‘Loài người có quyền ăn mọi loài khác’: Bi kịch của một hoang tưởng

Văn hóa tiêu thụ thực phẩm có nguồn gốc từ động vật hoang dã đã có từ lâu đời. Tuy nhiên, từ khi có kết luận về dịch COVID-19 có nguồn gốc từ động vật hoang dã, liệu đã đến lúc “nền văn hóa” này nên dừng lại?

‘Loài người có quyền ăn mọi loài khác’: Bi kịch của một hoang tưởng

Nếu thời xưa, việc tiêu thụ động vật hoang dã có thể do những lý do khách quan về kinh tế thì ngày này, nó được xem như một cách thức để thể hiện cho địa vị xã hội, sự giàu có và sành sỏi trong ẩm thực. Dễ thấy, những món ăn từ động vật hoang dã được xem như đặc sản, được những người sành nhậu ưa chuộng trong bữa tiệc. Thậm chí, loại thực phẩm này còn được sử dụng như những món quà biếu đắt tiền…

Cũng không thể bỏ qua niềm tin của một bộ phận người dân về tác dụng của thực phẩm hoang dã đến sức khỏe của con người. Giữa thời đại thực phẩm bẩn, họ tin rằng những con thú sống ẩn dật trong rừng xanh, không có thuốc kích thích tăng trọng, không có cám công nghiệp là món ăn bổ dưỡng và không gây hại cho con người. Thậm chí, có những phương thuốc dân gian kỳ lạ được truyền tai, mà thành phần chính là những con vật sống trong tự nhiên như rắn, rết, tê giác, bò cạp… Chẳng thể biết phương thuốc này hiệu quả đến đâu, nhưng số lượng bệnh nhân ngộ độc từ việc tiêu thụ động vật hoang dã tăng đều qua các năm.

Thực tế, để đến bàn ăn, thực phẩm có nguồn gốc hoang dã đã phải trải qua rất nhiều quá trình từ săn bắt (có thể bằng chất hóa học), nuôi nhốt, giết mổ và bảo quản trong điều kiện không đảm bảo vệ sinh. Ngoài ra, vì sinh trưởng trong môi trường hoang dã, thông tin về thực phẩm vô cùng ít ỏi dẫn đến nguy cơ ngộ độc từ chất độc tiềm ẩn hoặc dịch bệnh chưa được biết đến là vô cùng cao.

Trong lịch sử, những dịch bệnh xuất phát từ động vật và truyền qua người chưa bao giờ có dấu hiệu suy giảm. Bệnh dịch hạch, xuất phát từ chuột đã giết chết 1/3 dân số châu Âu vào thế kỷ 14. Bệnh Ebola, thông qua virus zika từ khỉ đã giết chết 11.325 người trong giai đoạn 2014 – 2016. Dịch SARS, có nguồn gốc từ cầy hương, đã gây ra cái chết cho gần 1.000 người…

Theo nghiên cứu từ các nhà khoa học, có khoảng 1,67 triệu chủng virus chưa được biết đến, trong đó có tới 631.000–827.000 loại có khả năng gây ảnh hướng đến con người. Như vậy, nguồn bệnh tiềm tàng từ các loài động vật hoang dã trong tự nhiên là vô cùng lớn.

Con người không phải là loài vật duy nhất trên trái đất. Chúng ta đơn giản chỉ là một trong rất nhiều sinh vật cùng chia sẻ nơi ở tại hành tinh này. Vì vậy, quan niệm ăn mọi thứ hay mọi động vật sinh ra là để phục vụ con người cũng nên được loại trừ.

Hiện nay, nền kinh tế nước nhà đã phát triển để tạo ra nguồn thực phẩm dồi dào và lành mạnh cho người dân. Có lẽ đã đến lúc chấm dứt nạn săn bắt và tiêu thụ trái phép động vật hoang dã. Khi ý thức của mỗi người dân được cải thiện và nhu cầu không còn; thị trường thực phẩm có nguồn gốc từ động vật hoang dã sẽ không thể tồn tại. Từ đó, nguy cơ về sức khỏe của mỗi cá nhân cũng như của cả cộng đồng sẽ được hạn chế đến mức tối thiểu.

Theo QUỲNH NHI / THẾ GIỚI VÀ VIỆT NAM

Tags: