Trước khi qua đời, Beethoven đã nói: “Trong tất cả các tác phẩm của mình, chính vở nhạc kịch này mang cho tôi những xúc động mãnh liệt nhất và cũng là những nỗi phiền muộn nhất, và bởi thế tôi quý nó hơn hết thảy tác phẩm của mình…”.
Khi Beethoven qua đời vào ngày 26/03/1857, một bức thư tình được tìm thấy trong số những vật ông để lại. Bức thư viết cho một người phụ nữ bí ẩn mà ông chỉ gọi một cách giản dị là “người yêu bất tử”.
Nếu phải ra đảo hoang hoặc một chốn tĩnh lặng nào đó, tôi sẽ mang theo năm bản cello sonata của Beethoven để có thể nghiền ngẫm sâu hơn về chúng. Bởi về cơ bản, chúng miêu tả toàn bộ câu chuyện cuộc đời Beethoven.
Dù hôm nay âm nhạc có thêm nhiều thể loại mới, nhưng những bản giao hưởng, những bản sonata… của Beethoven vẫn luôn đứng ở vị trí cao nhất trong nền âm nhạc thế giới.
“Sonata Ánh trăng” của Beethoven chứa đựng nỗi buồn đau nhưng không tuyệt vọng, nếu không muốn nói là lột tả được khát vọng hướng đến một điều gì đó tốt đẹp hơn từ trong đau khổ.