⠀
Nước Nga không bắt đầu từ thanh kiếm
Chùm thơ về chiến tranh của các nhà thơ Nga qua bản dịch của dịch giả Nguyễn Quỳnh Hương
NƯỚC NGA KHÔNG BẮT ĐẦU TỪ THANH KIẾM
Eduard Asadov
Nước Nga không bắt đầu từ thanh kiếm
Mà bắt đầu từ lưỡi hái, lưỡi cày.
Đâu phải vì dòng máu Nga không nóng
Mà vì người Nga suốt đời nhân hậu
Cái ác chưa một lần chạm đến vai…
Và chỉ khi những công việc thường ngày
Bị hòn đạn mũi tên làm gián đoạn.
Chẳng phải vô tình con ngựa của Ilia
Được chủ nhân đóng yên cương trên ruộng.
Trong đôi tay chỉ lao động vui vầy,
Đôi khi vì lòng nhân hậu tràn đầy
Trả thù ngập ngừng, không bắt đầu ngay,
Nhưng chưa bao giờ người Nga khát máu.
Và nếu như giặc ngoại xâm thắng thế
Mẹ Nga rộng lòng tha thứ cho con.
Giá các nhà quý tộc Nga hợp sức
Giặc xâm lăng đã tơi tả, đâu còn!
Nếu đôi khi sự đểu cáng tạm thời
Có thể thắng, nhưng không tồn tại mãi.
Đúng, tráng sĩ Nga có thể bị lừa
Nhưng họ sẽ không bao giờ chiến bại!
Bởi xem ra chuyện đó thật nực cười,
Như gây sự với mặt trăng, mặt trời.
Ai gây chiến ta nhắc cho mà nhớ
Sông Nepriadva, Borodino.
Và nếu như Đại hãn Mông cổ xưa
Trước bến bờ nước Nga dừng bước ngựa
Nước Nga nay kiêu hãnh còn hơn thế,
Đẹp hơn nhiều và mạnh vạn lần hơn!
Trong lò lửa bất kỳ cuộc chiến nào
Nước Nga có thể vượt qua địa ngục.
Để tất cả các thành phố anh hùng
Sáng bầu trời pháo hoa đêm chiến thắng!
Và nước Nga sẽ muôn đời luôn mạnh
Vì nước Nga không hạ thấp một ai.
Bởi lòng nhân hậu mạnh hơn vũ khí
Sự vị tha mạnh hơn chất độc nhiều.
Bình minh rạng, sáng ngời và ấm áp.
Và tương lai mãi mãi chẳng thể dời.
Nước Nga không bắt đầu từ thanh kiếm
Nên nước Nga sẽ đứng vững muôn đời.
———————————-
TUYẾT TRẮNG RƠI
Evgeny Evtushenko
Tuyết trắng cứ mãi rơi
Như trượt theo sợi chỉ…
Ước được sống mãi thôi,
Nhưng, chắc là không thể.
Bao linh hồn ai đó
Tận phía xa tan rồi,
Giống y như tuyết trắng
Từ đất bay lên trời.
Tuyết trắng lấp lánh rơi…
Đến lúc tôi giã biệt.
Chẳng hy vọng trường sinh,
Không buồn vì phải chết.
Không tin chuyện thần kỳ
Không phải sao hay tuyết,
Cuộc đời này tôi biết
Không trở lại bao giờ.
Nên tôi thường trăn trở
Tôi là ai một thời,
Cái gì tôi yêu nhất,
Hơn tình yêu cuộc đời?
Tôi yêu đất nước tôi
Với cả dòng máu đỏ –
Những dòng sông nước tràn,
Và khi băng giá phủ,
Yêu những ngôi nhà gỗ,
Rừng thông bạt ngàn xa,
Pushkin với Stenka,
Các cụ ông, cụ bà.
Nếu có gì trắc trở,
Tôi cũng không buồn nhiều
Bao gian truân tôi vượt,
Vì nước Nga thân yêu.
Và tôi luôn hy vọng
(Lo lắng âm thầm thôi)
Có một phần nhỏ nhoi
Cho nước Nga tôi góp.
Dù nước Nga có thể,
Quên tôi thật dễ dàng,
Nhưng cầu trời hãy để
Nước Nga vĩnh viễn còn.
Tuyết trắng cứ mãi rơi
Biết mình không bất tử,
Nước Nga mãi còn đây,
Nghĩa là tôi còn đó.
Như muôn đời vẫn thế,
Thời Stenka, Pushkin
Nhiều đời sau tôi nữa.
Màn tuyết dày thêm mãi,
Trắng đến mức nhói đau,
Mọi dấu vết để lại
Lấp dưới lớp tuyết sâu.
1965
———————————-
TRONG HẦM TỐI
A. Surkov
Lửa cháy bập bùng trong lò nhỏ
Củi tươi, nhựa như lệ âm thầm.
Nơi chiến hào tôi lắng nghe đàn gió
Hát về nụ cười và ánh mắt em.
Đêm ngoại ô, trên đồng tuyết trắng
Kể về em, những cây bụi thì thào.
Giá em nghe nhỉ, anh thầm ước,
Giọng nói anh mới buồn bã làm sao.
Em thân yêu đang ở nơi xa lắm,
Giữa hai ta là bão tuyết thét gào,
Tới được chỗ em gian khó biết bao,
Tới cái chết thì chưa đầy bốn bước.
Phong cầm hỡi, quên bão tuyết, hát nào,
Gọi lại đi, hạnh phúc lạc nơi nao.
Trong hầm lạnh mà anh vẫn ấm,
Nhờ tình yêu mãi mãi vẫn dâng trào.
1942
———————————-
TRẬN CHIẾN NÀY TÔI KHÔNG THỂ NÀO QUÊN
V. Vysotsky
Trận chiến này tôi không thể nào quên
Mùi tử khí làm không gian ô nhiễm,-
Một rừng sao như cơn mưa lặng lẽ
Lấp lánh bay từ sâu thẳm trời đêm
Kìa một ngôi sao rơi – và tôi ước
Sau trận chiến này sống sót trở về, –
Tôi vội vã trói đời mình như thế
Với một ngôi sao vô nghĩa đang rơi.
Tôi đã định nếu tai họa này qua
Kiểu gì tôi cũng xoay xở được, –
Rời bầu trời ngôi sao kia ngỗ nghịch
Rơi thẳng vào bên dưới trái tim tôi.
Chúng tôi được lệnh: Giữ điểm cao!
Và xin đừng có tiếc gì súng đạn!…
Kìa lại một ngôi sao nữa lăn nhanh
Xuống đôi quân hàm trên vai lính.
Sao kiểu ấy nhiều như cá trong hồ, –
Để chia cho tất mọi người thừa thãi.
Giá mà đừng đến chỗ chết, thì tôi
Sau cuộc chiến thành anh hùng không uổng.
Tôi hẳn muốn tặng sao cho con trai,
Đơn giản thôi – nó giữ làm kỷ niệm…
Từ vòm xanh ngôi sao lửng lơ rơi –
Chả tìm thấy chỗ nào mà đáp xuống.
———————————-
BẠN KHÔNG VỀ KHI CUỘC CHIẾN ĐÃ QUA
V.Vysotsky
Sao bất ổn? Dù tất cả vẫn như xưa,
Bầu trời đó lại một màu xanh ngát,
Rừng vẫn thế, không gian và mặt nước,
Riêng bạn không về khi cuộc chiến đã qua.
Ai đúng sai đến giờ tôi không hiểu,
Khi cãi nhau quên ngủ, chẳng nghỉ ngơi.
Nhưng giờ đây tôi thấy thiếu bạn tôi,
Khi cuộc chiến qua mà bạn không về nữa.
Hát sai nhịp, nói toàn chuyển đẩu đâu,
Đến cả lặng im cũng không đúng lúc.
Dậy lúc tờ mờ làm tôi không yên giấc.
Nhưng hôm qua tàn trận bạn không về.
Không phải chuyện giờ quanh mình trống trải,
Tôi bỗng nhận ra từng có bạn trên đời.
Đám lửa ấm nồng bị gió thổi tắt rồi,
Khi cuộc chiến qua mà bạn không về nữa.
Thoát vòng vây, xuân đã về bên cửa
Lú lẫn mừng vui tôi gọi bạn tôi:
Giành lại cho mẩu thuốc lá hút chơi.
Bạn không về nên chẳng có trả lời.
Người chết không bỏ ta trong hoạn nạn
Chết rồi vẫn trung thành như lính gác.
Trời soi bóng rừng như soi mặt nước
Và cây rừng thẳng đứng bỗng xanh lơ.
Cho cả hai – công sự luôn đủ chỗ
Cho cả hai – thời gian chẳng ngừng trôi.
Nhưng giờ đây còn lại mỗi mình tôi,
Tôi tưởng chính tôi không về sau cuộc chiến.
Theo VĂN NGHỆ QUÂN ĐỘI
