⠀
Giải pháp cho không gian sống hiện đại và thân thiện với môi trường
Một không gian sống lí tưởng, tiện ích, hoà nhập với cảnh quan thiên nhiên, đồng thời tích hợp nhiều yếu tố công nghệ “thông minh” và luôn hướng đến việc bảo vệ môi trường đang là vấn đề rất được quan tâm hiện nay. Điều này có ý nghĩa thực tiễn rất lớn vì chính không gian đó sẽ tác động tích cực đến suy nghĩ và hành động của con người, cải thiện sức khỏe và nâng cao hơn chất lượng cuộc sống. Vậy, giải pháp nào để xây dựng một không gian sống vừa mang những nét đẹp riêng, lại vừa hiện đại và thân thiện với môi trường trong thời đại công nghệ phát triển hiện nay?
Tác giả: Nguyễn Thanh Bảo Nghi
Nguồn: Tạp chí Kiến trúc số 03-2021.
Thiết kế thông gió và chiếu sáng hợp lý
Khai thác và sử dụng hiệu quả không khí và ánh sáng tự nhiên có lợi cho sức khỏe, giảm thiểu sử dụng điều hòa không khí và ánh sáng nhân tạo tiêu thụ nhiều điện năng. Cố gắng mang thiên nhiên vào không gian sống bất cứ khi nào có thể. Hãy chú ý đến hệ thống cửa sổ, cửa ra vào và bố trí không gian hợp lý để nơi đâu cũng tràn ngập khí tươi và ánh sáng.
Nếu tổ chức thông gió cơ khí thì cần đảm bảo không khí, nhiệt độ, độ ẩm đáp ứng yêu cầu về vệ sinh, sức khỏe và có chất lượng cao. Không khí trong nhà cần được lọc sạch các hạt bụi mịn, bụi bẩn, hạn chế vi khuẩn, khử mùi khói thuốc, ẩm mốc và loại trừ các chất gây hại cho hệ hô hấp như khí CO, khí thải có gốc S, N, formaldehyde, toluene, …
Thiết kế kiến trúc vỏ bao che giảm thiểu tác động của môi trường
Giải pháp thiết kế kiến trúc vỏ bao che có ảnh hưởng lớn đến điều kiện tiện nghi vi khí hậu bên trong công trình. Vỏ bao che cần đảm bảo các yêu cầu về phòng, chống, giảm thiểu tác động của các yếu tố môi trường như bức xạ nhiệt, ánh sáng, gió, mưa,…
Thiết kế sao cho lớp vỏ bao che có tác dụng như một bộ lọc khí tự nhiên. Với những vùng có khí hậu khắc nghiệt, nên xử lý cách nhiệt cho lớp vỏ để thích ứng tốt với khí hậu. Giải pháp thiết kế lớp vỏ bao phủ cây xanh, lớp vỏ kết nối các hệ thống khác để thu năng lượng từ mặt trời, mưa, gió nhằm phục vụ cho các hoạt động khác, hay tích hợp các công nghệ hiện đại để biến chúng trở thành lớp vỏ bao che “thông minh”,… là những lựa chọn tuyệt vời để tiết kiệm về mặt năng lượng.
Những chậu cây xanh, chậu hoa sẽ làm cho không gian sống thêm đẹp hơn, tạo điểm nhấn xanh đầy nổi bật và thu hút. Màu xanh của cây sẽ giúp cho màu sắc tổng thể trong nhà trở nên hài hòa, tươi mát và đầy sức sống. Thậm chí, một số loại cây còn có tác dụng hút bớt độc tố trong không khí như trầu bà, lưỡi hổ, lan ý, lô hội, … nên có cây xanh trong nhà như có thêm máy lọc khí thiên nhiên.
Tối giản hóa nội thất
Một không gian sống bề bộn, chật hẹp với nhiều đồ nội thất rườm rà, không có giá trị sử dụng, cầu kỳ và lòe loẹt màu sắc sẽ tạo cảm giác ngột ngạt và rối mắt. Vậy tại sao không thử lấy cảm hứng từ lối sống “minimalist”, hãy tối giản hóa nội thất ở từng đường nét, chi tiết trang trí và màu sắc sao cho thật tinh tế, hài hòa, đơn giản nhưng không nhàm chán.
Chỉ nên giữ lại những thứ thật sự quan trọng, loại bỏ những vật dụng không cần thiết hoặc tận dụng nó làm những sản phẩm tái chế hữu ích để không gian sống thật tối ưu và luôn thoáng đãng.
Khi khuynh hướng đô thị hóa ngày càng gia tăng, không gian sống ngày càng bị thu hẹp thì việc lựa chọn đồ nội thất đa năng, nhỏ gọn với nhiều công năng chỉ trong một sản phẩm là điều đáng quan tâm. Căn phòng như biến đổi linh hoạt theo không gian và thời gian, tránh sự nhàm chán và đơn điệu. Không gian trong nhà thông thoáng hơn với những món đồ nội thất cực kì “thông minh” và thú vị này.
Chọn vật liệu bền vững và có những tính năng đặc biệt
Đó là những vật liệu vừa có độ bền cao vừa đạt được các chỉ tiêu về cơ học, vật lý và phải có khả năng chống chịu các tác nhân xâm thực từ môi trường. Đồng thời, vật liệu cần có thêm những tính năng ưu việt để nâng cao hiệu quả khi sử dụng. Vật liệu có độ bền cao sẽ có vòng đời sử dụng lâu, chi phí bảo dưỡng và sửa chữa thấp, giảm lượng chất thải và giữ gìn sự phát triển bền vững cho môi trường sống.
Công nghệ sản xuất vật liệu ngày càng hiện đại và tiến bộ, đặc biệt ở lĩnh vực công nghệ nano đang phát triển do cấu trúc hạt nano siêu mịn có rất nhiều ứng dụng tiềm năng. Bắt nguồn từ kích thước của chúng, từ vài nm (nanometre) đến vài trăm nm, vật liệu nano đã biến đổi các thuộc tính theo hướng cải thiện về chất lượng, cấu trúc và mang những hiệu ứng tích cực đến môi trường.
Nhiều sản phẩm vật liệu xây dựng đã được sản xuất với công nghệ nano, như các dạng ống mới, sơn cải tiến, màng phim nano cho các kết cấu trong suốt và vật liệu cách nhiệt, chống nóng; thiết bị vệ sinh với công nghệ men nano kháng khuẩn; lớp phủ nano cho hệ thống mái, tường và cửa để tiết kiệm năng lượng,… Trong đó, sơn phủ nano là loại vật liệu đang có tiềm năng ứng dụng phổ biến trong tương lai nhờ chất lượng toàn diện với màng sơn chắc chắn, chịu được tác động của nước, khí ẩm và có khả năng chống bám bẩn.
Giải pháp về công nghệ
Công nghệ về năng lượng
Có thể ứng dụng nhiều giải pháp kỹ thuật để tiết kiệm năng lượng như sử dụng tấm pin năng lượng mặt trời, hệ thống máy nước nóng năng lượng mặt trời trên mái, sử dụng đèn led hiệu suất cao cho chiếu sáng, đầu tư các thiết bị tích hợp các công nghệ tiết kiệm năng lượng như Inverter, Econo Cool hay cảm biến nhiệt I-see Sensor,… Các thiết bị điện thế hệ càng mới thì khả năng tiết kiệm năng lượng càng cao.
Công nghệ lọc không khí và lọc nước
Trong nhà thường tồn tại các loại bụi và khí gây hại có kích thước siêu vi (µm), gọi chung là bụi mịn. Nguy hiểm nhất là bụi siêu mịn PM1.0 (≤ 1 µm) có khả năng xâm nhập sâu vào cơ thể, gây nên các bệnh nguy hiểm cho hệ hô hấp, tim mạch, thần kinh, … Vì vậy, cần trang bị máy lọc không khí hoặc quạt thông gió, máy hút mùi,… cho những không gian cần thiết. Các loại máy lọc không khí có thể lọc cả bụi thường, lông thú, khử mùi, lọc khí gas, vô hiệu hoá vi khuẩn và cả bụi siêu mịn. Với công trình qui mô lớn, nếu kết hợp hệ thống lọc không khí trung tâm với hệ thống kiểm soát tự động lượng CO2 sẽ càng nâng cao chất lượng không khí trong không gian sống.
Về công nghệ nước, cần có hệ thống thu hồi nước mưa để tưới cho các thảm thực vật. Nếu qua quá trình lọc và xử lý, nước mưa có thể sử dụng cho các mục đích yêu cầu chất lượng nước cao, giúp tiết kiệm nguồn nước sạch. Ở khu vực văn phòng, nên trang bị công nghệ lọc nước để có thể uống được trực tiếp từ vòi, giúp loại bỏ chai nhựa đựng nước, là sản phẩm đang bị lên án vì làm tăng lượng rác thải không phân hủy và gây ảnh hưởng đến môi trường hiện nay.
Công nghệ điều khiển tự động và thông minh
Công nghệ 4.0 đang ngày càng phát triển với nhiều nghiên cứu ứng dụng hữu ích trong cuộc sống, đặc biệt trong lĩnh vực Smart Home. Chỉ với một chiếc smartphone hay tablet có kết nối internet, với phần mềm ứng dụng điều khiển như Home Assistant, OpenHAB, LG ThinQ,… kết hợp với bộ xử lý trung tâm cùng các thiết bị cần thiết là có thể điều khiển và kiểm soát mọi thiết bị trong nhà. Hệ thống này còn cảnh báo cả rò rỉ nước, các sự cố tiềm ẩn,… và việc tiêu thụ năng lượng được kiểm soát rất chặt chẽ. Cuộc sống sẽ ngày càng tiện nghi, hiện đại và tiến gần với công nghệ 4.0 hơn bao giờ hết.
Một không gian sống đạt chất lượng cao, tiện nghi và hiện đại là điều ai cũng khát khao mong muốn. Hãy cố gắng kết hợp càng nhiều giải pháp nêu trên trong điều kiện cho phép thì chắc chắn không gian sống sẽ ngày càng cải thiện tích cực theo xu hướng “xanh” của thời đại và tiếp cận với sự tiến bộ của công nghệ mới.
Theo TẠP CHÍ KIẾN TRÚC
Tags: Công nghệ, Kiến trúc