Phong thủy: Từ tinh hoa thời cổ đại đến trò hề thời hiện đại

Có lẽ chưa có bao giờ phong thủy lại trở thành thứ “thời thượng” như hiện nay. Khác với những nạn mê tín khác dễ dàng nhận diện và dẹp bỏ, phong thủy lại được khoác chiếc áo “khoa học” nên có thể tồn tại trong một xã hội hiện đại như ở Việt Nam…

Bình hút tài lộc – một “vật phẩm phong thủy” được ưa chuộng thời nay.

Phong thủy xưa….

Theo tài liệu thì phong thủy tức là học thuyết chuyên nghiên cứu sự ảnh hưởng của hướng gió, hướng khí, mạch nước đến đời sống hoạ phúc của con người. Phong thủy chia làm hai lĩnh vực. Âm trạch: Là cuộc đất dùng để chôn người chết, còn gọi là mồ mả. Phong thủy cho rằng, nếu người chết được chôn vào một cuộc đất tốt về phong thủy thì sẽ truyền được phúc đức cho con cháu đời sau. Dương trạch: Là cuộc đất được dùng vào mục đích làm nhà cửa, đình, chùa, miếu mạo, thôn xóm, làng mạc, thị trấn, thành phố. Dương trạch phải hài hòa với thiên nhiên, có môi trường tốt đẹp, làm cho con người thấy vui tươi, mạnh khỏe, hạnh phúc. Dương trạch tốt tức là môi trường tốt.

Thuật phong thủy hình thành rất sớm. Ngay từ thời thượng cổ, con người đã chú ý đến ảnh hưởng của hoàn cảnh tự nhiên đối với nơi cư trú của loài người, nên đã tiến hành lựa chọn một cách có chủ đích. Nguyên sơ của phong thủy là những kinh nghiệm về sinh hoạt như khoét đá, đào hang, làm nhà… Từ cuộc sống thực tế, phải chống chọi với thú dữ, chống lại cả sự tấn công của đồng loại, phải chống chọi với sự khắc nghiệt của thiên nhiên, con người đã biết chọn những vị trí cư trú có núi non che chở bao bọc, lại gần sông ngòi, nguồn nước. Thời sơ kì, con người chọn đất làm nhà, chủ yếu là muốn an toàn. Thường phải chọn nơi đất cao ráo vì sợ lũ lụt hoặc thú dữ tấn công. Để tránh mưa to, gió lớn, người ta dần dần biết cách chọn vùng đất hướng về mặt trời, khuất gió. Những kinh nghiệm về cư trú được tích lũy từ đời này qua đời khác đã hình thành nên phong thủy học.

Tại Trung Quốc, từ đời nhà Chu, đã đặc biệt chú trọng nơi cư trú. Con người đã biết chọn đất xây nhà tại vùng bình nguyên, đây là vùng đất mầu mỡ, có thể canh tác nông nghiệp thuận lợi. Gần nguồn nước mà vẫn tránh được lụt lội, tai họa thời tiết, thiên tai.

Thời kì Tiên Tần, do trình độ khoa học còn thấp, các hình thức bói toán dự đoán cát hung thịnh hành trong xã hội gắn liền với hoạt động xây dựng nhà ở và mai táng. Các văn hiến như Bốc trạch, Bốc cư, Bốc lạc phản ánh tình hình đương thời. Đồng thời các học thuyết âm dương, ngũ hành, bát quái Chu Dịch, Thiên văn Hà Lạc cũng phát triển mạnh, áp dụng vào lĩnh vực Bốc trạch, Bốc cư, (bói chọn nhà ở và mồ mả). Phong thủy nhờ đó có được cơ sở tư tưởng triết học cần thiết.

Tại Việt Nam, phong thủy có từ khá sớm. Sự tích thành Cổ Loa của An Dương Vương là một ví dụ cho thấy phong thủy đã ở mức phát triển khá cao. Trải qua lịch sử phát triển của các triều đại, đời nào cũng có những học giả kế tục và phát triển thuật phong thủy. Hầu hết các công trình quan trọng như thành quách, lăng tẩm của thời phong kiến đều có sự hiện diện của phong thủy. Truyền thuyết về con ngựa đá của Đinh Tiên Hoàng cũng mang đậm dấu ấn của phong thủy…

Và phong thủy ngày nay

Trước thời kỳ mở cửa, gần như xã hội Việt Nam đã phủ nhận hoàn toàn nhiều giá trị văn hóa trước đó, không ít đình, đền, miếu mạo bị xâm phạm tới mức giải thiêng… Những việc bói toán, phong thủy bị triệt tận gốc rễ và bị xem như một thứ tội phạm…  Thế nhưng từ năm 1986, thời kỳ đổi mới bắt đầu với sự phát triển kinh tế và xã hội với tốc độ cao đã khiến các nghề phong thủy bói toán có phần sống lại. Đặc biệt là thuật phong thủy được khoác chiếc áo khoa học huyền bí đã trở lại và mạnh mẽ hơn xưa.

Ngày nay, phong thủy không còn đơn giản là tìm huyệt tốt, coi hướng nhà, bố trí đồ đạc hợp mạng, hợp tuổi mà còn có xuất hiện ở những chuyện tào lao hơn nhiều như số điện thoại, bảng hiệu quảng cáo, quần áo, túi xách, đồ trang sức, cho đến trang trí vật dụng trong nhà cũng bị nhuốm màu phong thủy. Không tin bạn cứ lên internet mà xem, việc ứng dụng ngũ hành kim, mộc, thủy, hỏa, thổ được lý giải triệt để theo kiểu màu đỏ nào thuộc hành hỏa thì hợp với người mạng thổ, người mạng mộc thì hợp với túi xách có dạng cong, màu đen hoặc xanh dương (hành thủy) hay người mạng kim thì nên dùng số điện thoại có quẻ khí Phong Sơn Tiệm, Sơn Trạch Tổn, Thủy Sơn Kiểm, Bát Thuần Đoài. Người mua khỏi cần bận tâm quẻ này quẻ kia làm gì cho mệt, cũng không cần biết đến Hà đồ lạc thư với hàng lố các thuật ngữ chuyên ngành thầy bói mà chỉ cần lên mạng bấm vài cái hay nhắn tin là có ngay những số điện thoại đúng theo ngũ hành tương sinh phù hợp… còn chuyện cái số điện thoại đó có mang lại chủ nhân may mắn gì không thì thuộc loại hên… xui!

Thực ra một cái sim số hợp hay không hợp cũng là chuyện nhỏ, cái giỏ xách xanh hay đỏ có hợp với chủ nhân không thì cũng là chuyện bé bởi muốn thay cái khác cũng dễ, nhưng chuyện nhà cửa, cơ quan, hướng ngồi của sếp… mới là chuyện quan trọng, có nên nhất thiết phải nhờ các chuyên gia tư vấn. Hầu hết những người làm nghề kiến trúc ngày này đều phải biết không ít thì nhiều về phong thủy, bởi nhu cầu khách hàng ngày nay không chỉ yêu cầu bền, đẹp như trước đây mà còn phải phù hợp phong thủy. Xuất phát từ nhu cầu này, rất nhiều người trước đây hành nghề lén lút đã bung ra quảng cáo tấp nập trên trang mạng, thậm chí không ít người lập hẳn trang web riêng để tiện hành nghề. Không chỉ dừng lại ở đấy, ngành phong thủy học còn “phát triển”  đến mức trở thành một hệ thống lý thuyết mang nhiều tính triết lý Đông phương và bản sắc Việt Nam hơn.

Tuy nhiên, những chuyện cười ra nước mắt bởi phong thủy cũng không ít. Thầy phong thủy giỏi thì không dễ kiếm, mà có kiếm thì chắc gì đã được gặp, thầy dỏm thì tràn lan, nên chuyện thầy phán lung tung lúc thì theo sách này, khi thì theo sách khác khiến cho gia chủ cũng không biết đường nào mà lần. Chị Hương, nhà ở quận 9, sau bao năm hai vợ chồng tích lũy mới mua được một lô đất. trước khi xây nhà, hai vợ chồng đi xem hết thầy này đến thầy khác. Xây được cái nhà đã khó nhưng mọi việc chỉ mới bắt đầu. Chỉ cần một chút xui xẻo cũng khiến cho hai vợ chồng đi coi thầy, thầy phán chỗ này không được, chỗ kia không tốt… thế là hai vợ chồng tiếp tục sửa nhà sửa cửa… và điệp khúc ấy lại tiếp tục khi hai vợ chồng kiếm được một ông thầy khác để theo và số tiền tích lũy bấy lâu nay cũng đội nón ra đi không trở lại. Người viết bài cũng có biết một ông tên H nhà ông ta ở đường Tên Lửa, quận Tân Phú cũng tự cho mình biết võ vẽ về phong thủy, với dáng vẻ bệ vệ bên ngoài nên “cưa” được một cô gái lỡ thời, cũng không biết ông này rù rì cái gì mà cô ta mời “thầy” về xem nhà, hướng nhà và đồ đạc bày trí trong nhà để “cố vấn” về phong thủy. Rồi không biết thầy này xem phong thủy kiểu gì, mà vài tháng sau nghe nói vợ ông tìm đến tận nhà của cô này đánh ghen một trận, làm “ông thầy phong thủy” trốn chui trốn lủi không dám gặp bạn bè nữa.

Khi kinh tế xã hội phát triển, mọi người ăn nên làm ra, tiền bạc cũng rủng rỉnh hơn. Phú quý sinh lễ nghĩa, người ta càng mong muốn gửi gắm niềm tin và vận mệnh của mình vào những thứ huyền bí. Họ siêng năng cầu khẩn,  gửi gắm số mệnh của mình vào các thầy bói toán phong thủy… Điều đó cũng chả có gì sai nếu không ảnh hưởng đến người khác. Bởi phong thủy cũng có vai trò quan trọng cho sinh hoạt của con người, tuy nhiên nó chỉ hỗ trợ, có tác dụng cải biên chứ không làm thay đổi hoàn toàn vận hạn hay hoàn cảnh sống cho con người được. Tôi có một người bạn học, đi tu theo Phật giáo từ nhỏ, giờ cũng là một đại đức có danh phận, thầy cũng bỏ nhiều thời gian nghiên cứu phong thủy, tướng số và cũng giúp không ít người về chuyện phong thủy. Nhân lúc trà nước nói chuyện phiếm về phong thủy, người bạn tôi đã kết luận: Đời người là một chuỗi những nhân quả. Mỗi nhân quả của con người là do chính người ấy tạo ra chứ đâu phải vì hướng cửa nhà tốt hay sinh nhằm giờ đẹp đâu.

Ờ hén! Không làm ngồi há miệng chờ sung thì có phong thủy tốt cỡ nào, số mệnh đẹp tới đâu thì cũng đói như thường thôi mà!

Theo NHÂN ĐẠO & ĐỜI SỐNG

Tags: Văn minh nhân loại, Phong thủy, Mê tín, Tư duy - nhận thức