Nhận diện những thay đổi khó tin ở CHDCND Triều Tiên

Có lẽ, chưa bao giờ các nhà quan sát lại đồng tình cao đến vậy về một đất nước Triều Tiên đang dần vươn mình khỏi biệt danh “quốc gia bí ẩn nhất hành tinh” mà truyền thông phương Tây đặt cho họ.

Những thay đổi không thể che dấu

Triều Tiên có lẽ cũng chẳng muốn che giấu. Với những người có cơ hội đặt chân tới Triều Tiên nhiều lần, sự thay đổi là điều họ rõ ràng có thể nhận thấy. Trên chuyên trang về du lịch Young Pioneer Tours (YPT), một hướng dẫn viên nhiều lần tới Triều Tiên chia sẻ về những thay đổi ở quốc gia được mệnh danh là “bí ẩn nhất thế giới”.

“Người Triều Tiên có xu hướng bảo thủ và khép mình nên họ sẽ không tự nói ra những thay đổi. Chỉ cần một chút tinh tế để có thể nhận ra những đổi thay rất dễ bị bỏ lỡ. Dù không đao to búa lớn nhưng những đổi thay có ý nghĩa rất quan trọng với xã hội Triều Tiên”, YPT nhận định trong một bài viết về Triều Tiên.

Năm 2014, taxi là thứ gì đó rất không phổ biến ở Bình Nhưỡng. Tuy nhiên, bây giờ, taxi có mặt ở nhiều nơi. Thậm chí, bạn có thể lựa chọn một hãng taxi nào đó để đi lại. Air Koryo, hãng hàng không quốc gia Triều Tiên, cũng triển khai hãng taxi của riêng họ. Một số công ty quốc doanh khác cũng đã tham gia vào thị trường này. Thành phố Pyongsong còn có những chiếc taxi trang bị pin mặt trời trên nóc.

Sự phổ dụng của taxi cho thấy sự phát triển của Triều Tiên dù cần một chút tinh tế để nhận ra. Taxi là hình thức giao thông đắt nhất ở Triều Tiên. Tàu điện ngầm, xe buýt, xe điện đều có mức giá cố định là 5 won, tương đương 0,0056 USD nhưng một chuyến taxi 10 phút sẽ ngốn hết 7 USD. Dẫu vậy, taxi luôn trong tình trạng thiếu xe.

Ngoài taxi, pin năng lượng mặt trời cũng là sản phẩm phổ biến tại Triều Tiên. Khác so với việc xuất hiện lác đác vài năm trước, những tấm pin mặt trời đang phổ biến khắp đất nước này. Hầu hết trên cửa sổ các căn hộ và mái nhà ở Bình Nhưỡng đều có pin mặt trời. Đèn đường và nhiều nhà máy sử dụng nó để cung cấp năng lượng.

Pin mặt trời, không chỉ giúp Triều Tiên tận dụng được nguồn năng lượng sạch, góp phần giảm thiên tai do biến đổi khí hậu, mà còn giải quyết được tình trạng thiếu điện trong mùa đông. Phần lớn điện của Triều Tiên do thủy điện cung cấp nhưng trong mùa đông, nhiều hồ thủy điện bị đóng băng, gây ra tình trạng thiếu điện ở nhiều nơi.

Các cửa hàng bán thực phẩm cũng là một sự đổi mới tại Bình Nhưỡng. Những ki ốt nhỏ nằm trên đường phố được vận hành bởi những phụ nữ đã kết hôn cho phép du khách và người dân mua đồ ăn nhẹ, đồ uống, kem và đôi khi cả bia. Theo thời gian, những cửa hàng này ngày càng phổ biến hơn. Đặc biệt, chúng thuộc sở hữu tư nhân.

Dưới thời nhà lãnh đạo Kim Jong Un, kinh tế tư nhân Triều Tiên dường như đã được bật đèn xanh để phát triển. Chúng làm giảm đáng kể sự phụ thuộc vào hệ thống phân phối thực phẩm của Nhà nước, vốn không thực sự làm tốt vai trò đối với nhu cầu của người dân Triều Tiên. Kinh tế tư nhân sẽ góp phần khắc phục những thiếu sót đó.

Thời trang ở Triều Tiên cũng có những sự thay đổi mạnh mẽ. Đàn ông, có thể mặc đồ âu, đồ truyền thống của Triều Tiên hay quân phục ở nơi công cộng. Tuy nhiên, nếu là một phụ nữ, bạn sẽ có nhiều lựa chọn hơn với các mặt hàng thời trang đang thay đổi từng ngày theo hướng đa dạng hóa. Bình Nhưỡng không phải kinh đô thời trang của Triều Tiên mà là Chongjin, một thành phố nhỏ ở khu vực Đông Bắc đất nước. Đây là thành phố cảng với nhiều hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc.

Cùng với sự phát triển mạnh mẽ, quảng cáo cũng đang bùng nổ ở Triều Tiên. Những bảng quảng cáo xuất hiện khắp thành phố. Quảng cáo trên truyền hình cũng đã phát triển. Tàu điện ngầm của Triều Tiên cũng cho phép quảng cáo trên màn hình trong các toa. Điều này cho thấy sự cạnh tranh ở Triều Tiên không phải là thứ gì đó ngoài sức tưởng tượng.

Nền kinh tế đang “lột xác”

Chưa đầy 10 năm dưới thời ông Kim Jong Un, Triều Tiên đang thay đổi mạnh mẽ. Năm 2018 trở thành năm đặc biệt với Triều Tiên, khi đất nước này có những tiến triển ngoại giao to lớn với Hàn Quốc và Mỹ, những quốc gia nằm ở bên kia chiến tuyến. Những cuộc gặp với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In và Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đưa tên tuổi nhà lãnh đạo Kim Jong Un đi vào lịch sử.

Về kinh tế, Triều Tiên đang ngày càng hiện đại và có tiềm năng lớn để phát triển. Tuy nhiên, sự phát triển ấy là không đồng đều bởi vẫn còn những khu vực lâm vào tình cảnh thiếu thốn ngay cả ở Bình Nhưỡng. Lệnh trừng phạt quốc tế vẫn khiến Triều Tiên mắc kẹt nhưng nền kinh tế của quốc gia này đang được cải thiện từng ngày.

Chưa thể nói về lâu dài, trước những sự kiện đang diễn ra sẽ có tác động như thế nào với Triều Tiên. Lệnh trừng phạt quốc tế vẫn còn, người Triều Tiên vẫn đang đứng trước muôn vàn khó khăn và hạn chế. Tuy nhiên, ở thời điểm này, Triều Tiên vẫn chọn mở mình ra với thế giới và sẵn sàng mời truyền thông quốc tế vào đất nước này để tận mắt mình thấy những gì đang diễn ra.

Kỷ niệm 70 năm ngày thành lập đất nước, năm 2018, Triều Tiên đã mời rất nhiều phóng viên quốc tế tới tham dự các sự kiện. Trong 6 ngày lưu trú, phóng viên quốc tế được chứng kiến các cuộc diễu hành quy mô, thể hiện sức mạnh quân sự vốn thấy. Họ cũng được đưa đi tham quan các nhà máy, trường học và nông trại.

Tuy nhiên, mọi hoạt động báo chí vẫn bị kiểm soát ở Triều Tiên. Phóng viên quốc tế không được phép chụp hình hay phỏng vấn khi chưa nhận được cái gật đầu của người dẫn đoàn, vốn luôn theo sát họ trong suốt chuyến đi. Ngay cả những người mà truyền thông nước ngoài được phép tiếp xúc cũng đã được chuẩn bị.

Trong nhiều năm, Triều Tiên cấm người nước ngoài mang theo điện thoại di động. Chính vì vậy, hình ảnh về đất nước này rất hiếm. Trong khi phần còn lại của thế giới chìm trong trào lưu ảnh nhờ smartphone, hình ảnh từ Triều Tiên vẫn bị kiểm soát chặt chẽ. Họ chỉ cho phương Tây thấy những gì họ muốn.

Tuy nhiên, một sự thay đổi lớn bắt đầu năm 2013, khi Triều Tiên mở một mạng 3G dành cho người nước ngoài và cho phép họ mang điện thoại di động vào nước này. Xã hội, vốn được mệnh danh là bí ẩn nhất thế giới, đã được mở ra một phần.

Bây giờ, những người đến thăm Triều Tiên đều được phép chụp ảnh và chia sẻ những bức ảnh mà họ ghi lại bằng điện thoại. Chưa khi nào, thế giới lại được biết nhiều về Triều Tiên đến như vậy. Dù đa phần người Triều Tiên chỉ được truy cập Internet một cách hạn chế nhưng nhiều người đang được cấp quyền truy cập nhiều hơn với thế giới. Phần còn lại dùng mạng nội bộ của riêng quốc gia này.

Bình Nhưỡng cũng đang chứng kiến sự đổi thay rõ rệt về kiến trúc. Những tòa nhà bê tông xám màu kiểu cũ đang được thay thế dần bằng những công trình kiến trúc hiện đại, với những nét cong mềm mại và phủ kính. Những tòa nhà cũng cũng được sơn lại với màu sơn sáng hơn, giúp chúng trở nên đầy màu sắc.

Một bộ phận người Triều Tiên đã đủ giàu để sở hữu những chiếc ô tô riêng. Những tuyến đường vắng người qua lại cũng đã trở thành câu chuyện của quá khứ. Trên vỉa hè, những người đi bộ cũng hiện đại và tươi mới với tóc nhiều kiểu và quần áo nhiều kiểu dáng. Triều Tiên mà người ta vẫn tưởng tượng tới đã lùi xa về quá khứ.

Sân bay Bình Nhưỡng cũng đã được mở rộng và hiện đại hóa với trần cao, vách kính, lối dành cho người đi bộ, quán cà phê, nhà hàng và những cửa hàng miễn thuế bên trong. Tuy nhiên, đó vẫn là ở Triều Tiên. Chỉ có 2 chuyến bay mỗi ngày tới phi trường này. Chúng thường bay đi và đến từ Trung Quốc hoặc Nga.

Một Triều Tiên liên tục khiến thế giới bất ngờ

Có lẽ, thế giới đã đi hết từ bất ngờ này tới bất ngờ khác dưới thời nhà lãnh đạo Kim Jong Un. Chỉ trong chưa đầy 8 năm, nhà lãnh đạo Triều Tiên đã tiến hành hàng loạt vụ thử tên lửa đạn đạo liên lục địa và vũ khí hạt nhân với tầm bắn và sức công phá lớn chưa từng có. Thành tựu về quân sự của Triều Tiên trong vài năm qua vượt xa hàng chục năm trước đó.

Tên lửa đạn đạo của Triều Tiên được cho là có thể bắn tới lãnh thổ nước Mỹ. Vũ khí hạt nhân của Triều Tiên được cho là đã nâng cấp từ bom A thành bom H với sức hủy diệt lớn hơn nhiều. Thậm chí, Triều Tiên còn tuyên bố thu nhỏ thành công vũ khí trở thành đầu đạn. Không còn ai tỏ ra nghi ngờ việc Triều Tiên sở hữu vũ khí hạt nhân.

Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Kim Jong Un đột ngột tuyên bố dừng thử nghiệm vũ khí hạt nhân và tên lửa đạn đạo sau khi khẳng định quá trình phát triển đã thành công. Quân sự không còn là ưu tiên số một của ông Kim Jong Un mà là phát triển kinh tế. Chỉ khoảng hơn một năm trước, những người lạc quan nhất cũng không dám tin vào điều này.

Dẫu vậy, ở thời điểm hiện tại, người ta có lý do để tin. Việc ngừng thử nghiệm vũ khí hạt nhân và tên lửa đạn đạo giúp Triều Tiên có thể cải thiện đáng kể mối quan hệ với quốc gia láng giềng Hàn Quốc. Những cuộc gặp thượng đỉnh liên tiếp giữa hai nhà lãnh đạo Hàn – Triều và đỉnh điểm là chuyến công du Triều Tiên của Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In đã khiến mối quan hệ giữa hai nước được cải thiện mạnh mẽ.

Không chỉ gặp nhà lãnh đạo Hàn Quốc, ông Kim Jong Un cũng đã có cuộc gặp lịch sử với Tổng thống Mỹ Donald Trump ở Singapore hồi tháng 6/2018. Đây là lần đầu tiên một Tổng thống Mỹ gặp Chủ tịch Triều Tiên. Vấn đề then chốt của cuộc gặp là việc phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên, điều mà Bình Nhưỡng và Washington vẫn có những bất đồng.

Dù cuộc gặp lần 2 giữa ông Trump và ông Kim Jong Un tại Việt Nam không thể ra được tuyên bố chung, nhưng cũng ghi nhận những tiến bộ chưa từng có trong mối quan hệ Mỹ – Triều. Trong thông báo chính thức, Nhà Xanh của Hàn Quốc nhấn mạnh: “Thật đáng buồn khi Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong Un đã không thể đạt được một thỏa thuận hoàn chỉnh tại Hội nghị Thượng đỉnh lần 2. Tuy nhiên, dường như rõ ràng họ đã đạt được những tiến bộ có ý nghĩa hơn bất cứ thời điểm nào trước đây”.

Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng từng nhấn mạnh, ông muốn một thỏa thuận tốt hơn là một thỏa thuận nhanh chóng. Vấn đề lệnh trừng phạt với Triều Tiên là nguyên nhân khiến đàm phán kết thúc sớm hơn so với dự định. Tuy nhiên, chính bản thân Tổng thống Trump cũng phải khẳng định rằng, những lệnh trừng phạt áp đặt lên Triều Tiên là quá tệ.

“Việc Tổng thống Trump tiết lộ ý định dỡ bỏ hoặc giảm bớt các lệnh trừng phạt đối với Triều Tiên theo các biện pháp phi hạt nhân hóa cho thấy các cuộc thảo luận giữa Triều Tiên với Mỹ đã được nâng lên một tầm cao mới”, Nhà Xanh nhấn mạnh.

Trong khi đó, Hãng Thông tấn Trung ương Triều Tiên KCNA cho biết Chủ tịch Kim Jong Un bày tỏ lời cảm ơn Tổng thống Mỹ Donald Trump vì đã nỗ lực cho cuộc gặp và đàm phán thành công trong lúc thực hiện một hành trình dài. Ông Kim cũng nói lời tạm biệt, hứa hẹn về cuộc gặp tiếp theo.

Theo TRÍ THỨC TRẺ

Tags: CHDCND Triều Tiên