Tiểu đoàn Azov – hiện thân của chủ nghĩa phát-xít ở Ukraina

Những tên phát-xít này nhận sự hậu thuẫn từ chính quyền Kiev, được tôn vinh như lá cờ đầu trong cuộc chiến chống lại nước Nga và là nguồn cảm hứng cho nhiều người trẻ Ukraina.

Vào ngày 13/4/2014, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Ukraina Arsen Avakov đã ban hành một sắc lệnh cho phép thành lập các lực lượng bán quân sự mới từ dân sự với số lượng lên đến 12.000 người. Tiểu đoàn Azov, ước tính có ít nhất 500 thành viên là 1 trong khoảng 50 tiểu đoàn tình nguyện do các nhà hoạt động ở Quảng trưởng Maidan và các nhóm cực hữu thành lập từ sắc lệnh trên.

>> Những chính sách sặc mùi phát-xít của nhà nước Ukraina sau Maidan 2014

Hơn một nửa số thành viên của Tiểu đoàn Azov nói tiếng Nga và đến từ miền Đông Ukrainea, bao gồm các thành phố Donetsk và Luhansk.  Chỉ huy đầu tiên của Tiểu đoàn là Andriy Biletsky, người theo chủ nghĩa dân tộc cực hữu, người lãnh đạo tổ chức phát-xít mới mang tên “Người yêu nước”. Trong những ngày đầu thành lập, Tiểu đoàn Azov đã hoạt động như một đội cảnh sát đặc biệt của Bộ Nội vụ Ukraina.

Sau khi được điều động sang miền Đông, Tiểu đoàn Azov đã tích cực tham gia cái gọi là “hoạt động chống khủng bố” của Kiev. Giống như hầu hết các đơn vị tình nguyện và Vệ binh Quốc gia Ukraine, Tiểu đoàn này đã bị cáo buộc phạm tội ác chiến tranh chống lại thường dân.

Nhà báo Alec Luhn của tạp chí Foreign Policy nhận thấy hệ tư tưởng được các thành viên Tiểu đoàn Azov theo đuổi là một cái gì đó “hoàn toàn xa lạ với khái niệm tự do của Châu Âu và Mỹ”.

Logo của Tiểu đoàn Azov là Wolfsangel (Thần Sói), một biểu tượng đã được sử dụng rộng rãi trong Đế chế thứ ba (Đức Quốc xã) và dùng để liên kết với các nhóm phát-xít trên toàn thế giới. Nó được biết đến rộng rãi với tư cách là một biểu tượng của Sư đoàn Đế chế của lực lượng SS (phát-xít Đức).

Nhà báo Luhn cho biết ông đã nhìn thấy hai xe jeep “chở đầy các chiến binh rám nắng, đeo kính râm và quấn khăn” đi vào doanh trại của tiểu đoàn Azov, với biểu tưởng Wolfsangel vẽ trên mỗi bên thành xe”.

Biểu tượng của tiểu đoàn Azov cũng bao gồm “Mặt trời đen” (Black Sun), một biểu tượng ưa chuộng của lực lượng SS của Đức Quốc xã.

Nhà tài phiệt giàu thứ ba ở Ukraina, Igor Kolomoysky, đã tài trợ cho mọi hoạt động của Tiểu đoàn Azov. Kolomoysky cũng chính là nhà bảo trợ cho Volodymyr Zelensky trong cuộc tranh cử Tổng thống 2019, và được dư luận Ukraina cho là người giật dây Zelensky sau khi diễn viên hài này đắc cử Tổng thống.

>> Volodymyr Zelensky: Tấn trò đời của một diễn viên hài làm Tổng thống

Tỷ phú Kolomoysky không chỉ tài trợ cho các đơn vị bán quân sự như Tiểu đoàn Azov đánh nhau ở miền Đông Ukraina, mà còn đứng đằng sau cuộc tấn công Đại sứ quán Nga tại Kiev ngày 14/6/2014, khi hàng trăm người biểu tình Ukraina phá phách ngoài cơ quan ngoại giao Nga, ném đá và bom xăng cũng như lật ngược nhiều xe mang biển số ngoại giao.

Hai ngày sau vụ tấn công, Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov tuyên bố “lính xung kích” trong cuộc tấn công vào đại sứ quán Nga ở Kiev chính là “các chiến binh của tiểu đoàn Azov do Igor Kolomoysky tài trợ”.

Theo Oleg Odnorozhenko, Tiểu đoàn phó của tiểu Đoàn Azov, hệ tư tưởng của tiểu đoàn được dựa trên nền tảng “Quốc xã” – một nền tảng phát-xít dân tộc chủ nghĩa phổ biến ở Ukraina trước và trong Đại chiến thế giới thứ 2. Theo Foreign Policy, đó lực lượng dân tộc chủ nghĩa đã chiến đấu chống Hồng quân Liên Xô và chịu trách nhiệm về cái chết của hàng ngàn người Do Thái và người Ba Lan.

Trong thực tế, các phần tử dân tộc chủ nghĩa Ukraina thuộc tổ chức Những người theo chủ nghĩa dân tộc Ukraina (OUN) và Quân đội nổi dậy Ukraina (UPA) đã giết chết hàng trăm ngàn người Do Thái, Ba Lan, Belarus, Nga và Ukraina trong Chiến tranh thế giới thứ 2.

Trên tờ báo Thụy Sĩ NZZ am Sonnta, phóng viên Ulrih Smidt cho rằng hoạt động của các tổ chức phát-xít như Tiểu đoàn Azov là bất hợp pháp ở tất cả các nước châu Âu dân chủ.

Nhưng ở Ukraina, những tên phát-xít này nhận được sự hậu thuẫn từ chính quyền Kiev, được tôn vinh như “lá cờ đầu” trong cuộc chiến chống lại nước Nga và là nguồn cảm hứng cho nhiều người trẻ.

“Chúng ta sẽ phi quân sự hóa và giải trừ nạn phát-xít (demilitarisation and denazification) ở Ukraina” – BBC dẫn lại lời của Tổng thống Nga Putin về “chiến dịch quân sự đặc biệt nhằm đảm bảo an ninh cho Nga” ở Ukraina.

T.H

Tags: ,