của các chính phủ phương Tây và sự thờ ơ dịch bệnh của người dân nơi đây khi coi COVID-19 như là cảm cúm thông thường và họ không đeo khẩu trang ở nơi công cộng đã làm cho dịch bệnh bùng phát ở mức khó kiếm soát.
Đến ngày 6/4, đã có hơn 15.300 người Italy, gần 12.000 người Tây Ban Nha, hơn 7.500 người Pháp, 4.300 người Anh và 8.500 người Mỹ tử vong vì COVID-19. Đây thực sự là con số khủng khiếp đối với các quốc gia trung, siêu cường thuộc khối G7 và OECD.
Việt Nam, đến lúc này vẫn được xem là hình mẫu lý tưởng trong việc phòng chống dịch bệnh COVID-19. Chúng ta giáp biên giới với Trung Quốc, số lượng người làm ăn buôn bán qua lại nhiều và số công dân xuất khẩu lao động đông đảo ở Hàn Quốc, nhưng số lượng bệnh nhân COVID-19 lây lan từ hai nước này rất ít.
Sang đến tháng 3, khi dịch bùng phát ở các nước châu Âu, chúng ta mới có số lượng bệnh nhân tăng lên hàng trăm. Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại, chúng ta mới chỉ có hơn 200 ca nhiễm bệnh, gần một nửa trong đó đã được điều trị khỏi và chưa có ca nào tử vong.
Chính phủ Việt Nam từ ban đầu đã nhận thức đầy đủ mối nguy hiểm của dịch bệnh và đã có hành động phù hợp, kịp thời. Từ trong Tết Nguyên đán, Chính phủ đã có khuyến cáo công dân không đến Vũ Hán khi có thông tin có loại virus lạ gây viêm phổi cấp. Người qua lại các cửa khẩu quốc tế với Trung Quốc được kiểm tra thân nhiệt và khai báo dịch tễ cẩn trọng.
Ngay khi có ca nhiễm ở Vĩnh Phúc, Chính phủ đã chỉ đạo cách ly cả xã Sơn Lôi 14 ngày. Những hành động mạnh mẽ, kịp thời đã giảm thiểu được sự lây lan của dịch bệnh.
Trong những ngày đầu tháng 3, khi Việt Nam có các ca bệnh nhập cảnh từ Anh, Italy và các nước phương Tây, hình ảnh của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam thức thâu đêm chỉ đạo phòng chống dịch đã làm cho nhiều người cảm động. Người dân tin tưởng, đồng lòng, ủng hộ các quyết sách của Chính phủ. Không có hiện tượng người dân tranh giành mua cạn hàng dự trữ như ở Australia hay Âu – Mỹ.
Chính phủ mạnh mẽ, quyết liệt, bạch hóa thông tin đã làm cho người dân tin tưởng, yên tâm. Tổ chức Dalia Research (Đức), tiến hành khảo sát tại 45 quốc gia và vùng lãnh thổ, công bố kết quả ngày 30/3 cho thấy Chính phủ Việt Nam được nhân dân tín nhiệm cao nhất thế giới trong công cuộc phòng chống đại dịch COVID-19.
Còn quá sớm để khẳng định Việt Nam sẽ vượt qua đại dịch COVID-19 với một kịch bản hoàn hảo. Tuy nhiên, với những gì đã thể hiện, chúng ta hoàn toàn có thể tin tưởng rằng với sự chỉ đạo nhanh nhạy, quyết liệt và sát sao của Chính phủ, chúng ta sẽ chiến thắng với sự hao tổn nhân mạng thấp nhất.
COVID-19, do đó, là phép thử chính xác nhất về nhận thức, thái độ và hành động của chính phủ các nước, trong đó có Việt Nam.
Theo TRẦN GIANG NAM / THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM
