⠀
Ảnh màu hiếm độc về lăng Hoàng Cao Khải ở Hà Nội một thế kỷ trước
Quần thể lăng Hoàng Cao Khải ở ấp Thái Hà từng được nhà sử học nổi tiếng người Pháp Phillippe Papin đánh giá là “một trong những đỉnh cao của kiến trúc đá phương Đông”.
Ảnh: Léon Busy / Collections.albert-kahn.hauts-de-seine.fr.
| Năm 1909, ông chủ ngân hàng người Pháp Albert Kahn (1860 – 1940) bắt đầu thực hiện dự án “Kho dữ liệu về Trái đất” để ghi lại những hình ảnh từ nhiều địa điểm khác nhau trên thế giới bằng hệ thống chụp và xử lý ảnh bằng kính màu – phương pháp chụp ảnh màu đầu tiên trên thế giới.
Albert Kahn đã cử các nhiếp ảnh gia của mình tới hơn 50 quốc gia trên thế giới và chụp tổng cộng 72.000 bức ảnh. Người được giao nhiệm vụ tiến hành dự án này tại xứ Đông Dương là nhiếp ảnh gia Léon Busy (1874-1951). |
Cổng khu lăng của quan Kinh lược sứ Hoàng Cao Khải ở ấp Thái Hà (gồm phần đất bốn làng Thịnh Quang, Nam Đồng, Khương Thượng và Yên Lãng), huyện Hoàn Long, tỉnh Hà Đông năm 1915, nay thuộc quận Đống Đa, Hà Nội.
Tượng quan hầu, cây hương, lư hương… đều bằng đá, đặt trên lối vào mộ. Ngày nay khu lăng Hoàng Cao Khải nằm trong ngõ 252 phố Tây Sơn, phường Trung Liệt, quận Đống Đa, Hà Nội.
Cỏ dại mọc um tùm trong khu lăng mộ.
Một mộ phần bằng đá bề thế. Có tất cả 12 mộ trong khu lăng mộ này, trong đó trung tâm là lăng mộ Hoàng Cao Khải và Hoàng Trọng Phu – con trai ông, được xây khi cả hai còn sống.
Khu mộ của ông Hoàng Cao Khải, ảnh chụp năm 1921.
Ngày nay công trình này đã biến thành trụ sở tuần tra Cụm dân cư số 9 của Công an phường Trung Liệt. Ảnh: VnExpress (2022).
Những mộ phần nhỏ hơn, nhưng không kém phần tinh xảo.
Phong cảnh nhìn từ bên trong một ngôi mộ đá. Quần thể lăng Hoàng Cao Khải từng được nhà sử học nổi tiếng người Pháp Phillippe Papin đánh giá là “một trong những đỉnh cao của kiến trúc đá phương Đông”.
Trong khuôn viên lăng Hoàng Cao Khải, 1915. Khu lăng mộ này ngày nay đã hoang phế và biến dạng do sự lấn chiếm của các hộ dân trong nhiều thập niên.
Quan Kinh lược sứ Hoàng Cao Khải (giữa) và vợ chồng con trai – Tổng đốc tỉnh Hà Đông Hoàng Trọng Phu – tại sân nhà của người con trai. Ảnh chụp năm 1915.
Chân dung ông Hoàng Cao Khải năm 1915. Ông là nhà văn, nhà sử học, đại thần thân Pháp dưới triều vua Thành Thái, được xem là cộng sự đắc lực của thực dân Pháp ở Việt Nam. Ông về hưu tại ấp Thái Hà và mất tại đây năm 1933.
Theo TRI THỨC & CUỘC SỐNG
