Tương lai mù mịt của nền kinh tế cờ bạc Ma Cao

Nhiều người Ma Cao (Trung Quốc) vẫn còn nhắc đến những tháng ngày rực rỡ năm, sáu năm trước, khi mà ngành cờ bạc ở đặc khu hành chính này đạt đến đỉnh cao phát triển. Hơn 40 sòng bạc ở nơi này kiếm được khoản lợi nhuận cao gấp sáu lần so với cả thành phố Las Vegas của Mỹ.

Những tập đoàn bài bạc quốc tế lớn như Las Vegas Sands sẵn sàng bán đứt bộ máy hoạt động của mình tại Nevada nhằm tập trung vào thị trường Ma Cao, để rồi phải cạnh tranh gay gắt với các “ông lớn” địa phương. Khó có thể ngờ rằng mảnh đất rộng vỏn vẹn 115,3 km2 này lại là một trong những “đầu tầu kinh tế” của nước Trung Quốc.

Vậy nhưng những ngày vinh quang đó đã trôi đi, và Ma Cao đang đứng trước tương lai mù mịt. Việc Bắc Kinh thay đổi chính sách đang đánh vào chính những khách hàng quan trọng nhất của Ma Cao. Trong khi đó những “mạng lưới” thực sự nắm quyền điều khiển Ma Cao lại đang dần bị đưa ra ánh sáng, đơn cử như vụ kết án “ông trùm” casino Châu Trác Hoa hồi giữa tháng trước. Liệu ngành cờ bạc Ma Cao có còn là một “đại lộ kinh tế” của nơi này?

Cái “bóng” lớn

Nói đến Châu Trác Hoa, chủ tịch tập đoàn Suncity thì bất kỳ người Ma Cao nào cũng biết. Gần như không có tháng nào ông ta không xuất hiện trên mặt báo lá cải, lúc vì lái xe “chạy đua” với cảnh sát giao thông, khi thì có con với nhân tình là diễn viên nổi tiếng trong khi đã có vợ. Báo chí đặt cho Châu Trác Hoa biệt danh “Oa Gạo Trắng” theo một nhân vật phim truyền hình nổi tiếng có có nước da trắng như gạo. Vậy nhưng biệt danh đó cũng là cách để người ta nói khéo một sự thật: tại Ma Cao, “gạo trắng” là tiếng lóng chỉ tiền bẩn đã được hợp pháp hóa.

Từng có thời Châu Trác Hoa là “đệ tử” của ông trùm Doãn Quốc Câu, biệt danh “răng gãy”, kẻ đứng đầu Hội Tam Hoàng ở Ma Cao. Doãn Quốc Câu làm mưa làm gió ở Ma Cao mà không ai làm gì được. Phải đến năm 1999, sau khi Ma Cao được Bồ Đào Nha trao trả cho Trung Quốc, Doãn Quốc Câu cùng tám lãnh đạo Hội Tam Hoàng khác mới phải chịu bản án 14 năm tù. Một trong những tội danh của hắn là đánh bom xe hơi Giám đốc Sở Cảnh sát Ma Cao.

Khi Doãn Quốc Câu còn tự do, Châu Trác Hoa nhận chân quản lý các sòng bài của Hội Tam Hoàng. Việc ông chủ bị bắt khiến Châu Trác Hoa quyết định chuyển sang làm ăn “hợp pháp”. Hắn thành lập công ty Suncity chuyên dịch vụ “junket”, tức là giới thiệu khách hàng mới cho các sòng bài để hưởng hoa hồng. Nếu khách hàng hết tiền, Suncity cũng sẵn sàng cho họ vay nặng lãi để tiếp tục cuộc “đỏ đen”. Nhờ nguồn doanh thu khổng lồ từ các khách hàng Trung Quốc đại lục mà Suncity xây được sòng bạc của riêng mình, sau đó mở rộng hoạt động kinh doanh sang lĩnh vực bất động sản, nghỉ dưỡng, giải trí, v.v…

Những hoạt động mờ ám của Suncity chỉ được đưa ra ánh sáng vào tháng 11/2021, khi tòa án thành phố Ôn Châu, tỉnh Chiết Giang ra lệnh bắt tạm giam Doãn Quốc Câu và một số lãnh đạo khác của Suncity vì tội tổ chức đánh bạc bất hợp pháp. Cảnh sát Ma Cao bắt giữ những người này hai ngày sau, nhưng quyết định không áp giải họ sang Ôn Châu mà giữ lại để xử án tại Ma Cao. Điều kỳ lạ này lại hoàn toàn hợp pháp, vì Ma Cao với tư cách là đặc khu có hệ thống luật pháp của riêng họ, khác với toàn thể Trung Quốc.

Sau gần một năm mở cuộc điều tra Suncity, tòa án Ma Cao quyết định kết án tù với 36 cá nhân có liên quan đến tập đoàn này. Riêng Châu Trác Hoa nhận bản án 18 năm tù vì các tội tổ chức đánh bài bất hợp pháp, hối lộ và rửa tiền, tổng cộng 289 tội danh. Theo bản cáo trạng, tổng giá trị số tiền bẩn được Suncity hợp pháp hóa từ tháng 3/2013 đến tháng 3/2021 là 821 tỷ đôla Hồng Kông (tương đương 105 tỷ USD).

Thẩm phán Lâu Lãnh Hà, người đưa ra phán quyết trong vụ Châu Trác Hoa, trả lời phỏng vấn tờ Hoa Nam Buổi sáng: “Người giàu từ Trung Quốc đại lục trốn thuế và rửa tiền qua Suncity bằng cách mở những tài khoản đánh bạc có giá trị rất lớn tại các sòng bài Ma Cao. Sòng bài sẽ đổi tiền nhân dân tệ ra phỉnh, rồi khách hàng lại đổi phỉnh ra đôla Hồng Kông trước khi rút tiền đưa ra nước ngoài… Suncity thực chất là một loại ngân hàng cho thế giới ngầm”.

Thẩm phán Hà còn cho biết thêm rằng việc công tố còn tỏ ra “rụt rè” trong việc ước tính khoản tiền bẩn đã qua tay Châu Trác Hoa, chứ con số thật chắc còn cao hơn thế. Suncity được cho là tổ chức tội phạm rửa tiền lớn nhất ở Ma Cao, ngay cả những sòng bạc khác cũng sử dụng dịch vụ của họ. Mục tiêu hiện tại của việc điều tra là làm rõ mối quan hệ giữa Suncity và các sòng bạc ở Đông Nam Á. Trong thời đại dịch, Suncity đã môi giới cho rất nhiều người Trung Quốc đánh bạc qua mạng với những sòng bài ở Campuchia và Thái Lan.

Nhiều người không hề tỏ ra ngạc nhiên với những sự thật được phiên tòa đưa ra ánh sáng. Luật sư Ma Cao Jorge Menezes nhận xét: “Đây mới chỉ là một góc trong bức tranh về thế giới ngầm Ma Cao… Những phần tử tội phạm được phép tồn tại vì chúng phục vụ những lợi ích khổng lồ từ bên ngoài. Việc chuyển giao quyền lực từ Lisbon sang Bắc Kinh chỉ đơn giản là một sự thay đổi nguồn khách hàng”.

Tương lai bất định

Trong ngắn hạn, ảnh hưởng tiêu cực của vụ án Châu Trác Hoa lên ngành cờ bạc Ma Cao chắc chắn sẽ vô cùng nặng nề. Trước thời đại dịch, chỉ các khách hàng người Trung Quốc nói riêng đã giúp Suncity thu về 1 nghìn tỷ nhân dân tệ hằng năm, cao gấp đôi doanh thu của xổ số quốc gia Trung Quốc. Ước tính Suncity chiếm 25% tổng lợi nhuận ngành cờ bạc Ma Cao kiếm được hằng năm.

Sau khi Châu Trác Hoa và đồng bọn phải vào tù, Suncity đã đóng cửa hàng loạt sòng bài, cắt bỏ bộ phận kinh doanh junket, và đổi tên thành tập đoàn LET. Những tài sản ở đại lục mà Suncity thu được từ các khách hàng mắc nợ mình cũng đang bị họ bán tháo. Một số sòng bạc tại Úc tuy không có quan hệ gì với Suncity trên giấy tờ cũng bất ngờ đóng cửa. Theo báo Herald Sun thì có ít nhất một cơ sở trong số đó – sòng bạc Melbourne -được Suncity sử dụng làm “bình phong” cho việc rửa tiền.

Dư luận Trung Quốc đang hướng nhiều sự chú ý đến Trần Đồng Lâm, chủ tịch tập đoàn junket Trịnh Trần, đối thủ cạnh tranh cũ của Suncity. Trần Đồng Lâm bị cáo buộc những tội danh tương tự như Châu Trác Hoa và đã bị đưa ra tòa vào tháng 12 năm ngoái. Phiên tòa còn chưa kết thúc thì báo chí đã rộn lên câu chuyện Đồng Lâm sắp sửa chạy trốn sang Đài Loan (Trung Quốc). Theo tờ nhật báo Bưu điện Ma Cao, vợ của tỷ phú là nữ diễn viên Đài Loan (Trung Quốc) nổi tiếng An Dĩ Hiên đã dùng tên người khác để mua vé máy bay và làm thủ tục giấy tờ cho chồng mình sang Đài Bắc. Số giấy tờ trên được cảnh sát khám xét nhà Đồng Lâm phát hiện ra. Hiện nay ông chủ Trịnh Trần đã bị nhà chức năng cấm đi khỏi nơi cư trú.

Theo giới quan sát, đây mới chỉ là những “cú đánh đầu” của Bắc Kinh. Một trong những mục tiêu lớn của cuộc chiến chống tham nhũng được Chủ tịch Tập Cận Bình khởi xướng là đưa ra ánh sáng những quan chức cấp cao đến Ma Cao để đánh bạc và rửa tiền. Điều này là mấu chốt trong việc ngăn chặn giới siêu giàu Trung Quốc đưa tiền của họ ra nước ngoài, gây ra biết bao nhiêu bất ổn kinh tế – chính trị trong nước.

Đối với ngành cờ bạc Ma Cao, hành động của chính phủ Trung Quốc buộc họ phải từ bỏ đối tượng khách hàng VIP. Chuyên gia tư vấn David Green trả lời phỏng vấn hãng tin AFP: “Mô hình junket luôn tiềm ẩn nguy cơ rửa tiền, và Bắc Kinh đã quyết định là không thể cho phép nó tiếp tục tồn tại nữa. Các sòng bài nếu muốn tiếp tục hoạt động hợp pháp thì chỉ còn cách tự tách mình ra khỏi những công ty junket. Điều này cũng có nghĩa là không còn được tiếp cận với đối tượng khách hàng “đại gia” nữa”.

Sao gần hai thập kỷ liên tục tăng trưởng, việc mất đi các khách hàng VIP hoàn toàn có thể là “hồi chuông” báo hiệu thời kỳ đen tối cho ngành cờ bạc Ma Cao. Ước tính có đến 46% doanh thu của các sòng bạc Ma Cao đến từ các khách hàng “đại gia” chi nhiều hơn 1 triệu USD. Để bù lại khoản lợi nhuận bị mất này, một hướng đi đang được nhiều tập đoàn đánh bạc Ma Cao hướng đến là phát triển thị trường khách hàng bán lẻ, khách hàng “giá trị thấp”. Giới chuyên gia đang đặt ra không ít dấu hỏi cho cách tiếp cận này, trong đó điểm mấu chốt là việc nền kinh tế thế giới đang suy thoái khiến cho nhu cầu giải trí – du lịch của các hộ gia đình sụt giảm rõ rệt. Liệu phân khúc khách hàng này có thể lấp đầy “lỗ trống” doanh thu của các sòng bạc Ma Cao?

Mặt khác chắc hẳn sẽ có không ít đối thủ cạnh tranh đang nóng lòng muốn nhảy vào chiếm chỗ của Ma Cao. Mọi con mắt đang đổ dồn vào Nhật Bản. Việc cách ly thời đại dịch giống như một “liều thuốc” cho ngành cờ bạc vốn rệu rạo của quốc gia này. Theo báo cáo mới nhất của Hiệp hội Cờ bạc Nhật Bản, doanh thu của các cơ sở kinh doanh đánh bạc và cá độ tại Nhật đã tăng 60% trong vòng hai năm qua. Khoản tăng này đến từ không chỉ thị trường trong nước mà cả các khách hàng nước ngoài nữa. Điều này là nhờ ngành cờ bạc đã cố gắng rất nhiều để giúp việc đánh bạc online và theo dõi trực tuyến những trận bóng chày, bóng đá, đua ngựa diễn ra ở Nhật trở nên dễ dàng hơn với khách hàng ngoại quốc. Cùng với việc quốc hội Nhật bàn thảo kế hoạch nới lỏng một số quy định liên quan đến hoạt động tổ chức đánh bạc cho người nước ngoài, không loại trừ khả năng Nhật Bản sẽ thu hút được một lượng đáng kể các khách hàng VIP mà Ma Cao đã đánh mất.

Theo AN NINH THẾ GIỚI

Tags: Ma Cao, Cờ bạc