⠀
Cheburashka – một huyền thoại của nền điện ảnh hoạt hình Liên Xô
Cheburashka là một minh chứng rực rỡ cho sự sáng tạo, sự tử tế và tình người trong nghệ thuật kể chuyện, mà nền điện ảnh hoạt hình Liên Xô đã từng xây dựng bằng tất cả trái tim và tài năng của mình.
Trong kho tàng nghệ thuật hoạt hình thế giới, điện ảnh hoạt hình Liên Xô chiếm một vị trí đặc biệt với nhiều tác phẩm kinh điển đã ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng khán giả. Trong số đó, không thể không nhắc đến “Cheburashka” (Чебурашка) – nhân vật biểu tượng đã vượt ra khỏi biên giới của một bộ phim hoạt hình để trở thành một phần ký ức tập thể, một biểu tượng văn hóa đại chúng không chỉ của nước Nga mà còn lan tỏa khắp thế giới. Cheburashka không chỉ là một nhân vật hoạt hình dễ thương; đó còn là đại diện cho phong cách kể chuyện giàu tính nhân văn, tính giản dị nhưng sâu sắc của nền nghệ thuật hoạt hình Liên Xô.
Cheburashka lần đầu tiên xuất hiện trong văn học qua truyện thiếu nhi của tác giả Eduard Uspensky, được xuất bản vào năm 1966. Tuy nhiên, phải đến khi được chuyển thể thành phim hoạt hình bởi xưởng phim hoạt hình Soyuzmultfilm, nhân vật này mới thực sự bùng nổ về mức độ phổ biến. Tập phim đầu tiên mang tên “Crocodile Gena” (1969) do đạo diễn Roman Kachanov thực hiện, đã giới thiệu Cheburashka đến công chúng và nhanh chóng được yêu mến nồng nhiệt. Với thiết kế độc đáo – một sinh vật nhỏ bé có đôi tai to, mắt tròn, thân hình mập mạp như thú nhồi bông – Cheburashka gây ấn tượng ngay từ cái nhìn đầu tiên, vừa ngộ nghĩnh vừa gây cảm giác gần gũi.
Nội dung các tập phim xoay quanh Cheburashka, một sinh vật bí ẩn bị gửi nhầm trong thùng cam đến một cửa hàng ở thành phố lớn, nơi cậu bé kết bạn với Gena – một chú cá sấu làm việc ở sở thú, hiền lành, chơi đàn accordion và luôn sẵn sàng giúp đỡ người khác. Hai người bạn cùng nhau làm việc thiện, xây dựng một ngôi nhà tình bạn, chống lại những khó khăn do bà già Shapoklyak gây ra – nhân vật phản diện có phần đáng yêu, thường xuyên bày trò phá hoại nhưng lại không thực sự độc ác. Qua mỗi tập phim, khán giả không chỉ được dẫn dắt qua những câu chuyện đơn giản mà giàu cảm xúc, mà còn được gợi nhắc về các giá trị nhân văn như tình bạn, lòng vị tha, sự giúp đỡ lẫn nhau và sự bao dung.
Một trong những yếu tố làm nên sự trường tồn của Cheburashka là phong cách nghệ thuật stop-motion đặc trưng. Kỹ thuật hoạt hình bằng mô hình được sử dụng một cách tinh tế, từng cử động nhỏ đều được thực hiện tỉ mỉ bằng tay. Chuyển động của các nhân vật không chỉ mượt mà mà còn giàu cảm xúc, đem lại cảm giác chân thực và ấm áp. Âm nhạc cũng là một phần không thể thiếu trong thành công của loạt phim. Bài hát “Ngày sinh nhật buồn” (Пусть бегут неуклюже), do Leonid Shvarts sáng tác, là một bản giai điệu nhẹ nhàng, da diết, đã trở thành một phần ký ức tuổi thơ của nhiều thế hệ người Nga và khán giả quốc tế. Giai điệu của bài hát này vang lên trong nhiều dịp sinh nhật và trở thành biểu tượng âm nhạc gắn liền với Cheburashka.
Cheburashka không chỉ nổi tiếng ở Liên Xô mà còn có sức lan tỏa quốc tế. Tại Nhật Bản, nhân vật này được đặc biệt yêu thích, được chiếu rộng rãi trên truyền hình và thậm chí có phiên bản hoạt hình làm lại với phong cách anime. Từ năm 2001, Cheburashka đã trở thành một biểu tượng văn hóa tại Nhật, xuất hiện trong nhiều sản phẩm lưu niệm, truyện tranh và hoạt hình mới. Năm 2010, bộ phim hoạt hình dài đầu tiên về Cheburashka do Nhật Bản sản xuất đã được công chiếu, thể hiện sự giao lưu văn hóa thú vị giữa hai nền điện ảnh hoạt hình.
Không chỉ dừng lại ở thế giới hoạt hình, Cheburashka đã trở thành một biểu tượng văn hóa xuyên thời đại. Hình ảnh cậu bé có đôi tai to và tâm hồn trong sáng thường xuyên xuất hiện trong các triển lãm, bưu thiếp, đồ chơi và tranh vẽ. Cheburashka từng được chọn làm linh vật cho đoàn thể thao Nga tham gia Thế vận hội Olympic. Dù trải qua nhiều thập kỷ và biến động chính trị, nhân vật này vẫn luôn được người Nga yêu quý, như một phần tuổi thơ không thể thay thế, gắn liền với ký ức về một thời kỳ nghệ thuật giản dị mà giàu cảm xúc.
Thành công của Cheburashka không chỉ đến từ tạo hình dễ thương hay cốt truyện ngắn gọn, mà còn ở sự cộng hưởng giữa nghệ thuật thủ công, âm nhạc trữ tình và tinh thần nhân văn sâu sắc. Trong một thời đại mà hoạt hình kỹ thuật số chiếm ưu thế, những bộ phim stop-motion như Cheburashka vẫn giữ được chỗ đứng đặc biệt bởi giá trị tinh thần vượt thời gian mà nó mang lại. Nhân vật Cheburashka không chỉ là biểu tượng của hoạt hình Liên Xô, mà còn là một minh chứng cho sức mạnh của nghệ thuật khi chạm đến những điều giản dị nhất trong trái tim con người: tình bạn, sự sẻ chia và niềm tin vào những điều tốt đẹp.
Ngày nay, khi người ta nói đến Cheburashka, đó không chỉ là một nhân vật hoạt hình đáng yêu. Đó là một huyền thoại – một minh chứng rực rỡ cho sự sáng tạo, sự tử tế và tình người trong nghệ thuật kể chuyện, mà nền điện ảnh hoạt hình Liên Xô đã từng xây dựng bằng tất cả trái tim và tài năng của mình.
CTV
Tags: Điện ảnh, Phim hoạt hình, Văn hóa Nga, Liên Xô