⠀
Chặn kênh đào Bắc Krym – hành vi mang tính diệt chủng của chính quyền Kiev
85% lượng nước ngọt dành cho sinh hoạt và tưới tiêu của bán đảo Krym được cung cấp qua kênh đào này. Việc nhà nước Ukraina chặn nguồn nước ngọt quan trọng nhất đã khiến nền nông nghiệp Krym bị hủy diệt, cuộc sống của hàng triệu người dân rơi vào thảm cảnh.
Kênh Bắc Krym cạn khô sau khi Ukraina xây dựng con đập ở Kherson. Ảnh: Daily Sabah.
Kênh đào Bắc Krym – nguồn sống của người dân bán đảo Krym
Mối quan hệ giữa Ukraina và Nga đã trở nên căng thẳng kể từ năm 2014, khi Moskva sáp nhập Bán đảo Krym bên bờ Biển Đen và bị cáo buộc hỗ trợ lực lượng đòi độc lập ở miền Đông Ukraina, dẫn đến các lệnh trừng phạt của phương Tây.
Ngay sau Krym trở về với Nga, Ukraina đã tiến hành xây dựng một con đập chắn ngang kênh đào Bắc Krym ở Kherson Oblast, cách đường ranh giới với Krym khoảng 40 km. Điều này khiến lưu lượng nước cung cấp cho bán đảo Krym giảm 2/3, từ 50 m³/s xuống còn 16 m³/s.
Ngày 26/4/2014, chỉ một ngày sau khi Krym và Ukraina thiết lập “biên giới nhà nước” và đề ra quy tắc qua lại biên giới, Ukraina đã đóng các cống dẫn, ngừng hoàn toàn nguồn cung cấp nước từ sông Dnepr cho bán đảo này.
Được xây dựng từ năm 1961-1971, khi Ukraina còn là một phần của Liên Xô, kênh đào Bắc Krym có vai trò cung cấp nước ngọt cho dân cư và các vùng trồng trọt ở tỉnh Kherson và Krym. Kênh dài 402,6 km, khởi đầu từ hồ chứa nước Kakhovka, chảy dài hướng về phía thành phố Kerch ở bờ Đông bán đảo Krym và chấm dứt khi cách thành phố chỉ một quãng ngắn.
85% lượng nước ngọt dành cho sinh hoạt và tưới tiêu của bán đảo Krym được cung cấp qua kênh đào này.
Hành vi mang tính diệt chủng
Việc nhà nước Ukraina chặn nguồn nước ngọt quan trọng nhất đã khiến nền nông nghiệp Krym bị hủy diệt, cuộc sống của hàng triệu người dân rơi vào thảm cảnh.
Theo tờ Daily Sabah, trước năm 2014, Krym không bao giờ thiếu nước, nhưng sau các động thái của Ukraina, thiếu nước đã trở thành một vấn đề kinh niên.
“Nước được cấp trong hai giờ mỗi ngày từ 6 giờ đến 8 giờ sáng, đôi khi nó có màu khác, như bạn thấy đấy, màu nâu. Đây được cho là nước uống, nhưng không ai có thể uống hoặc nấu ăn với nó”, một cư dân sống ở Akmescit (Krym) cho biết.
Umerov chỉ là một trong nhiều cư dân đang phải vật lộn với cuộc khủng hoảng nước ngày càng trầm trọng ở Bán đảo Krym. Anh phải lái xe qua các vùng khác của bán đảo để tìm nguồn nước ngọt sạch.
Chính quyền Nga cho biết dân số bán đảo gần như tăng gấp đôi trong những năm qua và thừa nhận nguồn cung cấp nước đang trở thành một vấn đề ngày càng cấp bách cần được giải quyết.
Hồi tháng 2/2022, các nhà chức trách Nga cho biết, thủ phủ Krym, Simferopol có nguồn cung cấp nước chỉ còn đủ cho 100 ngày và bán đảo khô cằn đã trải qua năm khô hạn nhất trong vòng 150 năm qua vào năm 2020.
Theo Cơ quan quản lý nước lưu vực Krym, bán đảo hiện có 23 hồ chứa. Mực nước trong các hồ chứa này giảm đáng kể, một số hồ thậm chí còn khô cạn hoàn toàn, dù đây là những nguồn duy nhất cung cấp nước cho khu vực kể từ khi kênh đào Bắc Krym bị chặn.
Theo ước tính, tổng diện tích đất được tưới ở Krym là khoảng 140.000 ha vào năm 2013, đã giảm xuống còn 10.000 ha vào năm 2015, chỉ một năm sau sự kiện sáp nhập Krym. Diện tích đất được tưới đã phục hồi nhẹ lên 17.000 ha vào năm 2018. Tuy vậy, bán đảo này được cho là thiệt hại 14 tỷ ruble (210 triệu USD) mỗi năm do nguồn cung cấp nước thấp, theo Bộ Nông nghiệp Krym.
Việc Ukraina phong tỏa Kênh đào Bắc Krym đã khiến Nga khiếu nại lên Tòa án Nhân quyền châu Âu, nhưng những gì nhận lại chỉ là sự im lặng. Phản ứng trước động thái của Nga, Bộ trưởng Tư pháp Ukraina Denys Malyuska mô tả các khiếu nại là điều hoang đường và chỉ có giá trị tuyên truyền cho Nga.
Theo nhiều nhà quan sát quốc tế, việc chặn nguồn nước ngọt về lâu dài có thể dẫn đến một cuộc khủng hoảng nhân đạo ở bán đảo Krym, và đây là một hành vi mang tính chất diệt chủng. Điều này cũng đi ngược lại những tuyên bố của chính quyền Kiev về việc bảo vệ các “công dân Ukraina” trên bán đảo Krym.
| Interfax ngày 27/2/2022 dẫn thông báo của người đứng đầu chính quyền Krym Sergei Aksenov, xác nhận quân đội Nga đã phá hủy con đập chặn ngang kênh đào Bắc Krym ở vùng Kherson của Ukraina, khơi thông hoàn toàn dòng chảy đưa nước ngọt từ sông Dnepr tới bán đảo nằm trên Biển Đen.
Quân đội Nga sau đó bố trí lực lượng dọn sạch kênh và khôi phục hạ tầng thủy lợi tại quận Skadovsky thuộc vùng Kherson của Ukraina. |
T.H
Tags: Ukraina, Nguồn nước, Krym, Xung đột Nga - Ukraina