Aung San Suu Kyi: Từ thủ lĩnh dân chủ đến nhà độc tài tiềm ẩn

Khi một cá nhân tự đặt mình lên trên luật pháp bằng cách tự đề cử bản thân vào rất nhiều vị trí quan trọng, cũng như bỏ qua người đứng đầu nhánh Hành pháp – là tổng thống – thì lúc đó, nền độc tài đang có manh nha quay trở lại.

Truyền thông quốc tế đổ dồn mọi chú ý về Myanmar và cuộc bầu cử vào cuối năm 2015, khi Đảng Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ (National League for Democracy – gọi tắt là NLD) thắng cử.

Trước đó, Mynamar đã chịu cảnh độc tài hàng chục năm dưới bóng chính quyền quân sự. Bước ngoặt này đánh dấu hành trình dân chủ hóa của Myanmar đã đi vào giai đoạn củng cố dân chủ, dưới sự dẫn dắt của nhà lãnh đạo Aung Sang Suu Kyi.

Cái kết đẹp đẽ về con đường trở thành một nền dân chủ ở Myanmar dễ làm người ta liên tưởng tới thành tựu của Nam Phi những năm 1990 trở về sau, khi Nelson Mandela được phóng thích và rồi trở thành tổng thống.

Aung San Suu Kyi – chủ nhân của giải thưởng danh giá Nobel Hòa bình năm 1991 từng được xem là biểu tượng của phe đối lập với chính quyền quân đội trong cuộc đấu tranh đòi tự do, dân chủ và nhân quyền.

Bà được đa số người dân Myanmar lẫn truyền thông quốc tế ủng hộ, nên hình ảnh của Aung Sang Suu Kyi dần trở nên đẹp đẽ và có vẻ là “bất khả xâm phạm”.

Tuy nhiên, kiểu “lãnh đạo tinh thần tối cao” này hiện đang liên tục mang đến vấn đề cho nền dân chủ Myanmar.

Đó là mối nguy của một nhà độc tài tiềm tàng.

Là người lãnh đạo của NLD, Aung Sang Suu Kyi đã và đang nắm quá nhiều quyền lực trong tay. Trước cuộc bầu cử năm 2015, bà đã thẳng thừng tuyên bố sẽ “là người đứng trên Tổng thống” nếu NLD thắng cử. (Theo Hiến pháp 2008 của Myanmar, bà Aung Sang Suu Kyi không đủ điều kiện tranh cử tổng thống vì có chồng và con là người nước ngoài).

Đó không phải chỉ là một lời nói suông khi NLD vận động tranh cử.

Thật vậy, Tổng thống đương nhiệm Htin Kyaw chỉ đóng vai trò con rối trong chính phủ của NLD, khi mọi quyết định quan trọng từ phê duyệt đường lối cho đến bổ nhiệm quan chức cấp cao đều do Aung Sang Suu Kyi chủ trương.

Bà cũng tự quyết định bố trí bản thân cùng một lúc vào trong bốn Bộ quan trọng của chính phủ, là Bộ Ngoại giao, Năng lượng, Giáo dục và Văn phòng Tổng thống.

Trong một thể chế dân chủ, thì nhà nước pháp quyền là vũ khí chủ chốt để một hệ thống chính trị có thể tự cân bằng quyền lực. Mà theo đó, không một ai có thể đứng trên pháp luật.

Khi một cá nhân tự đặt mình lên trên luật pháp bằng cách tự đề cử bản thân vào rất nhiều vị trí quan trọng, cũng như bỏ qua người đứng đầu nhánh Hành pháp – là tổng thống – thì lúc đó, nền độc tài đang có manh nha quay trở lại.

Thái độ im lặng của Aung Suu Kyi trước vấn đề người Rohingya

Aung Sang Suu Kyi đang tỏ vẻ hoàn toàn bất lực trong việc giải quyết các vấn đề sắc tộc tại đất nước của bà. Mà trong đó, câu chuyện người Rohingya và những xung đột vũ trang giữa các sắc tộc hiện là trọng điểm.

Kể từ tháng 3 năm 2017 đến nay, Myanmar gặp phải một làn sóng chỉ trích từ truyền thông và giới hoạt động nhân quyền quốc tế về cách đối xử tàn nhẫn và độc ác của quân đội Myanmar, trực tiếp nhắm vào những người Rohingya.

Sinh sống chủ yếu ở Tỉnh Rakhine từ nhiều thế kỷ nay, nhưng từ khi quân đội Myanmar – Tatmadaw – được thành lập, người Rohingya trở thành mục tiêu đàn áp. Họ không được chính phủ công nhận quyền công dân, và bị cưỡng bức phải rời khỏi nơi sinh sống.

Cho đến thời điểm hiện tại, hơn 100.000 người Rohingya đã chạy trốn sang biên giới Bangladesh. Họ bị săn đuổi, phụ nữ bị hãm hiếp và người dân, bao gồm cả trẻ nhỏ, bị tàn sát bởi quân đội Myanmar.

Chính vì vậy, tình trạng xung đột sắc tộc tại đất nước này ngày càng leo thang. Có những nhóm người Rohingya đang lập ra quân đội cho riêng mình để phản kháng lại. Nếu thành công, họ sẽ trở thành lực lượng vũ trang dân tộc thiểu số thứ tám, cùng tồn tại với bảy lực lượng của các sắc dân khác.

Theo LK

Tags: , ,